Τρίτη 2 Απριλίου 2013

Οι άγνωστοι παράγοντες της ευρωπαϊκής άμυνας

Πριν από λίγες ημέρες ο Herman van Rompuy μίλησε στο ετήσιο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας στις Βρυξέλλες. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η δοκιμασμένη σύνθεση μιας ομιλίας που θα προσελκύσει "συγχαρητήρια", με στερεότυπη σοφία για την αμυντική πολιτική της ΕΕ (CSDP), είναι συνήθως ο κανόνας.
Όχι και τόσο αυτή τη φορά. Σε ένα κλίμα γεμάτο εικασίες με τις περικοπές στον προϋπολογισμό που μπορεί να έρθουν στη συνέχεια, η ομιλία του προέδρου της ΕΕ ήταν μια υπόθεση χαμηλών τόνων. Δεν υπήρξαν μεγάλες ανακοινώσεις ή «εισβολές» σε θέματα γεωστρατηγικής. Έκανε έναν απολογισμό της προόδου (για να είμαστε ακριβείς, της έλλειψής της) από το τελευταίο συμβούλιο της ΕΕ για την Άμυνα, και συζήτησε μερικές προτάσεις εν όψει του επομένου το Δεκέμβριο.


Μεταξύ αυτών ήταν η ανάγκη για μια πιο συντονισμένη προσέγγιση, στη σφαίρα των δυνατοτήτων, και στο πλαίσιο του αμυντικού σχεδιασμού. Συγκεκριμένα, ρώτησε πώς τα κράτη-μέλη θα μπορούσαν να καθιερώσουν κοινές προτεραιότητες για επενδύσεις και αποτελεσματικότερο συντονισμό των προϋπολογισμών τους.

Ένας τρόπος για να γίνει αυτό θα ήταν τα κράτη-μέλη να έχουν στόχο να δίνουν  πλήρη ορατότητα το ένα στο άλλο στο μελλοντικό σχεδιασμό των οικονομικών τους προγραμμάτων. Όπως υποστηρίζουμε σε ένα επικείμενο άρθρο του ECFR, αυτό θα μπορούσε να ισχύσει μαζί με το πλαίσιο ενός «ευρωπαϊκού εξαμήνου» για την άμυνα, το οποίο θα καθιστούσε εμφανή την πλήρη έκταση της δαπάνης και της επανάληψης των στρατιωτικών δαπανών σε ολόκληρη την ήπειρο.

Εν τω μεταξύ, οι χώρες της ΕΕ, κανένας ίσως περισσότερο από ό,τι η Γαλλία, η χώρα στην ΕΕ με τις δεύτερες μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες, σπεύδουν να αποδείξουν ότι ο van Rompuy κάνει λάθος. Ύστερα από μήνες διαβουλεύσεων και συζητήσεων, η Γαλλία φαίνεται ότι τελικά θα δημοσιεύσει την αναμενόμενη «Livre Blanc» για την ασφάλεια και την άμυνα.

Η διαδικασία έχει συζητηθεί πολύ: μερικά από τα καλύτερα μυαλά της χώρας μαζεύονται για να αποφασίσουν ποια θα είναι η θέση της χώρας σε παγκόσμιο επίπεδο. Συνήθως διαρκεί περίπου ένα χρόνο, και αυτή τη φορά φαίνεται ότι θα περιλαμβάνει και μέτρο συνεργασίας με τους Ευρωπαίους εταίρους.

Αλίμονο! Σε μια κλασική γαλλική αντίδραση, η Γαλλία ίσως να είναι έτοιμη να ρίξει το φημισμένο της «white paper» (την πιο πρόσφατη μεταρρύθμιση της αμυντικής της πολιτικής) στη «θάλασσα» και να το δώσει προς τροφή στα γεράκια του προϋπολογισμού.

Δύο βασικές προβλέψεις στον προϋπολογισμό, τέθηκαν στον πρόεδρο Hollande την προηγούμενη εβδομάδα. «Η επιλογή Ζ», όπως περιγράφεται εδώ, είναι η «αποκαλυπτική». Σε γενικές γραμμές αυτό θα σημαίνει ότι η Γαλλία παραιτείται της φιλοδοξίας της να παραμείνει ένας παγκόσμιος ηγέτης, απαξιώνοντας την Livre Blanc, και ξεκινώντας από το μηδέν.

Η «Επιλογή Υ» είναι η λιγότερο επώδυνη από τις δύο, αν και θα εξακολουθεί να ακρωτηριάζει σοβαρά την ικανότητα της χώρας να προβάλλει ισχύ. Επί του παρόντος, φαίνεται να φέρει το βάρος και των δύο διακομματικών επιτροπών άμυνας στη Γερουσία και την Εθνοσυνέλευση, ένα σπάνιο φαινόμενο σε στιγμές μεγάλης πολιτικής πόλωσης.

Ο παράγοντας Χ
Δεν μπορεί κανείς να μην παρατηρήσει ωστόσο ότι μια επιλογή, απλώς και εμφανώς, δεν βρίσκεται στο τραπέζι. Πρόκειται για μια ενοχλητική, στην καλύτερη των περιπτώσεων, επιλογή, και επίσης στη χειρότερη των περιπτώσεων. Πρόκειται για μια ενοχλητική επιλογή σε περιόδους συρρίκνωσης/περικοπής του προϋπολογισμού και επίσης μια ενοχλητική επιλογή σε περιόδους ενός «γενναιόδωρου» προϋπολογισμού. Είναι η επιλογή που τα κράτη συνήθως θεωρούν ως πιο λογική. Η επιλογή αυτή είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ναι, αυτό συνεπάγεται ότι παραχωρούν ένα μέτρο εθνικής κυριαρχίας. Ναι αυτό έρχεται με όχι και τόσο κομψό τρόπο για τα κράτη-μέλη της ΕΕ, και θεωρείται πολύ περίπλοκο και πολύ χρονοβόρο. Και ναι, τα κράτη-μέλη της ΕΕ φαίνονται αρκετά ικανοποιημένα σήμερα να απλώς να συνεχίσουν στο ίδιο μοτίβο με την αντιμετώπιση της κρίσης.

Αλλά η «επιλογή Χ», όπου Χ είναι η ΕΕ, είναι επίσης περισσότερο αποτελεσματική και φθηνότερη μακροπρόθεσμα. Πολλά από τα μέλη της ΕΕ στο προσεχές μέλλον θα αντιμετωπίσουν μια «επιλογή Ζ» και μια «επιλογή Υ». Και το να συνεχίσουν να κατακερματίζονται στη βάση της εθνικής τους αυτονομίας, δεν είναι ένας δρόμος που θα είναι διαθέσιμος στα ευρωπαϊκά κράτη για πάντα.

Από την άλλη πλευρά, η παραχώρηση μερικών εκ των βασικών εργαλείων της κυριαρχίας, είναι σήμερα ο καλύτερος –ίσως ο μόνος αποτελεσματικός- τρόπος για να αποφύγουν να χάσουν όλη την κυριαρχία τους.
Του Olivier De France

*Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:http://ecfr.eu/blog/entry/the_x_y_and_z_of_european_defence

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου