Πόλ Κρούγκμαν: Η Ελλάδα στη θέση του θύματος.

Από τη στιγμή που η Ελλάδα βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα η διεθνής κοινή γνώμη φαίνεται να βρίσκει λάθη σε κάθε τι ελληνικό. Ενώ κάποιες από τις κατηγορίες είναι αληθινές και κάποιες άλλες ψεύτικές, δεν είναι αυτό που έχει σημασία. Όντως, η ελληνική οικονομία παρουσιάζει πολλές αδυναμίες. Το ίδιο και το πολιτικό της σύστημα αλλά και η κοινωνία της. Ωστόσο, δεν είναι αυτές οι αδυναμίες που έριξαν την Ελλάδα στην κρίση και απειλούν να κατασχίσουν του ευρωπαϊκό οικοδόμημα.  

Η ρίζα της καταστροφής βρίσκεται βορειότερα, βρίσκεται στις Βρυξέλλες, τη Φρανκφούρτη και το Βερολίνο. Εκεί σχεδιάστηκε ένα βαθιά και ίσως μοιραία ελαττωματικό νομισματικό σύστημα που ελλείψει σοβαρής ανάλυσης να το στηρίζει, ηθικοποιείται η όποια προβληματική δυσλειτουργία του. Σημειωτέον ότι η λύση θα πρέπει να προέλθει από τα ίδια μέρη.

Ας επιστρέψουμε στις ελληνικές αποτυχίες: Πράγματι η Ελλάδα υποφέρει από διαφθορά και φοροδιαφυγή. Η ελληνικές κυβερνήσεις αρέσκονται να ζουν πέρα από τις δυνατότητες τους. Η ελληνική παραγωγικότητα βρίσκεται περίπου 25% χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Από την άλλη, κάτι ανάλογο συμβαίνει με την παραγωγικότητα του Μισισιπή και τον αμερικανικό μέσο όρο.

Πολλά από τα όσα ακούγονται για τα κακώς κείμενα στην Ελλάδα απλά δεν είναι αλήθεια. Οι Έλληνες όχι μόνο δεν είναι τεμπέληδες αλλά εργάζονται περισσότερο από τον μέσο Ευρωπαίο; και από τον μέσο Γερμανό. Ούτε η Ελλάδα έχει ένα διογκωμένο κράτος πρόνοιας. Οι κοινωνικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι σημαντικά μικρότερες από τη Σουηδία ή τη Γερμανία.

Λοιπόν, πως μπήκε η Ελλάδα σε τόσους μπελάδες; Κατηγορείστε το ευρώ γι’ αυτό.

Δεκαπέντε χρόνια πριν η Ελλάδα δεν ήταν βέβαια παράδεισος αλλά δεν βρισκόταν και σε κρίση. Η ανεργία ήταν υψηλή αλλά όχι καταστροφική και το κράτος τα κατάφερνε στις διεθνείς αγορές κερδίζοντας αρκετά από εξαγωγές, τουρισμό, ναυτιλία και άλλες πηγές για να πληρώνει για τις εισαγωγές του.

Μετά η Ελλάδα μπήκε στο ευρώ και συνέβη κάτι καταστροφικό: Οι επενδυτές πίστεψαν ότι η Ελλάδα είναι ένα ασφαλές μέρος για επενδύσεις. Ξένο χρήμα εισέρευσε στη χώρα, χρηματοδοτήθηκε το έλλειμμα της κυβέρνησης, η οικονομία αναπτύχθηκε, ο πληθωρισμός αυξήθηκε και σταδιακά η Ελλάδα έγινε μη-ανταγωνιστική. Τα χρήματα αυτά κατασπαταλήθηκαν αλλά το ίδιο συνέβη και σε άλλες χώρες.

Και μετά η φούσκα έσκασε. Και κάποια στιγμή οι ατέλειες του ευρω-συστήματος έγιναν παραπάνω από εμφανείς.

Τώρα αναρωτηθείτε γιατί η ζώνη του δολαρίου-οι ΗΠΑ- λειτουργεί δίχως τις βαρύτατες κρίσεις που περνά η ευρωζώνη; Η απάντηση είναι πως έχουμε μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση, η οποία προβαίνει άμεσα σε αποστολή τεράστιων πακέτων διάσωσης, σε πολιτείες σε ανάγκη.

Αναρωτηθείτε τι θα συνέβαινε στη Φλόριντα μετά την φούσκα των ακινήτων αν έπρεπε η ίδια η Φλόριντα να πληρώσει τις φαρμακευτικές δαπάνες και τις συντάξεις από τα μειωμένα έσοδα της. Ευτυχώς για τη Φλόριντα, η Ουάσιγκτον ανέλαβε αυτό το φορτίο. Αυτό σημαίνει ότι η Φλόριντα λαμβάνει ένα πακέτο διάσωσης που τα ευρωπαϊκά κράτη δε θα μπορούσαν καν να ονειρευτούν. Το ίδιο συνέβη και με την κρίση στο Τέξας τη δεκαετία του 80΄.

Έτσι, η Ελλάδα παρ’ όλο που δεν είναι αθώα, πληρώνει την αλαζονεία των Ευρωπαίων αξιωματούχων, κυρίως από τις πλουσιότερες χώρες, που έπεισαν τον εαυτό τους ότι θα μπορούσαν να φτιάξουν ένα σύστημα κοινού νομίσματος δίχως κοινή κυβέρνηση. Οι ίδιοι αλαζόνες χειροτέρεψαν την κρίση με το να επιμένουν ότι η ρίζα του προβλήματος βρισκόταν στην ανεύθυνη συμπεριφορά των Νοτίων ενώ η επίλυση θα ήταν εφικτή αν απλά οι λαοί του Νότου υπέφεραν λίγο παραπάνω.

Οι ελληνικές εκλογές της Κυριακής δεν έλυσαν τίποτα. Ο κυβερνητικός συνασπισμός κατάφερε να κρατηθεί στην εξουσία, χωρίς όμως να υπάρχουν πολλές πιθανότητες επίλυσης της ελληνικής κρίσης.

Ο μόνος τρόπος να διασωθεί το ευρώ-και πάλι δεν είναι βέβαιο- είναι να κατανοήσουν η Γερμανία και η ΕΚΤ ότι είναι αυτοί που οφείλουν να αλλάξουν συμπεριφορά, ξοδεύοντας περισσότερα και πράγματι, αποδεχόμενοι μεγαλύτερο πληθωρισμό. Διαφορετικά, η Ελλάδα αυτής της περιόδου θα περάσει στην ιστορία ως το θύμα της ύβρις των άλλων.

Πηγή New York Times: http://www.nytimes.com/2012/06/18/opinion/krugman-greece-as-victim.html?_r=1&smid=fb-share

Μετάφραση Ελπινίκη Καρακώστα