Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2014

Ποιον βοηθάει μια "νεκρή" ζώνη Αιγύπτου-Γάζας

Ο Αιγυπτιακός στρατός ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα δημιουργούσε μια από καιρό σχεδιασμένη «ζώνη ασφαλείας» στα ανατολικά σύνορα της χώρας, εκεί όπου η χερσόνησος του Σινά εφάπτεται με τη Λωρίδα της Γάζας. Οι Αιγυπτιακές δυνάμεις άρχισαν την εκκένωση οκτακοσίων σπιτιών στην Αιγυπτιακή Ράφα, όλα σε απόσταση 500 μέτρων από τα σύνορα με τη  Γάζα, εκτοπίζοντας, σύμφωνα με εκτιμήσεις, δέκα χιλιάδες κατοίκους του Σινά, ενώ το εύρος της εν λόγω ασφαλούς περιοχής, στη συνέχεια, διπλασιάστηκε στα 1000 μέτρα. Οι φορείς χάραξης πολιτικής στο Κάιρο πιστεύουν ότι αυτή η νεκρή ζώνη θα θέσει τέρμα στη διείσδυση όπλων και μαχητών στην περιοχή μέσω σηράγγων από τη Γάζα. Ωστόσο, εκτός αν γίνει επιδέξιος χειρισμός της κατάστασης, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να οδηγήσει τους ήδη περιθωριοποιημένους πληθυσμούς στην αγκαλιά των μαχητών που δρουν στο Σινά, περιπλέκοντας περαιτέρω τις ενέργειες του Καϊρου για την αντιμετώπιση της εξέγερσης.



Μια δραστική κίνησηΗ Αίγυπτος έχει καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των μαχητών του Σινά, ωστόσο οι επιθέσεις κατά των δυνάμεων ασφαλείας στη χερσόνησο συνεχίζονται. Τους τελευταίους μήνες στην περιοχή ο εβδομαδιαίος απολογισμός των θυμάτων μεταξύ των στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων ανέρχεται από πέντε έως και δεκαπέντε. Η κυβέρνηση του Προέδρου Abdel Fattah el-Sisi έχει ποντάρει  τη φήμη της στην αποκατάσταση της ασφάλειας στην Αίγυπτο και ενώ η απειλή της τρομοκρατίας σε ολόκληρη τη χώρα είναι από πολλές απόψεις πιο διαχειρίσιμη, η κατάσταση στο Σινά δεν παρουσιάζει την εικόνα ενός στρατού που «κερδίζει» ένα αυτό-προσδιοριζόμενο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας».

Η απόφαση του Καΐρου να δημιουργήσει μια κλειστή ζώνη ασφαλείας στα σύνορα Γάζας-Σινά ελήφθη μετά από μια φριχτή τρομοκρατική επίθεση έξω από την πόλη του Σεΐχη Zuweid στην περιοχή του Βορείου Σινά στις 24 Οκτωβρίου 2014. Σε μια πολύπλευρη επίθεση η οποία πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ενός παγιδευμένου αυτοκινήτου κι ενός εκτοξευτήρα ρουκετών, μαχητές  επιτέθηκαν σε στρατιωτικό φυλάκιο, σκοτώνοντας τουλάχιστον 31 στρατιώτες. Η επίθεση προκάλεσε τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων από τις ταυτόχρονες βομβιστικές επιθέσεις στην Τάμπα, καθώς και σε άλλες πόλεις θέρετρα το 2004, καθώς και τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων στις στρατιωτικές δυνάμεις της Αιγύπτου εδώ και δεκαετίες. Ο πληθυσμός της Αιγύπτου, που στην πλειονότητά του ζει μακριά από το Σινά, κάνει ελάχιστες ερωτήσεις σχετικά με τις επιχειρήσεις στη χερσόνησο και υπάρχει ελάχιστη ανεξάρτητη πληροφόρηση από τις πόλεις και τα χωριά στις οποίες οι δυνάμεις ασφαλείας καταπολεμούν μια σκιερή απειλή. Η κυβέρνηση αποφάσισε, ωστόσο, ότι μια τόσο μαζική επίθεση απαιτεί μία εξίσου μαζική απάντηση.

Το σοκ της επίθεσης της 24ης Οκτωβρίου μπορεί να συγκριθεί με την «Σφαγή της Ράφα» τον Αύγουστο του 2012, όπου και σφαγιάστηκαν δεκαέξι στρατιώτες στη βάση τους κοντά στα σύνορα με τη Γάζα και το Ισραήλ. Το 2012, ο τότε Πρόεδρος Mohamed Morsi απάντησε στην επίθεση με την απόλυση του υπουργού Άμυνας και επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, προάγοντας τον el-Sisi στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων. Μετά την τελευταία αυτή σφαγή, ο el-Sisi πρέπει να κάνει και αυτός τη δική του δραστική κίνηση. Για τον συνταξιούχο στρατάρχη, η δημιουργία μας νεκρής ζώνης στα σύνορα με τη Γάζα ήταν προτιμότερη από την προοπτική του να απολύσει τους πρώην συναδέλφους του στρατιωτικούς.

Η Σύνδεση της Γάζας
Στις 14 Νοεμβρίου του 2014, σε ένα βίντεο 30 λεπτών, η Ansar al-Bayt Maqdis (ΑΒΜ), η πιο οργανωμένη και πιο θανατηφόρα τζιχαντιστική ομάδα στο Σινά, ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση. Παρά το γεγονός ότι αποτελείται κυρίως από Αιγύπτιους, οι ρίζες της ΑΒΜ, της οποίας η ονομασία σημαίνει «Υποστηρικτές της Ιερουσαλήμ», πιθανότατα να βρίσκονται της σε κάποιο τζιχαντιστικό στρατόπεδο της Γάζας και η οργάνωση διατηρεί στενούς δεσμούς με τις τζιχαντιστικές ομάδες των οποίων η βάση επιχειρήσεων βρίσκεται στη Γάζα. Η ΑΒΜ επίσης, ορκίστηκε πρόσφατα υποταγή στην οργάνωση Ισλαμικό Κράτος και το πρόσφατο βίντεο ήταν το πρώτο που δημοσιεύτηκε μετά την αλλαγή του ονόματος της οργάνωσης που έχει ως βάση επιχειρήσεών της το Σινά σε «κράτος του Σινά».

‘Όπως και τον Αύγουστο του 2012, η Αιγυπτιακή κυβέρνηση υποστήριζε ότι οι δράστες της επίθεσης της 24ης Οκτωβρίου έλαβαν βοήθεια από το εξωτερικό. Η κατάδειξη της Γάζας ως τον τόπο προέλευσης της εν λόγω βοηθείας δικαιολόγησε τη δημιουργία της προγραμματισμένης ζώνης ασφαλείας. Παρά το γεγονός ότι ουδέν στοιχείο έχει εμφανιστεί το οποίο να αποδεικνύει τη σχέση της Γάζας στην επίθεση, οι Αιγυπτιακές πηγές ασφαλείας ισχυρίζονται ότι μέσω των σηράγγων της Γάζας, η Χαμάς εφοδιάζει την ABM με όπλα, έτσι ώστε να μπορέσει να επιτεθεί στις αιγυπτιακές δυνάμεις ασφαλείας. Οι Ισραηλινές πηγές πληροφοριών συμφωνούν ότι υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ της ΑΒΜ και της Χαμάς, αν και η Ισραηλινή άποψη είναι ότι η Χαμάς εφοδιάζει την ABM με πυραύλους για να επιτεθεί στο Ισραήλ, όχι στην Αίγυπτο. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, δεδομένης της επισφαλούς θέσης στην οποία βρίσκεται η Χαμάς από το καλοκαίρι του 2013 και κυρίως μετά τον πόλεμο Ιουλίου-Αυγούστου του 2014, το να θέλει η οργάνωση να προκαλέσει την Αίγυπτο τώρα, λίγο πριν από μια προγραμματισμένη συνάντηση σχετικά με την κατάπαυση του πυρός, στο Κάιρο, είναι σχεδόν απίθανο. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι κάποια τζιχαντιστική ομάδα της Γάζας ή ακόμη και κάποια φατρία της Χαμάς, μπορεί να βοήθησε τους επιτιθέμενους, ακριβώς για να χαλάσει την προγραμματισμένη συνάντηση σχετικά με την κατάπαυση του πυρός, αλλά αυτό το σενάριο είναι εξαιρετικά απίθανο.

Πράγματι, η επίθεση αποτέλεσε τη συνέχεια μιας τάσης στο Σινά και όχι, κατ΄ ανάγκην, μια κλιμάκωσή της: ο στόχος και η μέθοδος της επίθεσης είναι οι συνήθεις. Επειδή οι επιθέσεις σε σημεία ελέγχου, ακόμη και αυτών όπου χρησιμοποιούνται βομβιστές αυτοκτονίας, δεν είναι κάτι το καινούριο, η ξένη βοήθεια δεν είναι απαραίτητη στο σχεδιασμό ή στην υλοποίηση τέτοιου είδους επιθέσεων. Οι ντόπιες τρομοκρατικές ομάδες, ειδικά η Ansar al-Bayt Maqdis, θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μια τέτοια επίθεση από μόνες τους. Επιπλέον, η ευρύτερη εξέγερση στο Σινά βασίζεται στη χερσόνησο και δεν εξαρτάται από την εξωτερική βοήθεια και ως εκ τούτου μια νεκρή ζώνη κατά μήκος των συνόρων Σινά-Γάζας είναι απίθανο να επιφέρει μια σημαντική διαφορά στον αριθμό των επιθέσεων στο Σινά. Επιπλέον, από τον Φεβρουάριο του 2013, οι Αιγυπτιακές ένοπλες δυνάμεις έχουν καταστρέψει τις σήραγγες που χρησιμοποιούντο για τη διεξαγωγή λαθρεμπορίου κάτω από τα σύνορα και έχουν συνεχίσει την εν λόγω εκστρατεία με το να επιστρέφουν και να τις καταστρέφουν και πάλι μόλις αυτές αποκατασταθούν. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν επηρέασαν την εκθετική αύξηση των επιθέσεων που έχει υποστεί η Αίγυπτος από το καλοκαίρι του 2013.

Αύξηση Τοπικών Παραπόνων

Μια νεκρή ζώνη είναι πιθανό να βλάψει περαιτέρω την βιομηχανία του λαθρεμπορίου: κάθε σήραγγα θα πρέπει να είναι τουλάχιστον κατά 1000 μέτρα μακρύτερη και, μόλις ανακαλυφθεί και καταστραφεί, θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για την αποκατάστασή της. Ωστόσο, αυτό που θα κερδίσει η Αίγυπτος με την περαιτέρω διακοπή της διείσδυσης μαχητών από τη Γάζα θα είναι άχρηστο αν ίδια η πολιτική είναι αυτή που τροφοδοτεί την εξέγερση στο ίδιο το Σινά. Σύμφωνα με ένα δελτίο τύπου της Αιγυπτιακής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, ο el-Sisi «τόνισε την ανάγκη να παρασχεθεί χρόνος στους κατοίκους της περιοχής για να την εκκενώσουν και να μετεγκατασταθούν», αν και μάρτυρες στην περιοχή περιέγραψαν τη βιασύνη με την οποία εκτοπίστηκαν.

Πολλοί κάτοικοι της παραμεθόριας περιοχής μπορεί να είναι χαρούμενοι που εγκαταλείπουν μια περιοχή που είναι επιρρεπής σε επιθέσεις ανταρτών, σε επιχειρήσεις εναντίον των εξεγέρσεων, καθώς και στις δραστηριότητες των συμμοριών των λαθρεμπόρων. Άλλοι μπορεί να είναι λιγότερο διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, ειδικά εάν δεν τους καταβληθεί αμέσως η κατάλληλη αποζημίωση. Ο πληθυσμός του Σινά είναι ήδη περιθωριοποιημένος από την Αιγυπτιακή κοινωνία και με το να απομακρύνουν τους κατοίκους από τη γη τους, οι Αιγυπτιακές στρατιωτικές δυνάμεις διατρέχουν τον κίνδυνο να τους οδηγήσουν στην αγκαλιά της Ansar Bayt al-Maqdis και άλλων βίαιων αντι-κρατικών ομάδων.

Η ΑΒΜ ήταν παράξενα σιωπηλή τον περασμένο μήνα, μην έχοντας σχολιάσει, εκείνη την περίοδο, την πολιτική της «νεκρής ζώνης». Ωστόσο, η προπαγάνδα της ABM έχει ήδη επικρίνει τον εκτοπισμό πολιτών από το Σινά, για να κερδίσει τη συμπάθεια και να στρατολογήσει μέλη μεταξύ του τοπικού πληθυσμού. Τον Μάρτιο του 2014, με βίντεό της η ΑΒΜ κατηγόρησε τον Αιγυπτιακό στρατό ότι «δημιουργεί μια νεκρή ζώνη» για να «ασφαλίσει το Σιωνιστή εχθρό».

Συμπέρασμα

Για τον πληθυσμό της Γάζας, η νεκρή ζώνη μπορεί να σημάνει την περαιτέρω απομόνωση, αλλά το εμπόριο λαθραίων αγαθών έχει ήδη σταματήσει σε σημείο που αυτή η τελευταία προσπάθεια θα πρέπει να έχει έναν περιορισμένο αντίκτυπο στην ήδη δύσκολη ανθρωπιστική κατάσταση της Γάζας. Οι Ισραηλινοί φορείς χάραξης πολιτικής, ως εκ τούτου, δεν χρειάζεται να ανησυχούν για σοβαρές αντιδράσεις από τον Παλαιστινιακό θύλακα, όταν μάλιστα εδώ και μια δεκαετία διαδοχικές Ισραηλινές κυβερνήσεις έχουν ενθαρρύνει την αύξηση της αιγυπτιακής δραστηριότητας στα σύνορα με τη Γάζα. Ωστόσο, το Ισραήλ θα πρέπει να ανησυχεί διότι αυτή η κίνηση της Αιγύπτου θα μπορούσε να παρατείνει την αστάθεια στο Σινά, η οποία θα συνεχίσει να εξαπλώνεται στην άλλη πλευρά των συνόρων.

Οι Αιγύπτιοι ηγέτες, από τον πρόεδρο και κάτω, έχουν δηλώσει κατ΄ επανάληψη ότι για την ήττα της τρομοκρατικής απειλής στο Σινά θα χρειαστεί η συνεργασία του τοπικού πληθυσμού. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση του Καϊρου, με την ενθάρρυνση των διεθνών εταίρων της, θα πρέπει να θεσπίσει πολιτικές που θα διαχωρίζουν τα δικαιολογημένα παράπονα του πληθυσμού του Σινά από τα αδιάλλακτα παράπονα των τζιχαντιστών που εδρεύουν στο Σινά. Η εκκένωση των νομοταγών πολιτών από τα σπίτια τους έρχεται σε αντίθεση με τις προσπάθειες αυτές και μπορεί να καταστήσει ακόμη πιο δύσκολο για την Αίγυπτο το να εξαφανίσει την απειλή του Σινά.


Του Zack Gold

Μπορείτε να δείτε το κείμενο:http://www.inss.org.il/index.aspx?id=4538&articleid=8124

ΑΠΟΔΟΣΗ :www.capital.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου