Μια νέα καταιγίδα είναι έτοιμη να ξεσπάσει. Σύννεφα από όλον
τον κόσμο μαζεύονται με το σύννεφο της Ευρώπης να είναι το μεγαλύτερο από όλα.
Πρώτον, η κρίση στην ευρωζώνη βαθαίνει. Το ευρώ είναι πολύ
ισχυρό και οι οικονομίες σε μπελάδες βυθίζονται σε ύφεση. Το τραπεζικό σύστημα
βαλκανοποιείται καθώς διακόπτονται οι διακρατικοί και διατραπεζικοί δεσμοί. Η
κατάσταση αναμένεται να χειροτερεύσει μετά την έξοδο της Ελλάδας από την
ευρωζώνη σε μερικούς μήνες από τώρα.
Με τη δυνατότητα δανεισμού της Ισπανίας και της Ιταλία να
δυσχεραίνει, η ευρωζώνη μπορεί πολύ σύντομα να πρέπει να τείνει χέρα βοηθείας
όχι μόνο στον τραπεζικό τομέα των δυο χωρών αλλά και στις ίδιες τις χώρες για
την εξυπηρέτηση των αναγκών τους.
Δεύτερον, οι επιδόσεις των ΗΠΑ φθίνουν με ισχνή οικονομική
ανάπτυξη της τάξεως του 1,9% να σημειώνεται στο τελευταίο τετράμηνο. Η πιθανή
αύξηση κάποιων φόρων και η διακοπή ορισμένων μεταβιβαστικών πληρωμών,
πιθανότατα θα μειώσουν το διαθέσιμο εισόδημα και την κατανάλωση.
Η πολιτική διαμάχη για τη δημοσιονομική προσαρμογή στις ΗΠΑ
μάλλον θα συνεχιστεί και μετά τις εκλογές. Η αβεβαιότητα θα «πληγώσει» την εμπιστοσύνη
καταναλωτών και επιχειρήσεων με επίδραση στις δαπάνες, με απόρροια την καταφυγή
σε δίχτυ ασφαλείας και με αντίστοιχη πτώση στα χρηματιστήρια.
Τρίτον, στην Ανατολή το οικονομικό μοντέλο της Κίνας δείχνει
να είναι μη βιώσιμο. Η Κίνα πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις που θα
της επιστρέψουν να μειώσουν την εθνική αποταμίευση και να αυξήσουν την
κατανάλωση ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ωστόσο, διαφωνίες στη διοίκηση έχουν επίπτωση
στο ρυθμό εισαγωγής των μεταρρυθμίσεων.
Η οικονομική επιβράδυνση σε Ευρώπη, Κίνα και ΗΠΑ συμπαρασύρει
και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες που είναι προσδεδεμένες στο άρμα τους και
υπολείπονται δομικών μεταρρυθμίσεων ούτως ή άλλως.
Τέλος η διαμάχη ανάμεσα στο Ισραήλ, τις ΗΠΑ και το Ιράν
μπορεί να φτάσει στο αποκορύφωμα της το 2013. Οι ισχυρότερες κυρώσεις στο Ιράν
δεν αναμένεται να έχουν αποτέλεσμα ενώ οι ΗΠΑ και Ισραήλ δε φαίνεται να είναι
ευχαριστημένες με τη στρατηγική της ανάσχεσης. Έτσι, αυξάνονται οι πιθανότητες
στρατιωτικής επέμβασης. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποδιοργάνωνε εντελώς την όποια
προσπάθεια για παγκόσμια σταθερότητα.
Σε σύγκριση με το 2008-2009 οι χαράσσοντες πολιτική είχαν
και χρόνο και πόρους για να αντιδράσουν. Σήμερα, οι αρχές ξεμένουν από
εργαλεία. Από τη μία οι οικονομίες πάσχουν από κρίση χρέους από την άλλη η
στενότητα των προϋπολογισμών δεν επιτρέπει δημοσιονομικούς ελιγμούς. Επιπρόσθετα,
η βοήθεια προς τις τράπεζες συναντά πολιτικά εμπόδια με αποτέλεσμα η κρίση
χρέους να απειλεί να μετατραπεί σε τραπεζική κρίση.
Για να αποφευχθεί η αταξία στην ευρωζώνη πρέπει τα χαλινάρια
της λιτότητας να χαλαρώσουν αρκετά, ιδιαίτερα σε όρους χρόνου εφαρμογής. Πρέπει
παράλληλα μια δημοσιονομική ένωση με αμοιβαιότητα όσον αφορά στα χρέη
(ευρωομόλογα) να μπει σε λειτουργία συνδυασμένη με μια τραπεζική ένωση που θα
εγγυάται τις καταθέσεις. Όμως απαραίτητη προϋπόθεση για να συμβούν όλα αυτά
είναι η πολιτική ένωση, ακόμη και αν η Ελλάδα εγκαταλείψει την ευρωζώνη.
Μετάφραση Ελπινίκη Καρακώστα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου