Η Ανγκελα Μέρκελ οφείλει την εκλογική επιτυχία αυτού του Σαββατοκύριακου στην ικανότητά της να πείθει τους ψηφοφόρους πως ξέρει να διαχειρίζεται με ασφάλεια την οικονομική πολιτική. Με αυτό το σκεπτικό αρκετοί Γερμανοί σχολιαστές έχουν βρει ομοιότητες ανάμεσα στο «σήμερα» και στην προεκλογική εκστρατεία του που είχε κάνει το 1957 ο προκάτοχος της Μέρκελ στο τιμόνι των Χριστιανοδημοκρατών, Κόνραντ Αντενάουερ, ο οποίος είχε τότε εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία με το σύνθημα: «Οχι πειράματα».
Η εν λόγω «ασφαλής διαχείριση» ισοσκελίζει τον προϋπολογισμό κάθε χρόνο, λέει όχι σε διασώσεις και σε «κουρέματα» και απορρίπτει τα όποια εργαλεία συνευθύνης με το σκεπτικό ότι αυτά ενθαρρύνουν τις σπατάλες. Ωστόσο, εάν κοιτάξει κανείς βαθύτερα, βλέπει τι γίνεται όταν κάποιος επιβάλλει υπερβολική λιτότητα σε καιρό ύφεσης, όταν αναβάλλει την αναπόφευκτη αναδιάρθρωση χρεών ή όταν καθυστερεί την αναπόφευκτη ανακεφαλαιοποίηση ενός τραπεζικού συστήματος.
Ολα αυτά δεν αποτελούν στην πραγματικότητα δείγματα «ασφαλούς διαχείρισης», αλλά αδιαμφισβήτητα παράτολμης συμπεριφοράς. Θα μπορούσε κανείς να τα χαρακτηρίσει -για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο του Αντενάουερ- και οικονομικό «πείραμα». Η νίκη της κυρίας Μέρκελ θα έχει τρεις επιπτώσεις στην οικονομική πολιτική.
Το πρώτο και περισσότερο σημαντικό είναι πως η προσέγγιση για την επίλυση ή μη της κρίσης δεν θα αλλάξει. Κάποιοι επενδυτές έχουν εκφράσει την ελπίδα ότι η Μέρκελ θα αποδεχθεί την καλούμενη «συμμετοχή του δημόσιου τομέα», επιτρέποντας τη διαγραφή μέρους των χρεών. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί.
Κάποιοι θέλουν η ΕΚΤ να διαγράψει στο πλαίσιο των επιχειρήσεων αναχρηματοδότησης μέρος των χρεών που έχει στην κατοχή της. Και αυτό θεωρώ πως δεν είναι πιθανό.
«Επιμήκυνε και προσποιήσου»
Εικάζω πως η αντιμετώπιση της κρίσης θα παίρνει ολοένα και περισσότερο τη μορφή της πρακτικής που οι τράπεζες ονομάζουν «επιμήκυνε και προσποιήσου». Επιμηκύνεις τον χρόνο ωρίμανσης των δανείων, μειώνεις τα επιτόκια και προσποιείσαι ότι όλα πάνε καλά. Ετσι θα υπάρξει ένα τρίτο πρόγραμμα για την Ελλάδα, ένα δεύτερο για την Πορτογαλία και έπειτα ένα τέταρτο και ένα πέμπτο αντίστοιχα.
Εικάζω πως η αντιμετώπιση της κρίσης θα παίρνει ολοένα και περισσότερο τη μορφή της πρακτικής που οι τράπεζες ονομάζουν «επιμήκυνε και προσποιήσου». Επιμηκύνεις τον χρόνο ωρίμανσης των δανείων, μειώνεις τα επιτόκια και προσποιείσαι ότι όλα πάνε καλά. Ετσι θα υπάρξει ένα τρίτο πρόγραμμα για την Ελλάδα, ένα δεύτερο για την Πορτογαλία και έπειτα ένα τέταρτο και ένα πέμπτο αντίστοιχα.
Δεύτερον, η νίκη της κυρίας Μέρκελ θα αφήσει ανέπαφη τη γενική προσέγγιση στη μακροοικονομική πολιτική, ακόμη κι αν, όπως περιμένω, οι Χριστιανοδημοκράτες σχηματίσουν Μεγάλο Συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD). Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα θα συνεχίσει να υποστηρίζει την τρέχουσα περιοριστική δημοσιονομική πολιτική στην Ευρωζώνη.
Οι ρυθμοί της λιτότητας έχουν εσχάτως επιβραδυνθεί ελαφρώς, με αποτέλεσμα η Ευρωζώνη να αναδύεται αργά από την ύφεση. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι χάνονται, περιμένω πως η δημοσιονομική πολιτική θα σκληρύνει ξανά του χρόνου. Το βλέπουμε ήδη να συμβαίνει στην Ιταλία.
Η τρίτη οικονομική επίπτωση της νίκης Μέρκελ είναι ότι αναβάλλει τη στιγμή που το SPD θα επιστρέψει σε πιο μακροοικονομικής λογικής προοπτική. Εικάζω πως το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα θα στηρίξει ευρέως τις ορθόδοξες πολιτικές της Μέρκελ, με αντάλλαγμα λιγοστές δεσμεύσεις για αύξηση των δαπανών σε ορισμένα θέματα. Είναι στη φύση των μεγάλων συνασπισμών να αποδυναμώνουν τον μικρότερο εταίρο.
ΤΟΥ Βόλφγκανγκ Μίνχαου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου