Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014

Το νέο δίπολο στις γεωοικονομικές εξελίξεις

Σε μια εκδήλωση στο Πεκίνο την προηγούμενη εβδομάδα, ένας κορυφαίος Κινέζος ακαδημαϊκός δήλωσε ότι το όραμα ενός πολυπολικού κόσμου σε τόσο κεντρική θέση στο δόγμα εξωτερικής πολιτικής του Πεκίνου, ήταν στην πραγματικότητα μη ρεαλιστικό, εξαιτίας της απουσίας, τώρα και στο προσεχές μέλλον, πολλαπλών πόλων. Στην πραγματικότητα, δήλωσε, υπήρχαν μόνο δύο πόλοι διαθέσιμοι: οι ΗΠΑ και η Κίνα. Όλες οι άλλες χώρες πρέπει να αποφασίσουν με ποιον θα θέλουν ή έχουν ήδη ευθυγραμμιστεί. Πολλοί στο ακροατήριο ένευσαν και μερικοί ακόμη υπέθεσαν πως η λογική της κινεζικής ηγεσίας ήταν πολύ πιο κοντά σε αυτή του καθηγητή παρά στο δικό της επίσημο δόγμα.



Οι πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων εννέα μηνών φαίνεται να έχουν δώσει πολλά νέα στοιχεία που να υποστηρίζουν τον αυξανόμενο παγκόσμιο διπολισμό. Η ουκρανική κρίση έχει βάλει τέλος στις ελπίδες της Ρωσίας για την οικοδόμηση μιας μεγαλύτερης Ευρώπης ή μιας στρατηγικής συνεργασίας με την Ιαπωνία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έπρεπε να μειώσει και να περιορίσει τους οικονομικούς της δεσμούς με τη Ρωσία, και ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Shinzo Abe έπρεπε να εγκαταλείψει την ιδέα σφυρηλάτησης μιας στρατηγικής σύνδεσης με τη Μόσχα. Στην αντίθεσή τους στις τακτικές της Ρωσίας, τόσο η Ευρώπη όσο και η Ιαπωνία, είναι τώρα πιο στενά συνδεδεμένες με τις ΗΠΑ από κάθε άλλη φορά μετά από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Αντιμέτωπη με τις δυτικές κυρώσεις η Ρωσία από την πλευρά της έπρεπε να εντείνει και να διευρύνει τις σχέσεις της με την Κίνα. Όπως το έθεσε ο Κινέζος ακαδημαϊκός, απλώς δεν έχει άλλη επιλογή.


Αρκετές θεμελιώδεις γεω-οικονομικές τάσεις, δείχνουν στην ίδια κατεύθυνση. Όπως το έθεσε ο Konstantin Simonov σε άρθρο του στην εφημερίδα Vedomosti στις 21 Οκτωβρίου, η εκ νέου βιομηχανοποίηση των ΗΠΑ, ενισχυμένη από φθηνή ενέργεια και βοηθούμενη από την αύξηση του εργασιακού κόστους στην Ασία, οδηγεί στην ανάδυση ενός παναμερικανικού οικονομικού χώρου, από τον Καναδά στη Χίλη, με τις ΗΠΑ στο επίκεντρο. Η Ευρώπη, η Ιαπωνία και η Αυστραλία είναι ήδη ευθυγραμμισμένες με τις ΗΠΑ μέσω της Διατλαντικής και Διαειρηνικής εταιρικής σχέσης. Ως απάντηση, η Κίνα εργάζεται ήδη για την διεύρυνση της εγχώριας κατανάλωσης και την εδραίωση των δεσμών της με τις γειτονικές χώρες στην Ασία.

Οι πρωτοβουλίες του προέδρου Xi Jingpin, που ανακοινώθηκαν το 2013, για την οικονομική ζώνη στο δρόμο του μεταξιού, στην ηπειρωτική Ασία και τον θαλάσσιο δρόμο του μεταξιού, δείχνουν δύο βασικούς άξονες της γεω-οικονομικής επέκτασης της Κίνας. Το Πεκίνο βλέπει την Κεντρική και Νοτιοανατολική Ασία ως προνομιακές περιοχές για την τόνωση του εμπορίου και των επενδύσεων. Η Νότια Ασία και η Ευρασία είναι οι επόμενες. Εάν αυτά τα σχέδια υλοποιηθούν, η μελλοντική οικονομική σινική-σφαίρα, η οποία μπορεί να αποκαλείται ευγενικά Greater Asia, μπορεί να επεκτείνεται σε όλο τον δρόμο μέχρι τον Κόλπο, την Μαύρη Θάλασσα, και τις χώρες της Βαλτικής, και να αγκαλιάσει χώρες όπως η Ινδία, η Ινδονησία, το Ιράν, το Πακιστάν και τη Ρωσία.

Η περιφερειοποίηση μπορεί να είναι πραγματικά το μέλλον ή τουλάχιστον το νέο στάδιο της παγκοσμιοποίησης. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των ισχυρών περιοχών, σε αυτό το σενάριο, θα γίνει η ουσία της παγκόσμιας γεώ-οικονομίας και γεωπολιτικής. Σε αντίθεση με τα πρώτα στάδια της παγκοσμιοποίησης, οι κανόνες και οι αρχές των βασικών παικτών, οι αξίες και οι ιδές τους, θα διαγωνίζονται ενεργά. Δεν είναι δεδομένο ότι αυτός ο ανταγωνισμός θα είναι πάντα ειρηνικός. Η γεώ-οικονομική, από μόνη της, δεν θα οικοδομήσει απλώς μια νέα και σταθερή παγκόσμια τάξη. Ξανά, όπως έχουν αποδείξει οι εξελίξεις των τελευταίων εννέα μηνών, τα γεωπολιτικά νδεν είναι πολύ πίσω, και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην διαδικασία, ιδιαίτερα όσο αγνοείται. Ένας κόσμος αυστηρά ίσων πολλαπλών πόλων, δεν είναι στον ορίζοντα. Αλλά μην ποντάρετε ούτε και σε μια σινό-αμερικανική ηγεμονία. Πρόκειται να είναι πιο μπερδεμένο, αλλά επίσης πιο ποικίλο και πιο ενδιαφέρον από αυτό.

Του Dmitri Trenin


Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://www.carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=57045Hper

ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου