Δύο δεκαετίες πριν, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Λατινική Αμερική φαίνονταν πιο έτοιμες από ποτέ να δημιουργήσουν πολιτικές και οικονομικές συνεργασίες. Η Λατινική Αμερική αναδυόταν από μια εποχή στασιμότητας και οικονομικής κρίσης και φαινόταν να κινείται προς την οικονομία της αγοράς και τις φιλελεύθερες δημοκρατίες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με βάση το ευρείας αποδοχής όραμα του προέδρου των ΗΠΑ Τζωρτζ Μπους του πρεσβύτερου, για μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου σε ολόκληρο το ημισφαίριο, το Μεξικό, ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες διαπραγματεύτηκαν την Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών. Στη διάσκεψη του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών το 1991, η οποία έφερε κοντά 34 χώρες, μια συμφωνία - ορόσημο κωδικοποίησε συλλογικές ενέργειες υπέρ της δημοκρατίας. Συνεχίζοντας αυτή την τάση, οι δημοκρατικά εκλεγμένοι ηγέτες του ημισφαιρίου συγκεντρώθηκαν για την πρώτη Σύνοδο της Αμερικής το 1994 και επιβεβαίωσαν την βαθειά δέσμευσή τους στις δημοκρατικές αρχές, στις οικονομικές πολιτικές υπέρ της ανάπτυξης και στην ευρεία συνεργασία ΗΠΑ-Λατινικής Αμερικής. Οι λέξεις όπως «συναίνεση» και «κοινωνία» χρησιμοποιούνταν για να καταγράψουν την αίσθηση της καλής θέλησης.
Ο Ούγκο Τσάβες μιλάει κατά την διάρκεια ενός συλλαλητηρίου στο Καράκας, το 1998. (Reuters)
Από το 1999, ωστόσο, όταν ο πρόσφατα αποθανών πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες ανέλαβε την εξουσία, η αίσθηση της κοινότητας στην περιοχή υποβαθμίστηκε. Οι πολιτικές αποκλίσεις μεταξύ των χωρών της Λατινικής Αμερικής έγιναν πιο έντονες. Το ελεύθερο εμπόριο και η φιλελεύθερη δημοκρατία δεν ήταν πλέον δημοφιλείς στόχοι. Και η Λατινική Αμερική και οι Ηνωμένες Πολιτείες, αν και εγκάρδια, τράβηξαν χωριστούς δρόμους. Βεβαίως, οι γενικεύσεις σχετικά με την Λατινική Αμερική είναι επικίνδυνες. Άλλωστε, για κάθε χώρα που παρέκκλινε από τα δημοκρατικά πρότυπα, μια άλλη μετακινείτο προς αυτά. Και ο Τσάβες δεν ήταν ο μόνος υπεύθυνος για την κατάρρευση του ελπιδοφόρου πνεύματος που επικρατούσε πριν από δύο δεκαετίες. Αλλά, η αδιάκοπη περιφρόνησή του για την Ουάσιγκτον και τους βασικούς συμμάχους της – που συχνά συνοδευόταν από επιθετική, ακόμα και πολεμική, ρητορική - πόλωσε την περιοχή.