Ο "λόγος" της Βουλγαρίας στα ενεργειακά

Θεωρητικά, η Βουλγαρία θα έπρεπε να είναι μεταξύ των κορυφαίων δικαιούχων της προτεινόμενης Ενεργειακής Ένωσης, δεδομένου ότι πληρώνει πάρα πολλά σε μακροχρόνιες συμβάσεις με την Gazprom, η οποία είναι ο αποκλειστικός προμηθευτής της (κατά μέσο όρο, 501 δολάρια ανά 1.000 m3).

Όπως και η Πολωνία, είναι εξαρτημένη από τη Ρωσία, αλλά, ακόμη περισσότερο, δεδομένης της περιορισμένης διασυνδεσιμότητας με τους γείτονές της: Η Ρουμανία είναι η μόνη που παρέχει μια επιπλέον διασυνοριακή γραμμή, αλλά, ωστόσο, δεν λειτουργεί αυτή τη στιγμή. Οι διασυνδέσεις  με την Ελλάδα και την Τουρκία, που δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα, θα επιτρέψουν στη Βουλγαρία να αξιοποιήσει το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο που έρχεται μέσω της Μεσογείου. Κάθε πρωτοβουλία που θα μειώσει τις τιμές και θα προωθήσει την αέριο-για-αέριο ανταγωνιστικότητα είναι παραπάνω από ευπρόσδεκτη.

Ωστόσο, είναι αμφίβολο πως η σημερινή κυβέρνηση έχει την επαρκή βούληση να τηρήσει σκληρή στάση έναντι της Μόσχας.  Έχει ξεπεράσει τον εαυτό της για να πιέσει για τον αγωγό φυσικού αερίου South Stream, ξεκινώντας μια σύγκρουση με την παλιά επιτροπή σχετικά με νομοθετικές αλλαγές που συγκρούονται με το Τρίτο Ενεργειακό Πακέτο. Επιπλέον, έχουν γίνει ελάχιστες επενδύσεις για την αναβάθμιση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων αποθήκευσης και την κατασκευή νέων, ως μέσο αντιμετώπισης μιας πιθανής κρίσης του φυσικού αερίου. Τέλος, η έρευνα στη Μαύρη Θάλασσα έχει μέχρι στιγμής αποτύχει να αποδείξει την ύπαρξη επαρκών αποθεμάτων, τα οποία είναι απαραίτητα για την έναρξη πλήρων δραστηριοτήτων εξόρυξης.

Με λίγα λόγια, η επικρατούσα διάθεση στη Σόφια ευνοεί το status quo και είναι αντίθετη με τολμηρές πρωτοβουλίες που συμβαδίζουν με την Ενεργειακή Ένωση. Ο αρχηγός του κόμματος της αντιπολίτευσης, του κεντροδεξιού κόμματος Πολίτες για την Ευρωπαϊκή Ανάπτυξη της Βουλγαρίας (GERB), δεν το έχει υποστηρίξει σθεναρά αυτό, αν και έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να  υποστηρίξει το σχέδιο στο μέλλον. Ο Μεταρρυθμιστικός Συνασπισμός, ένας φιλελεύθερος/κεντροδεξιός συνασπισμός, είναι η μόνη πολιτική δύναμη που έχει τοποθετήσει το  σχέδιο του Πολωνού Πρωθυπουργού, Donald Tusk στο επίκεντρο της εκστρατείας για τις ευρωπαϊκές εκλογές, χωρίς αμφιβολία, με σκοπό να το χρησιμοποιήσει για μια ακόμη φορά αν διεξαχθούν πρόωρες γενικές εκλογές. Υπάρχουν πολλά κατεστημένα συμφέροντα που θέλουν να δουν την υλοποίηση του έργου South Stream και τις ευκαιρίες που θα το συνοδεύουν. Ο κρατικός προϋπολογισμός έχει ήδη αποταμιεύσει 100 εκατομμύρια ευρώ για την κοινή εταιρεία με την Gazprom, η οποία είναι επιφορτισμένη με την κατασκευή του βουλγαρικού τμήματος με εκτιμώμενο κόστος 3,5 έως 4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Πέρα από το φυσικό αέριο (το οποίο αντιπροσωπεύει μόνο το 10-12% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας), η Βουλγαρία εξαρτάται από τις ρωσικές προμήθειες πετρελαίου (η Lukoil είναι ο ιδιοκτήτης του κύριου διυλιστηρίου της χώρας και, γενικώς μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες), καθώς και από πυρηνικά καύσιμα. Αν και το πετρέλαιο είναι εμπορεύσιμο στην παγκόσμια αγορά δικαιωμάτων, η εξάρτηση από την πυρηνική τεχνολογία και τα καύσιμα είναι συντριπτική, δεδομένου ότι η μονάδα παραγωγής ενέργειας στο Κοζλοντούι βρίσκεται στο επίκεντρο του ενεργειακού συστήματος που αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τρίτο του ενεργειακού μείγματος. Η Σόφια βρίσκεται υπό την πίεση της Rosatom μετά από μια προσφυγή που ξεκίνησε η ρωσική εταιρεία κατόπιν μιας απόφασης της κυβέρνησης να αποχωρήσει από μια συμφωνία για την κατασκευή ενός δεύτερου σταθμού. Η πληρωμή μιας μεγάλης αποζημίωσης στη Rosatom είναι ένα πιθανό σενάριο.

Με άλλα λόγια, ακόμα και με την Ενεργειακή Ένωση σε ισχύ, η Βουλγαρία θα συνεχίσει να εξαρτάται από τη Ρωσία. Η Εθνική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (NEC) είναι σε δεινή κατάσταση, στα πρόθυρα της πτώχευσης, που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν ήδη επενδυθεί στο έργο κατασκευής ενός δεύτερου σταθμού στο Μπέλενε. Η NEC μπορεί να καταρρεύσει στην περίπτωση που η Rosatom κερδίσει την υπόθεση. Η μόνη διέξοδος είναι η συνολική μεταρρύθμιση, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των τιμών. Ο έλεγχος του εκτεταμένου ρόλου της Ρωσίας στον ενεργειακό τομέα της Βουλγαρίας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόοδο αλλά δεν αρκεί για να βελτιωθεί η κατάσταση δραματικά στο φτωχότερο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Του Dimitar Bechev

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:
http://www.ecfr.eu/blog/entry/energy_union_the_view_from_bulgaria

ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr