Η δεύτερη διάσκεψη σχετικά με τις Ανθρωπιστικές Επιπτώσεις των Πυρηνικών Όπλων διήρκεσε δύο ημέρες (13-14 Φεβρουαρίου) και διεξήχθη στη Ναγιαρίτ στο Μεξικό. Τα πέντε κράτη με πυρηνικό οπλοστάσιο (NWS) της Συνθήκης Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPT), η Κίνα, η Γαλλία, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, δεν ήταν μεταξύ των 146 κρατών που συμμετείχαν.
Αυτό αντικατοπτρίζει τις αποκλίνουσες απόψεις σχετικά με τις διαδρομές προς τον πυρηνικό αφοπλισμό και την πολιτική για τα πυρηνικά όπλα, καθώς και μια ανησυχία μεταξύ μερικών κρατών σχετικά με την αυξανόμενη δυναμική της «ανθρωπιστικής διάστασης» του πυρηνικού αφοπλισμού. Οι P5, για παράδειγμα, ανησυχούν πως η ανθρωπιστική πρωτοβουλία θα μπορούσε να αποσπάσει τον έλεγχο της διαδικασίας αφοπλισμού από την υπάρχουσα «βήμα-βήμα», ενώ οι χώρες χωρίς πυρηνικά οπλοστάσια (NNWS) ανησυχούν για τις πιθανές επιπτώσεις στην επίτευξη συναίνεσης για τη διαδικασία αναθεώρησης της NPT. Οι ανησυχίες αυτές θα μπορούσαν να αποδειχθούν μια πρόκληση για το καθεστώς της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων πριν από τη διάσκεψη αναθεώρησης της NPT τον Μάιο του 2015.
Μποϋκοτάζ
Οι P5 επίσης μποϋκοτάρισαν την πρώτη διάσκεψη στο Όσλο. Μέχρι να δημοσιευθούν, επιτέλους, διευκρινίσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, την Κίνα και τη Ρωσία, ή ακόμα και κοινό ανακοινωθέν των P5, θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι η αιτιολογία θα είναι παρόμοια με αυτή της απόφασης του Όσλο, όταν το σκεπτικό ήταν ότι «ενώ αναγνωρίζουμε τη σοβαρότητα αυτού του θέματος και του αποδίδουμε τη μέγιστη δυνατή σημασία, ανησυχούμε ότι η διάσκεψη στο Όσλο θα εκτρέψει τη συζήτηση και την εστίαση μακριά από τα πρακτικά βήματα που απαιτούνται για την δημιουργία των προϋποθέσεων για περαιτέρω μειώσεις των πυρηνικών όπλων» .
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει επίσημη δήλωση από κάποιο από τα κράτη P5, αλλά προσφάτως, ο πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου στη Διάσκεψη για τον Αφοπλισμό (CD) ενημέρωσε το φόρουμ ότι «για το συμφέρον της διαφάνειας και της διατήρησης της πρακτικής μας το να είμαστε όσο διαφανείς γίνεται», το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα παραστεί στη διάσκεψη στο Μεξικό. Βουλευτές του Ηνωμένου Βασιλείου, συμπεριλαμβανομένου του James Arubuthnot, Προέδρου της Επιτροπής των Κοινοτήτων για την Άμυνα και του Sir Nick Harvey, επέκριναν έντονα την απόφαση της Βρετανίας.
Με την ανακοίνωσή του ο πρεσβευτής της Ρωσίας στη CD εξέφρασε την άποψη της Μόσχας σχετικά με την ανθρωπιστική πρωτοβουλία: «ο καταστροφικός χαρακτήρας και το απαράδεκτο της όποιας χρήσης πυρηνικών όπλων είναι αυτονόητα και δεν απαιτούν περαιτέρω συζητήσεις». Ο Πρέσβης Alexey Borodavkin προσέθεσε ότι «δεν θα πρέπει να αποσπαστεί η προσοχή μας από τον πρωταρχικό στόχο της δημιουργίας των προϋποθέσεων για την περαιτέρω μείωση των πυρηνικών με τη συζήτηση για τις ανθρωπιστικές επιπτώσεις».
Αυτή είναι μια χαμένη ευκαιρία για τις P5. Κοιτάζοντας μπροστά στη συνεδρίαση της Προπαρασκευαστικής Επιτροπής για την NPT, τον Απρίλιο του 2014 και για την βελτίωση της ήδη εύθραυστης ατμόσφαιρας του πολυμερούς καθεστώτος της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων, οι πέντε χώρες της NPT που διαθέτουν πυρηνικό οπλοστάσιο θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις ήπιες τακτικές της διπλωματίας τους και να αποφύγουν απορριπτικούς όρους όπως «αποσπάω την προσοχή» ή «ρεαλιστικές προτεραιότητες» όταν αναφέρονται στην ανθρωπιστική πρωτοβουλία.
Παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν συμμετείχαν στη Ναγιαρίτ, η Rose Gottemoeller, Αναπληρώτρια Υφυπουργός για τον Έλεγχο των Όπλων και τη Διεθνή Ασφάλεια, απευθύνθηκε στην Έκτη Ετήσια Σύνοδο Κορυφής Πυρηνικής Αποτροπής του Exchange Monitor, η οποία πραγματοποιήθηκε την ίδια στιγμή με τη διάσκεψη στη Ναγιαρίτ και εξέφρασε την άποψη ότι «λαμβάνοντας υπόψη τις καταστροφικές ανθρωπιστικές συνέπειες του πυρηνικού πολέμου ... είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ και προς το συμφέρον όλων των άλλων εθνών, η σχεδόν 70ετής περίοδος μη χρήσης πυρηνικών όπλων να παραταθεί για πάντα».
Φόρουμ, όπως αυτό της Ναγιαρίτ είναι επίσης μια καλή ευκαιρία να συμμετάσχουν χώρες που δεν είναι μέλη της ΝΡΤ στο διάλογο για τα πυρηνικά όπλα. Η Ινδία και το Πακιστάν, δύο κράτη που κατέχουν πυρηνικό οπλοστάσιο και τα οποία δεν είναι μέλη της ΝΡΤ και είναι εκτός της διαδικασίας αναθεώρησής της, συμμετείχαν στο συνέδριο της Ναγιαρίτ. Δύο άλλες χώρες που κατέχουν πυρηνικό οπλοστάσιο, το Ισραήλ και τη Βόρεια Κορέα, δεν παρέστησαν.
Φυσικά, η συμμετοχή στη Ναγιαρίτ (και στο Όσλο) δεν ισοδυναμεί με υπόσχεση της υποστήριξης της απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων, ή της υποστήριξης των επίσημων κοινών δηλώσεων της πρωτοβουλίας στις συνεδριάσεις της Προπαρασκευαστικής Επιτροπής της NPT ή της Πρώτης Επιτροπής της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Όπως καθιστά σαφές η ιστοσελίδα, «η Διάσκεψη δεν θα είναι τόπος διαπραγματεύσεων, αλλά θα υπάρξει μια εμπεριστατωμένη περίληψη υπό την ευθύνη του προέδρου», η οποία και έχει ολοκληρωθεί. Η περίληψη του προέδρου περιέχει τα πρακτικά της συζήτησης, αλλά αναμφισβήτητα και αρκετά σημαντικά συμπεράσματα (στις τελευταίες πέντε παραγράφους), τα οποία δεν συμμεριζόταν αρκετοί από τους συμμετέχοντες στη Ναγιαρίτ.
Momentum
Πολλές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και ομάδες υποστήριξης του αφοπλισμού προβάλουν επιτυχώς τις διασκέψεις του Όσλο και της Ναγιαρίτ, καθώς και την ευρύτερη πρωτοβουλία της «ανθρωπιστικής διάστασης», ως μια γρήγορη διαδρομή προς την απονομιμοποίηση της κατοχής πυρηνικών όπλων και την πλήρη απαγόρευσή τους. Αυτή η ισχυρή προβολή και αναμφίβολα η αλλαγή του περιεχομένου των διασκέψεων και της πρωτοβουλίας για να επικεντρωθεί στην ανθρωπιστική διάσταση του πυρηνικού αφοπλισμού, αποτελεί ανησυχία για κάποιες από τις χώρες που συμμετείχαν σε αυτές τις διασκέψεις (τόσο του Όσλο και όσο και της Ναγιαρίτ), αλλά και για τις χώρες που υποστηρίζουν τις διάφορες κοινές δηλώσεις της ανθρωπιστικής πρωτοβουλίας στις συνεδριάσεις της διαδικασίας αναθεώρησης της ΝΡΤ για το 2015 και στην Πρώτη Επιτροπή της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Παρά το γεγονός ότι πολλές από τις χώρες της NPT που υποστηρίζουν και υποκινούν τη δυναμική της ανθρωπιστικής πρωτοβουλίας θα συμφωνούσαν με τους στόχους για την απονομιμοποίηση και την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων, πολλές από τις χώρες που δεν διαθέτουν πυρηνικό οπλοστάσιο (NNWS) δεν θα συμφωνούσαν ότι αυτή είναι η καλύτερη προσέγγιση για τον πυρηνικό αφοπλισμό. Και ενώ ορισμένες από τις χώρες που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα υποστηρίζουν την άσκηση της απαγόρευσης σήμερα, άλλες ενδεχομένως να επιθυμούν να προωθήσουν τη μείωση της προβολής των πυρηνικών όπλων στα δόγματα ασφάλειας και άμυνας και να αυξήσουν το όριο για τη χρήση.
Ορισμένα από τα κράτη που υποστηρίζουν επισήμως τις κοινές δηλώσεις για τις ανθρωπιστικές συνέπειες του πυρηνικού αφοπλισμού στη διαδικασία αναθεώρησης της NPT και στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ είναι κράτη μέλη του ΝΑΤΟ. Τελικά, η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Σικάγο επιβεβαίωσε ότι η συμμαχία για την ασφάλεια είναι μία στην οποία «τα πυρηνικά όπλα εξακολουθούν να αποτελούν " βασικό συστατικό " των ικανοτήτων αποτροπής και άμυνας του ΝΑΤΟ».
Υπάρχει ένα λεπτό φάσμα υποστήριξης για την ανθρωπιστική πρωτοβουλία. Για να εξασφαλιστεί η συνέχιση της υποστήριξης από τα κράτη του ΝΑΤΟ και ίσως να αποκτήσουν ευρύτερη υποστήριξη από άλλα κράτη στο πλαίσιο εκτεταμένων συμφωνιών πυρηνικής αποτροπής, τα τυχόν αντιφατικά μηνύματα και οι ασάφειες που συνδέονται με την ανθρωπιστική διάσταση θα πρέπει να αποσαφηνιστούν και να αντιμετωπιστούν.
Πριν από την έναρξη του συνεδρίου της Ναγιαρίτ, ο Sebastian Kurz, ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας, ανακοίνωσε ότι το αυστριακό υπουργείο Εξωτερικών θα φιλοξενήσει την τρίτη διάσκεψη τέτοιου είδους στη Βιέννη κάποια στιγμή αργότερα εντός του έτους, διασφαλίζοντας τη συνεχή δυναμική για την πρωτοβουλία πριν από τη διάσκεψη αναθεώρησης της NPT του 2015. Ο Kurz τόνισε ότι «οι διεθνείς προσπάθειες για τον πυρηνικό αφοπλισμό απαιτούν επείγουσα αλλαγή παραδείγματος, αν μη τι άλλο υπό το πρίσμα του κινδύνου της περαιτέρω διάδοσης των πυρηνικών όπλων».
Ο δρόμος προς τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών (ΝΡΤ) το Μάιο 2015 δεν θα είναι ομαλός. Οι διαιρέσεις και οι διασπάσεις μεταξύ και εντός των ομάδων για θέματα που σχετίζονται με τον πυλώνα πυρηνικού αφοπλισμού της NPT και μόνο, συμπεριλαμβανομένης της απογοήτευσης με την παγετώδη διαδικασία «βήμα-βήμα» των P5, θα γίνουν πιο βαθιές.
Της Jenny Nielsen
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:http://www.iiss.org/en/iiss%20voices/blogsections/iiss-voices-2014-b4d9/february-72f2/humanitarian-disarmament-5ec5
ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου