Η πολωνική σύμβαση για υποβρύχια αφορά μήπως και την Ελλάδα;

Τις διαδικασίες για την υλοποίηση του προγράμματος με την ονομασία Orka που αφορά στην προμήθεια τριών υποβρυχίων για λογαριασμό του Ναυτικού της Πολωνίας άρχισε η αρχή αμυντικών προμηθειών της χώρας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η αρχή άρχισε τον διάλογο επί τεχνικών θεμάτων με τη βιομηχανία και ο σχετικός διαγωνισμός αναμένεται να προκηρυχθεί επίσημα περί τα μέσα του 2014. Με προϋπολογισμό 2,16 δις ευρώ το πρόγραμμα προβλέπει την παράδοση του πρώτου υποβρυχίου στο Ναυτικό της Πολωνίας το 2019, την ένταξη σε υπηρεσία του πρώτου και του δεύτερου μέχρι το 2022 και την παράδοση και ένταξη σε υπηρεσία του τρίτου μέχρι το 2030.


Με βάση τον ισχύοντα προγραμματισμό στο πλαίσιο του πολωνικού υπερφιλόδοξου εξοπλιστικού προγράμματος 2013-2022, για την οικονομική εξυπηρέτηση της σύμβασης θα διατίθενται σε ετήσια βάση στο Ναυτικό της Πολωνίας περί τα 230 εκατ. ευρώ.

Υπενθυμίζεται, ότι για πρώτη φορά η Πολωνία ανακοίνωσε χρονοδιάγραμμα για την ανανέωση του υποβρυχιακού της στόλου το 2009 και ήδη το πρόγραμμα σημειώνει καθυστέρηση δύο ετών σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη για παράδοση του πρώτου υποβρυχίου το 2017.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με δημοσίευμα της γνωστής βρετανικής εβδομαδιαίας επιθεώρησης «Jane’s Defence Weekly (JDW)» η επικείμενη προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού πιθανά να προβλέπει τη χρονομερισματική (leasing) μίσθωση ενός υποβρυχίου για την εκπαίδευση του προσωπικού του Ναυτικού της Πολωνίας προκειμένου να καλυφθεί το κενό που θα δημιουργηθεί από τον παροπλισμό των υποβρυχίων τύπου Kobben (Type 207) και την εισαγωγή σε υπηρεσία των νέων υποβρυχίων.

Υπενθυμίζεται, ότι σήμερα η Πολωνία επιχειρεί τέσσερα υποβρύχια του τύπου Kobben (ένα ακόμη χρησιμοποιήθηκε ως πηγή ανταλλακτικών και για εκπαίδευση του προσωπικού) τα οποία ναυπηγήθηκαν την περίοδο 1964-1965 και των οποίων η προμήθεια έγινε από τη Νορβηγία τη διετία 2002-2003. Εκ των τεσσάρων ενεργών υποβρυχίων ένα πρόκειται να παροπλιστεί το 2014 ενώ τα υπόλοιπα τρία τη διετία 2016-2017. Επίσης το Ναυτικό της Πολωνίας επιχειρεί ένα ρωσικής (σοβιετικής) προέλευσης υποβρύχιο τύπου Kilo (Project 877E) το οποίο προγραμματίζεται να παροπλισθεί το 2022.

Παρά το γεγονός ότι οι επιχειρησιακές και τεχνικές προδιαγραφές των νέων υποβρυχίων της Πολωνίας δεν έχουν ακόμα οριστικοποιηθεί, εκτιμάται ότι θα είναι εκτοπίσματος περί τους 2.000 τόνους, συμβατικής πρόωσης (πετρελαιοκινητήρες – ηλεκτρικοί κινητήρες) και με οπλισμό αποτελούμενο από τορπίλες και κατευθυνόμενα βλήματα κατά στόχων επιφανείας.

Σύμφωνα με το JDW πιθανοί υποψήφιοι προμηθευτές για το πρόγραμμα Orka είναι η γερμανική ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS) με τις σχεδιάσεις Type 212A και Type 214A και η γαλλική DCNS με το Scorpene. 

Η δεύτερη μάλιστα, για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2011 και στη συνέχεια πάλι το 2013, σε συνεργασία με τα ανήκοντα στο Ναυτικό της Πολωνίας ναυπηγεία της Gdynia, πρότεινε τη ναυπήγηση στην Πολωνία μίας τροποποιημένης έκδοσης του Scorpene.

Σε ότι αφορά την περίπτωση των Type 212A σημειώνεται ότι τον περασμένο Νοέμβριο έγινε γνωστή η πρόθεση του υπουργείου Άμυνας της Πολωνίας να αναθεωρήσει τις τεχνικές και επιχειρησιακές προδιαγραφές του προγράμματος προμήθειας των νέων υποβρυχίων σύμφωνα με επίσημο έγγραφο του υφυπουργού άμυνας στρατηγού Waldemar Skrzypczak που υποβλήθηκε στο Κοινοβούλιο στο πλαίσιο της διαδικασίας του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Η απόφαση αυτή έπεται της ολοκλήρωσης μίας ανάλυσης η οποία κατέληξε ότι τα γερμανικής κατασκευής υποβρύχια Type 212A δεν ικανοποιούν τις αρχικές προδιαγραφές (δες την ανάρτηση με τίτλο: «Πολωνία: Αλλάζουν οι προδιαγραφές για τα νέα υποβρύχια» στον σύνδεσμο: http://www.defence-point.gr/news/?p=89484).

Το προαναφερθέν δημοσίευμα του JDW, που υπογράφεται από τον ανταποκριτή της βρετανικής επιθεώρησης στη Βαρσοβία, περιλαμβάνει όμως και μία αναφορά με ιδιαίτερο ελληνικό ενδιαφέρον (ακολουθεί η ακριβής μετάφραση του αγγλικού κειμένου:

«Τον Ιανουάριο του 2009 η Ελλάδα προσέφερε την πώληση του κατασκευασθέντος από τη HDW (Howaldtswerke-Deutsche Werft) υποβρυχίου «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» τύπου 214 στην Πολωνία, η οποία διεξήγαγε δοκιμές του υποβρυχίου. Παρά το γεγονός ότι η προσφορά ανανεώθηκε τον Οκτώβριο του 2010 το υποβρύχιο εντάχθηκε σε υπηρεσία στο Ελληνικό [σ.σ. Πολεμικό] Ναυτικό λίγο μετά [σ.σ. 21 Δεκεμβρίου 2010]».


Σε ότι αφορά τον Ιανουάριο του 2009 το δημοσίευμα δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα αφού σύμφωνα και με τα τότε δημοσιεύματα των πολωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης η πρόταση στην Πολωνία είχε κατατεθεί από την TKMS/HDW. Επιπρόσθετα, ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει αναφερθεί η διεξαγωγή δοκιμών του από το Ναυτικό της Πολωνίας.
Όμως σε ότι αφορά το 2010 πληθώρα δημοσιευμάτων σε ψηφιακά και έντυπα μέσα μαζικής ενημέρωσης που μετέφεραν «διαρροές» από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και η επίσημα ανακοινωθείσα από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας επαφή του τότε υπουργού Εθνικής Άμυνας, Ευάγγελου Βενιζέλου, με τον τότε Πολωνό ομόλογο του Bogdan Klich στο περιθώριο της διεθνούς έκθεσης Defensys, μπορεί να θεωρηθούν ότι στοιχειοθετούν επαρκώς την εκτίμηση ότι η πιθανή πώληση ή μεταβίβαση με όποιον άλλο τρόπο του «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» ή κάποιου άλλου ή άλλων υπό ναυπήγηση υποβρυχίων Type 214 αποτέλεσε αντικείμενο των συζητήσεων. Φυσικά τα ανωτέρω αφορούν το πρόσφατο αλλά πάντως παρελθόν.

Όμως σε κάθε περίπτωση αποτελούν παρακαταθήκη η εκμετάλλευση της οποίας υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα ωφέλιμη για τη χώρα μας. Το κομβικό ζήτημα όμως είναι τι γίνεται από εδώ και πέρα γιατί αυτό ακριβώς θα καθορίσει – επιτρέψει την εκμετάλλευση της παρακαταθήκης.

Το πολωνικό πρόγραμμα υποβρυχίων μπορεί να θεωρηθεί ως ευκαιρία για τη δεινά χειμαζόμενη ελληνική ναυπηγική βιομηχανία. Ιδιαίτερα δε στην περίπτωση που η εκτίμηση του JDW ότι στην προκήρυξη του διαγωνισμού θα προβλέπεται η χρονομερισματική (leasing) μίσθωση ενός υποβρυχίου για την εκπαίδευση του προσωπικού του Ναυτικού της Πολωνίας επαληθευθεί, τότε η Ελλάδα και η ναυπηγική της βιομηχανία βρίσκονται με ένα ισχυρό συγκριτικό πλεονέκτημα με γενικότερες συνέπειες.
Σε ότι αφορά την κατάσταση των Ελληνικών Ναυπηγείων ΑΕ (ΕΝΑΕ) και των προγραμμάτων υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού («Αρχιμήδης» και «Ποσειδών ΙΙ») τα δεδομένα είναι λίγο ή πολύ γνωστά σε όλους, όπως επίσης και η απουσία οποιασδήποτε εξέλιξης (με την αίρεση των πρόσφατα δημοσιοποιημένων πληροφοριών ότι σχετικές κυβερνητικές αποφάσεις επίκεινται, δες την ανάρτηση με τίτλο «Βρίσκουν λύση στο πρόβλημα των υ/β και του Σκαραμαγκά;» στον σύνδεσμο http://www.defence-point.gr/news/?p=94103).
Όμως τα βασικά δεδομένα είναι αδυσώπητα.
>Τα τρία σχεδόν ολοκληρωμένα υποβρύχια Type 214 της σύμβασης «Αρχιμήδης» βρίσκονται «παγιδευμένα» στην αντιπαράθεση μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της αραβικής ιδιοκτησίας των ΕΝΑΕ.
>Το ίδιο ισχύει και για το υποβληθέν στο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού μέσης ζωής (ΕΜΖ) «ΠΟΣΕΙΔΩΝ» S118 τύπου Type 209/1200 AIP για το οποίο κατά βάση απομένουν οι δοκιμές εν όρμω και εν πλω.
>Σε ότι αφορά τα δύο νέα υποβρύχια Type 214 που αποτελούν αντικείμενο της σύμβασης «Ποσειδών ΙΙ» το μέλλον τους είναι κάθε άλλο παρά σαφές. Όπως πολλές φορές έχουμε αναφέρει μπορεί οι επιχειρησιακές απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού και των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων να επιβάλλουν την προμήθεια των δύο νέων υποβρυχίων (και φυσικά το ίδιο ισχύει για τη βιωσιμότητα των αποκλεισμένων λόγω Ευρωπαϊκής Ένωσης από κάθε εμπορική – εξαγωγική δραστηριότητα ΕΝΑΕ), αλλά θα πρέπει να συγκερασθούν με την αδυσώπητη οικονομική – δημοσιονομική πραγματικότητα που βιώνουμε.

Αν λοιπόν αποδεχθούμε ότι η ναυπήγηση των δύο νέων υποβρυχίων Type 214 είναι μεν επιθυμητή αλλά οικονομικά ανέφικτη, τότε το ερώτημα που εγείρεται είναι γιατί το ελληνικό δημόσιο δεν προβαίνει στην ακύρωση της παραγγελίας τους και προτιμά να προσμετρώνται οφειλές και τόκοι υπερημερίας;

 

Όμως αυτά που τη δεδομένη στιγμή είναι για τη χώρα μας αβάστακτα οικονομικά βάρη μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα για την ουσιαστική εμπλοκή βιομηχανική συμμετοχή της στο πολωνικό πρόγραμμα. Ας σημειωθεί εδώ ότι μεταξύ των προτάσεων του πρώην εθνικού συντονιστή για τη ναυπηγική βιομηχανία περιλαμβανόταν και η πρόταση για την πώληση ενός ή και περισσοτέρων εκ των υπό ναυπήγηση υποβρυχίων Type 214 σε τρίτη χώρα ή χώρες (η απαγόρευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να παρακαμφθεί με τη σύναψη διακρατικής συμφωνίας) η οποία όμως, σε ένα από τα τυπικά ξεσπάσματα εθνικής «υπερηφάνειας», απορρίφθηκε μετά… βδελυγμίας.

Με την προκήρυξη όμως των όρων του πολωνικού διαγωνισμού, που αν περιλαμβάνει στους όρους του την απαίτηση για χρονομερισματική μίσθωση ενός υποβρυχίου μέχρι την έναρξη των παραδόσεων των νέων υποβρυχίων και με την προϋπόθεση ότι τα πράγματα στην Ελλάδα δεν θα αφεθούν να καταλήξουν στην κατάσταση των «καπνιζόντων ερειπίων» είναι αυτονόητο ότι η πρόταση του πρώην εθνικού συντονιστή θα πρέπει να επανεξεταστεί στο πλαίσιο όμως συνολικής, συνεκτικής και ολοκληρωμένης πολιτικής που όχι μόνο θα διασφαλίσει την παράδοση των υποβρυχίων στο Πολεμικό Ναυτικό αλλά θα αποφέρει και βιομηχανικό έργο στην εθνική ναυπηγική βιομηχανία διατηρώντας τη στη ζωή.
Διαφορετικά το μέλλον είναι εξαιρετικά ζοφερό.

http://www.defence-point.gr/news/?p=94154&utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook