Αντιμέτωπες με την οικονομική στασιμότητα στα τέλη τής δεκαετίας τού 1970 και στις αρχές τής δεκαετίας τού 1980, οι περισσότερες από τις πλούσιες χώρες του κόσμου έκαναν μια μοιραία επιλογή. Μείωσαν τους φόρους. Περιέστειλαν τις κυβερνητικές ρυθμίσεις στον τομέα τής εργασίας, στον χρηματοοικονομικό τομέα, και σε άλλες αγορές. Άνοιξαν τις οικονομίες τους στο παγκόσμιο εμπόριο και την χρηματοδότηση. Και ιδιωτικοποίησαν λειτουργίες τής κυβέρνησης. Οι ιστορικοί τής οικονομίας πιθανώς ποτέ δεν θα συμφωνήσουν πλήρως σχετικά με το μέγεθος των συνεπειών τού νεοφιλελευθερισμού, όπως είναι γνωστός στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά οι περισσότεροι συμφωνούν ότι οι μεταρρυθμίσεις τουλάχιστον συνέβαλαν στην αύξηση των ανισοτήτων, την αύξηση της οικονομικής ανασφάλειας, και, τουλάχιστον προσωρινά, ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη.
Ένας άνδρας ανεβαίνει τα σκαλιά στο επιχειρηματικό κέντρο του Τόκυο. (Courtesy Reuters)
Οι ρέκτες των δεδομένων θα περάσουν σίγουρα τις επόμενες δεκαετίες εξετάζοντας όλους αυτούς τους ισχυρισμούς. Ίσως ο καλύτερος τρόπος για να κατανοήσουμε τα αποτελέσματα είναι να κοιτάξουμε σε μια χώρα που έχασε το πλοίο τού νεοφιλελευθερισμού: την Ιαπωνία. Ευημερώντας με την τελευταία έξαρση της μεταπολεμικής αναπτυξιακής προσαρμογής της, η Ιαπωνία κατάφερε να πλεύσει μέσα από την δεκαετία τού 1980 χωρίς να χρειαστεί να αντιμετωπίσει δύσκολες επιλογές σχετικά με την δομή τής οικονομίας της. Ως αποτέλεσμα, οι αγορές εργασίας της εφαρμόζουν ακόμα σφικτές ρυθμίσεις, με αυστηρή προστασία για τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των αυστηρών κανονισμών για την απόλυση των εργαζομένων. Οι εταιρικοί φόροι της παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, και πολλές από τις εγχώριες αγορές εξακολουθούν να προστατεύονται από τις εισαγωγές πίσω από ένα ευρύ δάσος μη δασμολογικών εμπορικών φραγμών. Το χρηματοπιστωτικό της σύστημα παραμένει επικεντρωμένο στις μεγάλες τράπεζες που υποστηρίζονται από το κράτος αντί από τις κεφαλαιαγορές, και οι επιθετικές εξαγορές εξακολουθούν να εμποδίζονται από τα δικαστήρια. Δεν υπάρχουν «Gordon Gekko» στην Ιαπωνία.