Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης τελικώς κατέληξαν σε συμφωνία η οποία θα επιτρέπει στο ESM, το ταμείο διάσωσης, να ανακεφαλαιοποιεί απευθείας τις τράπεζες που χρήζουν βοήθειας.
Αυτό είναι πιθανό να αποτελέσει ένα σημαντικό στοιχείο οποιασδήποτε «λύσης» για την κρίση της ευρωζώνης, ιδιαίτερα από τη στιγμή που πιθανώς θα ενσωματωθεί στα σχέδια για μια τραπεζική ένωση στην ευρωζώνη και για ενιαίο ταμείο εξυγίανσης τραπεζών.
Παρακάτω συνοψίζουμε και αναλύουμε τα βασικά σημεία της συμφωνίας:
Όριο 60 δισ. ευρώ: Τα κεφάλαια που είναι διαθέσιμα για την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών θα περιορίζονται σε 60 δις. ευρώ από το σύνολο των 500 δις. ευρώ δεδομένου ότι αυτή η μέθοδος χρηματοδότησης «τρώει» το κεφάλαιο του ESM πιο γρήγορα. Δεδομένου του μεγέθους του τραπεζικού κλάδου της ευρωζώνης –περίπου 34 τρις ευρώ ή το 360% του ΑΕΠ της ευρωζώνης- κάθε άλλο παρά επαρκές φαίνεται.
Κατανομή των βαρών: Οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να συνεισφέρουν το 20% των κεφαλαίων για τα πρώτα δύο χρόνια και το 10% στη συνέχεια. Επιπλέον, τα κεφάλαια του ESM μπορούν μόνο να διοχετευθούν μόλις οι τράπεζες πετύχουν το στόχο του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στο 4,5% - οποιαδήποτε προσπάθεια ανακεφαλαιοποίησης για την επίτευξη του συγκεκριμένου ποσοστού, θα επιβαρύνει τις εθνικές κυβερνήσεις. Πρόκειται για έναν λογικό συμβιβασμό, αλλά σημαίνει ότι ο δεσμός μεταξύ κρατών και τραπεζών δεν έχει σπάσει πλήρως. Είναι απλώς «διαβρωμένος» (όπως το έθεσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για θέμα Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Olli Rehn). Σε συνδυασμό με το παραπάνω όριο χρηματοδότησης, αυτό θέτει κάποιους αυστηρούς περιορισμούς στο επίπεδο των εν δυνάμει εισφορών κεφαλαίων.
Αυστηρές προϋποθέσεις: Τα κεφάλαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για τράπεζες οι οποίες θεωρούνται «διασώσιμες» και δεν έχουν άλλη εναλλακτική. Αυτές οι τράπεζες πρέπει επίσης να είναι συστημικές σημαντικές (τουλάχιστον για τα κράτη-μέλη με τα οποία σχετίζονται). Πρέπει επίσης να είναι δυνατή η διάσωση της τράπεζας από το κράτος-μέλος χωρίς να επηρεάζεται η δημοσιονομική βιωσιμότητά του. Πρέπει επίσης να διεξάγονται ανεξάρτητα stress tests πριν από κάθε συνεισφορά του ESM. Οποιαδήποτε συνεισφορά θα έλθει με αυστηρούς όρους τόσο για την τράπεζα όσο και –πιθανώς- για το κράτος-μέλος.
Bail-ins: Η συμφωνία δηλώνει ότι θα πρέπει να διερευνηθούν «επαρκείς συνεισφορές από τους ισχύοντες μετόχους και πιστωτές του δικαιούχου ιδρύματος». Αυτό υποδηλώνει ότι η τελική συμφωνία για την Οδηγία Ανάκαμψης και Εξυγίανσης των Τράπεζών θα παίξει ένα σημαντικό ρόλο στο να καθορίσει πώς και πότε αυτό το ταμείο θα αξιοποιηθεί. Η έμφαση στα bail-ins είναι φυσικά θετική αλλά μέχρι να καθοριστούν τα σχετικά σχέδια, η αβεβαιότητα θα παραμένει.
Η τελική ευθύνη: Μια θυγατρική του ESM θα συσταθεί για να αγοράζει απευθείας τίτλους σε προβληματικές τράπεζες. Αυτό επιτρέπει ώστε η τελική ευθύνη για τα προγράμματα διάσωσης να βρίσκεται στον ESM αντί για τα κράτη.
Αναδρομική ισχύ: Τα κεφάλαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αναδρομική ανάληψη της ευθύνης του βάρους των προηγούμενων τραπεζικών διασώσεων, αν και αυτό θα αποφασίζεται για κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Wolfang Schaeuble περιέγραψε αυτή τη διαδικασία ως μια «παραχώρηση στους Ιρλανδούς φίλους μας». Αυτό δίνει ελπίδες στην Ιρλανδία ότι το κόστος της τραπεζικής της διάσωσης μπορεί να μετατοπιστεί. Ωστόσο, δεδομένων των ορίων και των συνθηκών που περιγράφονται παραπάνω, αυτό μοιάζει ακόμη ως μια μακρινή προοπτική.
Με μια πρώτη ματιά τότε, είναι θετικό ότι έχει επιτευχθεί μια συμφωνία, αλλά αυτό φαίνεται να είναι μια προσωρινή λύση, στην καλύτερη περίπτωση. Είναι σαφώς σφιχτά περιορισμένο από το όριο που έχει τεθεί στο δανεισμό αλλά επίσης και από τους όρους- ιδιαίτερα από την ανάγκη για τη διεξαγωγή ανεξάρτητων stress tests που θα μπορούσαν να καταναλώσουν πολύτιμο χρόνο σε μια κρίση. Τα εμπόδια για την αναδρομική ισχύ είναι επίσης σημαντικά –υπάρχουν κάθε άλλο παρά επαρκή κεφάλαια για την κάλυψη των ιρλανδικών, ισπανικών και ελληνικών τραπεζικών διασώσεων (μέχρι 125 δις. ευρώ συνολικά), ενώ το άνοιγμα της οικονομίας μιας χώρας σε περαιτέρω εποπτεία κάθε άλλο παρά επιθυμητό είναι.
Για να είμαστε δίκαιοι, με δεδομένο το πόσο «δεμένο» είναι αυτό με τον ενιαίο μηχανισμό τραπεζικής εξυγίανσης, την τραπεζική ένωση και την Οδηγία Τραπεζικής Ανάκαμψης και Εξυγίανσης, ίσως είναι πολύ νωρίς για να αξιολογήσουμε πλήρως πόσο αποτελεσματικό θα μπορούσε να είναι. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το σχέδιο πιθανώς θα χρειαστεί έγκριση από κάποια εθνικά κοινοβούλια, και κυρίως από την Bundestag.
Το πιο ανησυχητικό σημείο είναι πιθανώς ότι εάν αυτό είναι ένας πρόδρομος για τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης της ευρωζώνης, είναι πιθανό να μην μπορέσει να διασπάσει πλήρως την επικίνδυνη θηλιά του τραπεζικού συστήματος στην ευρωζώνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου