Σκηνικό «Συρίας Νο 2» στήνεται στον Λίβανο

 

Σουνίτης τριγυρίζει στους δρόμους της Τρίπολης του Λιβάνου κρατώντας ένα RPG διαμαρτυρόμενος για τη δολοφονία του «υπερκατασκόπου» Γουισάμ αλ Χασάν

Τον σκότωσαν σε αντίποινα επειδή τόλμησε να τα βάλει με τους μεγάλους στη Συρία; Ή μήπως ήταν κάτι παραπάνω, η έναρξη μιας προβοκατόρικης εκστρατείας βίας από τη Δαμασκό και τη Χεζμπολάχ ώστε να στηθεί σκηνικό εμφυλίου και να γίνει ο Λίβανος «Συρία Νο 2»; Αλλη μία σκοτεινή, πολιτική δολοφονία κλιμακώνει επικίνδυνα την ένταση. Θύμα ήταν ο Γουισάμ αλ Χασάν, παντοδύναμος επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών. Οι περισσότεροι βλέπουν από πίσω τη Συρία επειδή ο σουνίτης υπερκατάσκοπος είχε ενοχλήσει πολύ το καθεστώς της Δαμασκού. 

 

Λένε ότι έγινε στόχος γιατί μονάδα των Δυνάμεων Εσωτερικής Ασφαλείας συνέλαβε με εντολή του, τον Αύγουστο, έναν λιβανέζο πρώην υπουργό που έχει στενούς δεσμούς με τον Ασαντ. Ο Μισέλ Σαμάχα κατηγορείται ότι μετέφερε βόμβες και εκρηκτικά από τη Συρία για τρομοκρατικές επιθέσεις σε αντιπάλους στον Λίβανο. Μαζί του συνελήφθη και ο σύρος στρατηγός Αλι Μαμλούκ, σε ταπεινωτικό και πρωτοφανές πλήγμα για τον Ασαντ. 

 

Η Συρία έβλεπε πάντα τον μικροσκοπικό Λίβανο σαν παράρτημά της. Αναγκάστηκε να αποσύρει τον στρατό μόνο μετά την κατακραυγή που ξέσπασε για μια άλλη δολοφονία, του σουνίτη πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ αλ Χαρίρι το 2005. Ο Αλ Χασάν είχε αναλάβει τις έρευνες και για εκείνη την πολύκροτη υπόθεση με συλλήψεις σιιτών της Χεζμπολάχ. Τώρα ποιος «πολεμάει» ποιον σε αυτή την υπόγεια σύγκρουση που αναθερμαίνεται από το 2011;

 

«Οι Λιβανέζοι έχουν μπει στον πόλεμο της Συρίας "δι' αντιπροσώπων" - η μια πλευρά με το μέρος του καθεστώτος και η άλλη εναντίον του. Οι σιίτες της Χεζμπολάχ στηρίζουν τον Ασαντ, μέλος της σιιτικής σέχτας των Αλεβιτών. Οι σουνίτες του Λιβάνου και οι συμμαχικές δυνάμεις, κυρίως η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και οι ΗΠΑ, στηρίζουν τους σύρους αντάρτες» λέει στο «Βήμα» η Μόνα Γιακουμπιάν, σύμβουλος για θέματα Μέσης Ανατολής στο Stimson Center, στην Ουάσιγκτον.

Οποιοι κι αν ήταν οι δράστες, φαίνεται ότι δεν σκότωσαν απλώς τον εγκέφαλο των μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος μεθοδικά συνέλεγε στοιχεία για όλους και είχε αποκαλύψει διάφορες συνωμοσίες τα τελευταία χρόνια. Αυτή η δημόσια εκτέλεση ήταν προειδοποίηση για όλους εκείνους που τολμάνε να τα βάζουν με τη Συρία. 

 

«Η Συρία έχει σαφείς προθέσεις: να υπονομεύσει τυχόν απειλές για μελλοντικές επιχειρήσεις της, να στείλει καθαρό μήνυμα σε λιβανέζους δικαστικούς και πολιτικούς και να φανεί ως η μεγάλη δύναμη που μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα στον Λίβανο» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο Ιμάντ Σαλαμέι, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Λιβάνου.

 

Παρά τις κατηγορίες από πολιτικούς στον Λίβανο, η κυβέρνηση Ασαντ και η Χεζμπολάχ διέψευσαν κάθε εμπλοκή και καταδίκασαν τη δολοφονία. Αλλά πολλοί λένε ότι θα εξυπηρετούσε τον Ασαντ η «εξαγωγή» του πολέμου στον Λίβανο, όπως και στην Τουρκία - για να δείξει ότι, αν πέσει το καθεστώς στη Δαμασκό, θα «πάρει φωτιά» όλη η περιοχή. 

 

Τι θα γίνει από εδώ και πέρα; «Μπορεί να δούμε περισσότερες δολοφονίες, επιθέσεις, τοπικές συγκρούσεις, αλλά να ξεσπάσει εμφύλιος; Απίθανο. Δεν συμφέρει κανέναν εντός του Λιβάνου» λέει η Γιακουμπιάν. Προς το παρόν ο κόσμος στη Βηρυτό ανησυχεί περισσότερο για τις συνεχείς διακοπές ρεύματος που τους βυθίζουν στο σκοτάδι. Οι εργαζόμενοι στην Électricité du Liban κάνουν απεργία διαρκείας ζητώντας αυξήσεις στους μισθούς τους.

Πέρα από το «προφανές» κοιτάζει ο αναλυτής δρ Ντάνιελ Μέιερ

 

Κι αν κρύβεται από πίσω το Ισραήλ;   

«Προφανής ύποπτος είναι η Συρία, αλλά σκέφτομαι ότι εξυπηρετούνται συμφέροντα και του Ισραήλ» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο δρ Ντάνιελ Μέιερ, αναλυτής στο Κέντρο Μελετών για τον Λίβανο, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. 

 

«Η πλατεία όπου έγινε η βομβιστική επίθεση είναι στην καρδιά του χριστιανικού τομέα και έχει συμβολική σημασία για τους μαρωνίτες. Η αιματοχυσία προκαλεί φόβο στους χριστιανούς, που μπορεί να νιώσουν απομονωμένοι και να στραφούν σε συμμάχους όπως το Ισραήλ και οι ΗΠΑ. Με το Ισραήλ οι δεσμοί είναι ιστορικοί, πηγαίνουν πίσω στη δεκαετία του 1970. Στον εμφύλιο, χριστιανοί φαλαγγίτες πολιτοφύλακες πολέμησαν άγρια τους Παλαιστινίους, με στήριξη από τους Ισραηλινούς. Επειτα, ο Αλ Χασάν δεν είχε ξεσκεπάσει μόνο συριακές συνωμοσίες, αλλά και ισραηλινούς κατασκόπους στον Λίβανο. 

 

Μια τέτοια επίθεση δίνει ευκαιρίες για μεγαλύτερο, και πιο επικίνδυνο, διχασμό ανάμεσα σε σουνίτες και σε σιίτες, και φέρνει τη Χεζμπολάχ σε πιο δύσκολη θέση. Αποδυναμώνει κι άλλο τον Λίβανο και δίνει μεγαλύτερη δυνατότητα για ξένη παρέμβαση και επιρροή. Δείχνει ότι ξένες δυνάμεις είναι ικανές να προκαλέσουν μεγάλες εντάσεις. Αυτή τη στιγμή χριστιανοί και σουνίτες είναι εξοργισμένοι με τους σιίτες. Αλλά κανείς από τους τρεις δεν έχει συμφέρον από άλλον έναν πόλεμο» μας λέει ο Μέιερ.

Φράξιες

Κοινωνία χωρισμένη στα τέσσερα

• Χεζμπολάχ

Πιστή σύμμαχος της Συρίας και του Ιράν, η σιιτική Χεζμπολάχ σχηματίστηκε από ισλαμιστές το 1985, μετά την εισβολή του Ισραήλ. Ως πολιτική οργάνωση συμμετέχει στην κυβέρνηση και στη Βουλή και προσφέρει κοινωνικές υπηρεσίες στους σιίτες, το 41% του πληθυσμού. Η ένοπλη πτέρυγα θεωρείται κίνημα αντίστασης στον αραβικό κόσμο.

• Σουνίτες

Μετά τον εμφύλιο, βάσει του Συντάγματος, ο πρωθυπουργός πρέπει να προέρχεται από την κοινότητα των σουνιτών, που αποτελούν το 27%-30% των Λιβανέζων. Εχουν στενούς δεσμούς με τη Σαουδική Αραβία, που τους στηρίζει οικονομικά, και με τους αντάρτες στη Συρία. Στην Τρίπολη, στον Βόρειο Λίβανο, συγκρούονται ήδη με αλεβίτες της Συρίας.

• Χριστιανοί

Μαρωνίτες χριστιανοί είναι το 20% του πληθυσμού. Ο ηγέτης τους Πιερ Τζεμαγέλ ήταν ο δεξιός εθνικιστής που ίδρυσε το 1936 το Κόμμα των Φαλαγγιτών. Με την ανοχή του ισραηλινού στρατού κατοχής οι Φαλαγγίτες διέπραξαν το 1982 τη χειρότερη θηριωδία του εμφυλίου: τη σφαγή 1.000 Παλαιστινίων στα προσφυγικά στρατόπεδα Σάμπρα και Σατίλα.

• Δρούζοι

Εύποροι και εξευρωπαϊσμένοι, οι Δρούζοι μουσουλμάνοι, το 5% των Λιβανέζων, έχουν πάρει ανοιχτά θέση κατά του Ασαντ. Πριν και στη διάρκεια του εμφυλίου (1975-90) στήριξαν το Προοδευτικό Σοσιαλιστικό Κόμμα του αρχηγού τους Καμάλ Τζουμπλάτ. Πολέμησαν μαζί με άλλα αριστερά και παλαιστινιακά κόμματα εναντίον χριστιανών.

 

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=481304