Απατεώνες και τζέντλεμεν στη «μαύρη» λίστα της ΗSBC

Δεν υπάρχει πατρίδα για το κεφάλαιο και ειδικά για τους φοροφυγάδες: όπου offshore και πατρίς. Εσχάτως, όμως, αντιλαμβάνονται ότι ούτε ειρήνη γι' αυτούς μπορεί να υπάρξει, καθώς αρχίζουν να χάνουν τα κάποτε ασφαλή καταφύγια τους.

Μια από τις πιο στοργικές αγκαλιές που είχαν, ο τραπεζικός κολοσσός HSBC, έχει πάψει να είναι τόσο ασφαλής όσο ήταν στο παρελθόν και βρίσκεται ξανά στο μάτι του κυκλώνα.

Μετά τη λίστα Λαγκάρντ, όπως έγινε γνωστή στη χώρα μας η λίστα που «σήκωσε» από τα υπολογιστικά συστήματα της τράπεζας στην Ελβετία ο πρώην υπάλληλός της Ερβέ Φαλτσιανί, άλλος ένας κατάλογος πελατών της σε έναν ακόμα φορολογικό παράδεισο, τη νήσο Τζέρσεϊ στο Κανάλι της Μάγχης, διέρρευσε. Και πάλι, φαίνεται πως το τραπεζικό απόρρητο έσπασε εκ των έσω, δηλαδή χάρη στην πρωτοβουλία και τη δράση κάποιου υπαλλήλου της HSBC, ο οποίος παρέδωσε τα πολύτιμα στοιχεία στα χέρια των βρετανικών οικονομικών αρχών, την Υπηρεσία Εσόδων και Δασμών της Αυτού Μεγαλειότητας.

Το να χρησιμοποιούν οι Βρετανοί φορολογούμενοι φοροπαραδείσους για να μικρύνουν τον λογαριασμό της Εφορίας δεν είναι παράνομο, αλλά υπόκειται σε περίπλοκους κανονισμούς και υποχρεώσεις, μεταξύ των οποίων να δηλώνουν τα ποσά που έχουν φυγαδεύσει και την προέλευσή τους. Γι' αυτό, οι εφοριακοί που διαθέτουν πλέον τη λίστα την εξετάζουν προσεκτικά για να εντοπίσουν μη δηλωθέντα εισοδήματα. Τονίζουν δε ότι δεν τους ζητήθηκε αντίτιμο, κάτι που σημαίνει ότι όποιος τους την ενεχείρισε το έκανε ανιδιοτελώς.

Αναλυτικά στοιχεία
Με όποιον τρόπο και αν συνέβη αυτό, στα χέρια της βρετανικής Εφορίας βρίσκονται 8.474 ονόματα πελατών της HSBC του Τζέρσεϊ, το ύψος των καταθέσεών τους, καθώς και τα υπόλοιπα στοιχεία των λογαριασμών τους. Από όσα έχουν γίνει γνωστά, αφού η λίστα βρήκε τον δρόμο της προς τη δημοσιότητα μέσω των σελίδων της βρετανικής εφημερίδας Daily Telegraph, εξ αυτών έχουν δηλώσει διεύθυνση κατοικίας (άρα και φορολογική υποχρέωση): 4.388 στη Βρετανία, 602 στο Ισραήλ, 527 στη Γαλλία, 333 στην Ισπανία, 163 στην Ιταλία, 134 στην Κύπρο, 117 στις ΗΠΑ και 97 στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το σύνολο των «ελληνικών» καταθέσεων φτάνει τα 22,3 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, ειδικά για τους Βρετανούς φορολογικούς υπηκόους προκύπτει ότι διαθέτουν 699 εκατ. στερλίνες (περίπου 877 εκατ. ευρ ώ). Ο μέσος Βρετανός καταθέτης στο παρακλάδι της τράπεζας στο Τζέρσεϊ έχει καταθέσεις ανερχόμενες στο διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 337.000 στερλινών (422.000 ευρώ). Οπως και στην περίπτωση των καταθετών της HSBC στη Γενεύη, όπου το ελάχιστο ποσό για να ανοίξει κανείς λογαριασμό ήταν 500.000 δολάρια (394.000 ευρώ) δεν πρόκειται για μικροκαταθέτες αλλά για «μεγάλα ψάρια».

Μεταξύ των καταθετών βρίσκονται σημαίνοντα στελέχη -τραπεζίτες και λοιπά golden boys- του χρηματοπιστωτικού συστήματος του Λονδίνου, που κινούνται στους κύκλους του διαβόητου City. Επίσης, υπάρχουν αρκετοί «πετρελαιάδες», δηλαδή μέτοχοι και στελέχη πετρελαϊκών εταιρειών, μεγαλογιατροί και άλλοι ευυπόληπτοι πολίτες της βρετανικής κοινωνίας. Με άλλα λόγια, είναι η αριστοκρατία του Ηνωμένου Βασιλείου που αποτελεί την πλειονότητα των πελατών της HSBC στον φοροπαράδεισο του Τζέρσεϊ.

OI ITAΛΟΙ
Δεν είναι μόνο οι Βρετανοί γιάπηδες που προτιμούν το Τζέρσεϊ για καταφύγιο.

• Τρεις από τους κατηγορούμενους για την υπόθεση των swap που ζημίωσε περί τα 200 εκατομμύρια ευρώ τον Δήμο του Μιλάνου έχουν λογαριασμούς στο νησί και βρίσκονται στη λίστα πελατών της HSBC.
• Πρόκειται για τρεις Ιταλούς, εκ των οποίων ο ένας ήταν στέλεχος της Deutsche Bank, ο Κάρλο Αρόζιο, και οι άλλοι δύο (Κρεάντσα και Μολβέτι) ανήκαν στο δυναμικό της JP Morgan, τράπεζες που κέρδισαν 25 και 45 εκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα από την απάτη εις βάρος της ιταλικής πόλης (και δεν ήταν οι μόνες κερδισμένες τράπεζες της υπόθεσης του swap).

ΠΕΛΑΤΟΛΟΓΙΟ
O έμπορος ναρκωτικών και ο κλεπταποδόχος

Δίπλα στον -μάλλον δύσοσμο- «ανθό» του κόσμου του χρήματος και των επιχειρήσεων, κάνει εντύπωση η παρουσία στον κατάλογο αρκετών ονομάτων που αντιστοιχούν σε ανθρώπους οι οποίοι κανονικά δεν θα έπρεπε να είναι σε θέση να έχουν καταθέσεις στην τράπεζα.

Ανάμεσα σε αυτούς υπάρχουν τρανταχτές περιπτώσεις ατόμων που έχουν απασχολήσει την αστυνομική έρευνα αλλά και την επικαιρότητα για τη δράση τους. Για παράδειγμα, ένας φυγόδικος στη Βενεζουέλα για υπόθεση καλλιέργειας και εμπορίας μαριχουάνας αξίας άνω του μισού εκατομμυρίου στερλινών (627 χιλ. ευρώ), ο Ντάνιελ Μπάγιες που έχει καταθέσεις 250 χιλιάδων στερλινών.

Η απόδρασή του, μαζί με τη γυναίκα και τα παιδιά του, στη Λατινική Αμερική είχε ως συνέπεια να κατηγορηθεί και να καταδικαστεί ο πατέρας του σε φυλάκιση για την υπόθεση αυτή, ανηθικότητα και αδικία που σόκαρε τους Βρετανούς.

Δικαιολογίες
Κύκλοι της τράπεζας προσπάθησαν να δικαιολογηθούν λέγοντας ότι όταν δημιουργήθηκε ο υπεράκτιος λογαριασμός του, ο Μπάγιες δεν υπήρχε στις βάσεις δεδομένων της αστυνομίας τις οποίες ήλεγξε η τράπεζα. Αλλη τρανταχτή περίπτωση που περιλαμβάνεται στο πελατολόγιο του παρακλαδιού της HSBC στο Τζέρσεϊ είναι ο Μίσα Ελίας, που υπήρξε κλεπταποδόχος και επικεφαλής σπείρας διαρρηκτών που έκλεβαν κυρίως υπολογιστές και σήμερα έχει 100 χιλιάδες λίρες σε καταθέσεις στην τράπεζα αυτή.

Επίσης, υπάρχει το όνομα ενός ανθρώπου που είχε φυλακιστεί επειδή είχε σπίτι του περισσότερα από 300 διαφορετικά πυροβόλα όπλα. Γι' αυτούς τους πελάτες ειδικά, οι κύκλοι της HSBC μένουν σιωπηλοί. Τι να πουν άλλωστε;

ΒΑΪΛΑΤΟ ΤΟΥ ΤΖΕΡΣΕΪ
Το... πλυντήριο του Σίτι

Το Βαϊλάτο του Τζέρσεϊ, κατάλοιπο του μεσαιωνικού δουκάτου της Νορμανδίας, μαζί με το Βαϊλάτο του Γκέρνσεϊ που βρίσκεται επίσης στο Κανάλι της Μάγχης, και τη Νήσο του Μαν στη Θάλασσα της Ιρλανδίας είναι οι τρεις κτήσεις του βρετανικού στέμματος, που βρίσκονται μεν στην Ευρώπη, αλλά δεν αποτελούν επίσημα τμήμα της ΕΕ. Εχουν μια ειδική σχέση, η οποία προβλέπεται στο πρωτόκολλο 3 της συνθήκης της επίσημης προσχώρησης στην ΕΕ της Βρετανίας, η οποία φρόντισε να εξασφαλίσει τα συμφέροντά της. Αλλωστε, είναι η χώρα στην οποία κυρίως οφείλεται η ύπαρξη των φοροπαραδείσων στον κόσμο. Οι περισσότεροι απ' αυτούς είναι πρώην αποικίες της και εξακολουθούν να λειτουργούν σαν τροφοδότης του City.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο απ' τις τρεις αυτές κτήσεις (Τζέρσεϊ, Γκέρνσεϊ, Μαν) και μόνο σε ένα τρίμηνο (το β' του 2009) 332 δισ. δολ. κατέληξαν στο City. Σήμερα το Τζέρσεϊ αποτελεί ένα απ' τα 20 κορυφαία χρηματοπιστωτικά κέντρα παγκοσμίως και καθιερωμένη στάση για το κινεζικό και ινδικό κεφάλαιο που οδεύει προς επένδυση στο χρηματιστήριο του Λονδίνου. Αλλά και οι Ρώσοι που επενδύουν μαζικά στη βρετανική κτηματαγορά, μέσω του Τζέρσεϊ κάνουν τις κινήσεις τους. Υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που αυτό συμβαίνει. Το Τζέρσεϊ έχει δικό του φορολογικό σύστημα, με συντελεστές πολύ χαμηλότερους απ' τους βρετανικούς. Συγκεκριμένα, είναι 20% για τα εισοδήματα (ή εναλλακτικά 125 χιλιάδες λίρες και 1% επί του εισοδήματος, επιλογή που συμφέρει τους Κροίσους), ενώ για τις επιχειρήσεις ισχύουν δύο συντελεστές ανάλογα με τη δραστηριότητα, 0% και 10%.

Παρότι δεν είναι υποχρεωμένο, το Τζέρσεϊ έχει υιοθετήσει πλήρως πολλές απ' τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τον τραπεζικό τομέα. Το ίδιο κάνουν και τα νησιά Γκέρνσεϊ και Μαν.

H διαφορά
Υπάρχει όμως μια διαφορά: Eνώ το Γκέρνσεϊ και το Μαν έχουν από τον Ιούλιο του 2011 πλήρως υιοθετήσει, έπειτα από μεταβατική περίοδο αρκετών ετών, την ευρωπαϊκή οδηγία για τις αποταμιεύσεις, που επιβάλλει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, το Τζέρσεϊ εξακολουθεί να κρατάει το απόρρητο των καταθετών. Αντί γι' αυτό, φορολογεί με 35% τους τόκους των καταθέσεων και τους αποδίδει στα κράτη-μέλη της ΕΕ.

TO ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ HSBC
Ενας τραπεζικός κολοσσός με αμαρτωλό παρελθόν

Η HSBC έχει 7.200 υποκαταστήματα σε 84 κράτη, περίπου 267 χιλιάδες υπαλλήλους και 89 εκατομμύρια πελάτες. Είναι η μεγαλύτερη τράπεζα της Μεγάλης Βρετανίας, η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα στον κόσμο σε ενεργητικό (2.637 δισ. δολάρια) και με κεφαλαιοποίηση που ανέρχεται σε 114 δισεκατομμύρια λίρες, κάτι που την ανεβάζει στη δεύτερη θέση μεταξύ όλων των καταχωρισμένων επιχειρήσεων στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου.

Το περιοδικό Forbes την κατατάσσει στην 6η θέση παγκοσμίως μεταξύ των μεγαλύτερων εταιρειών που διαπραγματεύονται δημόσια. Πρόκειται για μια κατεξοχήν παγκόσμια τράπεζα που ιδρύθηκε το 1865 πολύ μακριά απ' το Ηνωμένο Βασίλειο, στα μητρώα επιχειρήσεων του οποίου ενεγράφη μόλις το 1991, προκειμένου να απορροφήσει τη βρετανική τράπεζα Midland Bank.

Στην Ασία
Τα πρώτα υποκαταστήματά της ήταν στο Χονγκ Κονγκ και τη Σανγκάη. Από εκεί προκύπτουν και τα δυο πρώτα γράμματα στο αρκτικόλεξο όνομα της τράπεζας που ονομαζόταν αρχικά Hongkong and Shanghai Banking Corporation.

Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της τράπεζας εξακολουθεί να προέρχεται από την Ασία. Η HSBC, που στην ηπειρωτική Ευρώπη άρχισε να επεκτείνεται μόλις το 2000, είναι η μεγαλύτερη ξένη τράπεζα στην Κίνα. Στο Χονγκ Κονγκ, που, να σημειώσουμε, είναι ίσως το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό κέντρο του κόσμου και εξίσου σπουδαίος φορολογικός παράδεισος, η HSBC είναι θεσμός και το όνομα και το σήμα της είναι τυπωμένο πάνω στα χαρτονομίσματα.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η δράση της HSBC έχει τεθεί στο μικροσκόπιο της έρευνας της Γερουσίας των ΗΠΑ. Η Διαρκής Υποεπιτροπή Ερευνών της τελευταίας έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εταιρική κουλτούρα της HSBC είναι μολυσμένη και οι μηχανισμοί ελέγχου της εσκεμμένα ελλιπείς.

Συγκεκριμένα, οι Αμερικανοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η τράπεζα ξέπλενε χρήματα για Μεξικανούς εμπόρους ναρκωτικών, για το Ιράν, παρακάμπτοντας τις διεθνείς κυρώσεις, αλλά και για τον υπ' αριθμόν 1 εχθρό των ΗΠΑ, την Αλ Κάιντα.

Η HSBC υπολόγιζε, πριν απ' τις τελευταίες εξελίξεις, να πληρώσει πρόστιμο στις αμερικανικές Αρχές ύψους 1,5 δισ. δολ. Τώρα, νέοι υπολογισμοί, ανεβάζουν κατά μισό δισ. ακόμα το πρόστιμο, καθότι η τράπεζα έχει βεβαρημένο παρελθόν μη συμμόρφωσης με τους κανονισμούς για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Επιπλέον, είναι πιθανό τα στελέχη της να αντιμετωπίσουν και ποινικές κατηγορίες για το ίδιο αδίκημα.

ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΟΥΡΙΔΑΚΗΣ

ΠΗΓΗ; http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22769&subid=2&pubid=63739473