Η αποτυχία της Ευρώπης να προστατέψει το κλίμα

Η Ευρώπη θέλει να βλέπει τον εαυτό της ως ηγέτιδα στις προσπάθειες για τον έλεγχο της κλιματικής αλλαγής. Αλλά δεν είναι. Οι δικές της εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μειώνονται. Ωστόσο, αυτό οφείλεται στην αποβιομηχάνιση και στο γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό από τα αγαθά τα οποία καταναλώνουν οι Ευρωπαίοι κατασκευάζονται στην Κίνα ή την Ινδία. Η ποσότητα των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προκαλείται από την Ευρώπη, λαμβάνοντας υπόψη τη ρύπανση που αναλογεί σε τέτοιου είδους προϊόντα, αυξάνεται.

Στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα το Νοέμβριο στη Βαρσοβία δεν σημειώθηκε κάποια σημαντική πρόοδος. Το βασικό σημείο διαφωνίας ήταν τα χρήματα. Οι αναπτυσσόμενες χώρες, υπό την ηγεσία της Βραζιλίας, της Κίνας και της Ινδίας, υποστήριξαν ότι οι πλούσιες χώρες πρέπει να βοηθήσουν τις φτωχότερες για να προστατευθούν από τις ακραίες καιρικές συνθήκες, επισημαίνοντας ότι οι πλούσιες χώρες έγιναν πλούσιες από την καύση ορυκτών καυσίμων και είναι υπεύθυνες για τις περισσότερες εκπομπές στο παρελθόν. Όμως οι αναπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ΕΕ, αρνήθηκαν να πληρώσουν για τη ρύπανση του παρελθόντος. Υποστήριξαν ότι οι τρέχουσες εκπομπές είναι πιο σημαντικές από ό, τι αυτές του παρελθόντος. Αυτό είναι αντιεπιστημονικό,  διότι το διοξείδιο του άνθρακα παραμένει στην ατμόσφαιρα έως και δύο αιώνες, όσο και ανεύθυνο.

Η σύνοδος κορυφής της Βαρσοβίας συμφώνησε να εισαγάγει νέους στόχους μέχρι το 2015, για να τεθούν σε ισχύ το 2020. Οι ετήσιες διασκέψεις για το κλίμα τώρα διεξάγονται στο Περού και στη συνέχεια στη Γαλλία. Τον Ιανουάριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει ένα στόχο της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030. Οι καλοδιατυπωμένοι στόχοι  μπορούν να διαδραματίσουν χρήσιμο ρόλο στη διαμόρφωση των συζητήσεων για τη χάραξη  πολιτικής. Όμως, η καλή πολιτική μπορεί να υιοθετηθεί ακόμη και χωρίς στόχους. Το επίκεντρο της πολιτικής των Βρυξελλών θα πρέπει να είναι η μείωση της ρύπανσης και η ταυτόχρονη ενίσχυση της οικονομίας. Η πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η ελαχιστοποίηση της χρήσης του άνθρακα.

Οι κανονισμοί της ΕΕ επιβάλλουν το αναγκαστικό κλείσιμο ορισμένων παλαιών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, αλλά δεν υπάρχει καμία απαγόρευση για την κατασκευή νέων. Οι νέοι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα είναι πιο αποτελεσματικοί από τους παλαιούς και απαιτείται να διαθέτουν την τεχνολογία για να μειώσουν τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν την όξινη βροχή. Αλλά δεν απαιτείται να διαθέτουν εγκαταστάσεις συλλογής και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS). Χωρίς CCS, ο άνθρακας έχει περίπου διπλάσιες εκπομπές διοξειδίου ανά μονάδα της ηλεκτρικής ενέργειας από το φυσικό αέριο και 50 φορές όσο η πυρηνική ή η αιολική ενέργεια. Οι εταιρείες παραγωγής ενέργειας προτείνουν την κατασκευή 42 νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα σε εννέα κράτη-μέλη. Δεκατρείς είναι στην Πολωνία και δέκα στη Γερμανία. Σε άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, δεν έχει προταθεί η κατασκευή νέων μονάδων  ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, αλλά η ποσότητα άνθρακα που καίγεται στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις αυξάνεται.

Η Πολωνία έχει κατηγορηθεί ευρέως ότι μπλοκάρει τις προσπάθειες της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Η χώρα παράγει σχεδόν το 90% της ηλεκτρικής της ενέργειας από άνθρακα. Ωστόσο, η Πολωνία εξακολουθεί να είναι μια σχετικά φτωχή χώρα-μέλος, και ως εκ τούτου στηρίζεται στον άνθρακα και όχι στις πιο ακριβές εναλλακτικές λύσεις, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Γερμανία δεν έχει τέτοια δικαιολογία. Έχει θέσει ως στόχο ότι το 80% της ηλεκτρικής της ενέργειας θα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2050, αλλά δεν έχουν τεθεί στόχοι για τη θέρμανση και τις μεταφορές, που αντιπροσωπεύουν ένα πολύ υψηλότερο ποσοστό των συνολικών εκπομπών. Και εν τω μεταξύ, οι εκπομπές από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην πραγματικότητα αυξάνονται.

Η Καγκελάριος Angela Merkel συνήθιζε να λέει ότι οι τεχνολογίες-γέφυρα για τις χαμηλές εκπομπές άνθρακα είναι απαραίτητες, για την προστασία του κλίματος, ενώ η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ακόμη σε εξέλιξη. Αυτό ήταν πριν από το ατύχημα της Φουκουσίμα, πράγμα που ώθησε την κυβέρνησή της να κλείσει τα πυρηνικά εργοστάσια της χώρας. Η ηλεκτροπαραγωγή με καύση άνθρακα είναι σήμερα φθηνότερη από την ηλεκτροπαραγωγή με την καύση φυσικού αερίου, εν μέρει επειδή η τιμή του άνθρακα στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ είναι πολύ χαμηλή για να είναι υπολογίσιμη και εν μέρει επειδή η Γερμανία εισάγει φθηνό άνθρακα από τις ΗΠΑ. Έτσι, το Βερολίνο επιτρέπει μια σημαντική επέκταση της παραγωγής άνθρακα. Δέκα μεγάλοι νέοι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα θα ανοίξουν τα επόμενα δύο χρόνια. Ουδείς εξ αυτών θα χρησιμοποιεί CCS, επειδή η τεχνολογία είναι δαπανηρή και μη δημοφιλής στο γερμανικό κοινό. Η καύση άνθρακα θα παράγει πάνω από το ήμισυ της ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία φέτος, εξ ου και οι αυξανόμενες εκπομπές. Η χώρα μπορεί να φτάσει το στόχο της να χρησιμοποιεί  ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2050, αλλά, αν συνεχίσει τη σημερινή της πορεία, θα έχει κάνει μια τεράστια καταστροφή στο κλίμα, οδεύοντας προς το στόχο της.

Με βάση τις συνθήκες της ΕΕ, τα κράτη-μέλη είναι ελεύθερα να επιλέξουν τα καύσιμα που χρησιμοποιούν. Αλλά η ρύπανση είναι ένα θέμα για την ΕΕ, διότι δεν σταματά στα εθνικά σύνορα. Για να ξαναβάλουν  την πολιτική για τη κλιματική αλλαγή στο σωστό δρόμο, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα θα πρέπει να κάνουν δύο σημαντικές αλλαγές. Πρώτον, οι εγκαταστάσεις CCS θα πρέπει να καταστούν υποχρεωτικές για κάθε νέο σταθμό άνθρακα, μέσα από ένα πρότυπο απόδοσης των εκπομπών. Δεύτερον, το σύστημα εμπορίας εκπομπών θα πρέπει να υποστηρίζεται από μια κατώτατη τιμή, έτσι ώστε να ενθαρρύνει την ενεργειακή απόδοση και τις επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Όμως, η τρέχουσα τιμή του, κάτω των 5 ευρώ ανά τόνο, είναι πολύ χαμηλή για να γίνει αυτό, οπότε η ΕΕ θα πρέπει να θεσπίσει μια κατώτατη τιμή των 30 ευρώ ανά τόνο. Οι ενεργοβόροι κλάδοι  που παράγουν εμπορεύσιμα αγαθά πρέπει να εξακολουθήσουν να προστατεύονται από την τιμή του άνθρακα μέσω της παραλαβής των δικαιωμάτων δωρεάν εκπομπών.

Η ΕΕ χάνει το όποιο δικαίωμα να αποκαλεί τον εαυτό της ηγέτιδα όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή. Αυτό θα έχει σοβαρές συνέπειες, όχι μόνο για το κλίμα, αλλά και για την οικονομία και για την ήπια δύναμη της Ευρώπης. Η πλέον υπεύθυνη χώρα είναι η Γερμανία, το κράτος-μέλος που του αρέσει να ισχυρίζεται συχνά ότι έχει πράσινη ηγεσία.
 

Του Stephen Tindale

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:http://www.cer.org.uk/publications/archive/bulletin-article/2013/target-track-europe%E2%80%99s-failure-protect-climate

ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr