Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2014

Το πραγματικό κόστος τού έμπολα: Γράμμα από την Μονρόβια

Έξι ημέρες την εβδομάδα, γυναίκες όπως η Kuma Zay πωλούν έντονα χρωματισμένες κόκκινες και πράσινες πιπεριές, κρεμμύδια και άλλα λαχανικά στην αγορά Gobachop τής Μονρόβια. Αν και οι μεγαλύτερες αγορές χονδρικής αρχικά έκλεισαν στον απόηχο της κρίσης έμπολα στην χώρα, η Gobachop και άλλες τοπικές αγορές παρέμειναν ανοικτές συνεχώς. Παρά το γεγονός ότι η Zay και οι άλλες γυναίκες φοβούνται ότι θα προσβληθούν από τον ιό έμπολα, προσπαθούν απελπισμένα να συντηρήσουν τις οικογένειές τους. «Πριν από τον έμπολα, πουλούσα από δέκα έως 15 μεγάλους σάκους πιπεριές ανά ημέρα. Τώρα, πουλώ δύο με τρεις σακούλες», λέει η Zay. «Έχω οκτώ παιδιά, και έπρεπε να μειώσουμε το ποσό τού ρυζιού που τρώμε από δέκα φλιτζάνια ημερησίως στα οκτώ».
Ένα νεαρό κορίτσι περπατάει με δύο σακούλες κρύο πόσιμο νερό στην Μονρόβια, στην Λιβερία, στις 9 Οκτωβρίου 2005. (Jonathan Ernst / Courtesy Reuters)

Η Λιβερία είναι μια από τις τρεις χώρες τής Δυτικής Αφρικής που αντιμετωπίζουν την σοβαρότερη επιδημία τού ιού έμπολα στην ιστορία [1]. Και στις τρεις, αυτό είναι το χειρότερο χτύπημα, με σχεδόν 3.000 νεκρούς, σχεδόν 7.000 να έχουν μολυνθεί, και δεκάδες χιλιάδες άλλους να βρίσκονται σε κίνδυνο. Το οικονομικό κόστος είναι επίσης εκπληκτικό. Από τότε που ο παρατεταμένος εμφύλιο πόλεμο της Λιβερίας έληξε πριν από μια δεκαετία, η χώρα είχε επιτύχει έναν βαθμό οικονομικής προόδου και σταθερότητας˙ Ακριβώς πριν από το ξέσπασμα της κρίσης έμπολα, η οικονομία τής Λιβερίας αναπτυσσόταν με ρυθμό τής τάξης του 5,9%. Μια έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας δείχνει ότι η αύξηση του ΑΕΠ υποχώρησε στο 2,5% από το ξέσπασμα της νόσου. Όπως εξήγησε πρόσφατα ο υπουργός Άμυνας, Brownie Samukai, «Η Λιβερία αντιμετωπίζει μια σοβαρή απειλή για την εθνική ύπαρξή της». [2]

Η ζοφερή οικονομική προοπτική επιδεινώθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα από τα πρωτόκολλα περιορισμού τού έμπολα που στράγγισαν την επισιτιστική ασφάλεια, τις αλυσίδες εφοδιασμού τής αγοράς, καθώς και τα εισοδήματα των νοικοκυριών. Για να κατανοήσουμε καλύτερα το τι σημαίνουν όλα αυτά για τους κατοίκους τής Λιβερίας -ήδη έναν από τους φτωχότερους πληθυσμούς στον κόσμο- η παγκόσμια ανθρωπιστική οργάνωση Mercy Corps [3] πραγματοποίησε μια γρήγορη εκτίμηση της αγοράς [4] στις κομητείες Λόφα και Νίμπα και σε τμήματα της Μονρόβια μεταξύ της 3ης και της 13ης Οκτωβρίου. Η ερευνητική ομάδα έκανε έρευνες σε 122 νοικοκυριά, έρευνες σε 122 πωλητές, 20 ομαδικές συζητήσεις, και 65 συνεντεύξεις βασικών πληροφοριοδοτών. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την σοβαρότητα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει τώρα η Λιβερία.
ΠΡΟΧΩΡΩΝΤΑΣ ΜΕ ΛΙΓΟΤΕΡΑ
Στις έρευνες μας στα νοικοκυριά, το 66% των ερωτηθέντων ανέφεραν μείωση του εισοδήματος του νοικοκυριού τους. Και ακόμη και καθώς η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών πέφτει, οι τιμές ανεβαίνουν. Μια πρόσφατη έρευνα από την Premise Data Corporation διαπίστωσε ότι οι τιμές για τα κοινά αγαθά είναι 8% υψηλότερες στις γειτονιές που πλήττονται από έμπολα στην Μονρόβια σε σύγκριση με άλλα σημεία τής πόλης. Επιπλέον, οι περιορισμοί στις μεταφορές περιορίζουν την διαθεσιμότητα των προϊόντων στις τοπικές αγορές. Για παράδειγμα, η επιβολή κατάστασης έκτακτης ανάγκης σε εθνικό επίπεδο κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών έχει συμπεριλάβει περιορισμούς στις ημέρες που λειτουργεί η αγορά, το κλείσιμο των συνόρων, απαγορεύσεις κυκλοφορίας, σημεία ελέγχου, και την μείωση του αριθμού των επιβατών που επιτρέπεται στα οχήματα.
Μάλλον δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, ότι, όπως η Zay και η οικογένειά της, το 90% των νοικοκυριών τής Λιβερίας αναφέρουν επισιτιστική ανασφάλεια. Για να αντιμετωπίσουν την μείωση των εισοδημάτων και την αύξηση των τιμών, μειώνουν την ποσότητα των τροφίμων που καταναλώνουν σε κάθε γεύμα και υποκαθιστούν την προτιμητέα τροφή με κατώτερης ποιότητας ή λιγότερο ακριβά τρόφιμα. Το 85% των νοικοκυριών δηλώνουν ότι τρώνε λιγότερα γεύματα κάθε μέρα. Καθώς η κρίση έμπολα τραβά σε μάκρος, οι οικονομικές πραγματικότητες θα συνεχίσουν μόνο να επιδεινώνονται.
Η απόδειξη μπορεί να βρεθεί στον γεωργικό τομέα, ο οποίος έχει διαταραχθεί ιδιαίτερα από την κρίση έμπολα και από τους περιορισμούς που επέβαλε η κυβέρνηση. Η συγκομιδή ρυζιού, για παράδειγμα, αναμένεται να μειωθεί ελαφρώς κατά το επόμενο έτος λόγω των διαταραχών στα kuu, όπως είναι γνωστά τα τοπικά συστήματα εργασίας. Παραδοσιακά, μεγάλες ομάδες γεωργών ανταλλάσσουν εργασία ή πληρωμές, εργαζόμενοι ο ένας στην γη του άλλου. Αλλά η κυβέρνηση συμβούλεψε αποφυγή συγκέντρωσης μεγάλων ομάδων ανθρώπων. Έτσι, αντί για το τυπικό kuu των περίπου 50 ανθρώπων, μερικές ομάδες εργασίας μειώθηκαν στα μόλις πέντε ή δέκα άτομα στο αποκορύφωμα της κρίσης τον Αύγουστο.
Ένα αποτέλεσμα είναι ότι η συντήρηση και η περίφραξη των αγροκτημάτων υπολείπεται από τα συνήθη πρότυπα, κάτι που είναι πιθανό να οδηγήσει σε μείωση των αποδόσεων ρυζιού στα ορεινά από 10% έως 25%. Οι φυτεύσεις για ρύζι στα πεδινά επηρεάζονται παρόμοια, κάτι που δυνητικά μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των αποδόσεων κατά 25%. Συνολικά, η φετινή συγκομιδή τού ρυζιού αναμένεται να μείνει περίπου ίδια με την περσινή. Αλλά υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με την συγκομιδή του επόμενου έτους, κυρίως λόγω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης από την κυβέρνηση, η οποία σταμάτησε όλες τις εισαγωγές ρυζιού και περιόρισε την εμπλοκή των αγροτών στην τοπική παραγωγή.
Σήμερα, η κυβέρνηση της Λιβερίας και οι διεθνείς οργανισμοί είναι πλέον σε μεγάλο βαθμό επικεντρωμένοι στην συγκράτηση του έμπολα, όπως θα έπρεπε να είναι. Οι πολιτικές περιορισμού, ωστόσο, έχουν ακούσια δημιουργήσει οικονομικές συνέπειες που πρέπει να αντιμετωπιστούν, με τους ειδικούς σε θέματα υγείας να αποτρέπουν μια πιθανή κρίσιμη κατάσταση οικονομικής και επισιτιστικής ασφάλειας για τους κατοίκους.
ΤΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ;
Αναγνωρίζοντας την πίεση που έθεσε η κυβερνητική απάντηση στην κρίση έμπολα για τον λαό και τις αγορές τής Λιβερίας, στις 13 Νοεμβρίου η πρόεδρος της Λιβερίας, Ellen Johnson Sirleaf, δήλωσε ότι δεν θα ζητήσει παράταση για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε τον Αύγουστο για τον έμπολα [5]. Έχει ξανανοίξει τις εβδομαδιαίες αγορές και υποσχέθηκε να χαλαρώσει άλλους περιορισμούς. Αλλά αυτό μάλλον δεν θα είναι αρκετό για να σταματήσει την οικονομική διολίσθηση της Λιβερίας.
Κατ’ αρχήν, παραμένουν σε ισχύ οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας και οι καθυστερήσεις στα σημεία ελέγχου, κάτι που ανεβάζει το κόστος μεταφοράς των προϊόντων. Μένει να δούμε πόσο καιρό θα πάρει στους Λιβεριανούς να ανανεώσουν τις αποταμιεύσεις τους και να αρχίσουν και πάλι να ξοδεύουν. Τα νοικοκυριά που εξαρτώνται από την γεωργία για βιοπορισμό μάλλον θα είναι σε θέση να αντέξουν καλύτερα τις δυσκολίες που έρχονται, δεδομένου ότι έχουν την επιλογή να καταναλώσουν ένα μέρος τής παραγωγής τους. Αλλά τα εξαρτώμενα από την αγορά νοικοκυριά δεν έχουν αυτή την επιλογή και θα μπορούσαν κάλλιστα να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες κατά τους προσεχείς μήνες.
Για να ενθαρρυνθεί η ανάκαμψη όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ο προγραμματισμός με στόχο την βελτίωση της υγείας των τοπικών οικονομιών, η αποκατάσταση των εισοδημάτων σε φυσιολογικά επίπεδα, η ενίσχυση του γεωργικού τομέα (συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης ότι οι αγρότες θα συνεχίσουν την κανονική φύτευση το 2015) και η βελτίωση των συνθηκών μεταφοράς, είναι πράγματα απολύτως απαραίτητα.
Σίγουρα, ο περιορισμός τής εξάπλωσης του ιού παραμένει η προτεραιότητα στην Λιβερία. Η χώρα και η διεθνής βοήθεια πρέπει επίσης να εργαστούν για την άμβλυνση των οικονομικών επιπτώσεων της κρίσης έμπολα. Πράγματι, μπορούν να ληφθούν μέτρα για την επίτευξη και των δύο αυτών στόχων, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν γίνει σε συνεννόηση με τις υγειονομικές Αρχές.
Πρώτον, η Λιβερία και οι εταίροι της θα πρέπει να αυξήσουν την πρόσβαση των νοικοκυριών στην τροφή, για παράδειγμα μέσω προγραμμάτων μεταβίβασης μετρητών με προσεκτική παρακολούθηση ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι προμήθειες παραμένουν διαθέσιμες στην αγορά. Δεύτερον, θα πρέπει να ενισχύσουν τις δραστηριότητες που παράγουν εισόδημα όπως οι διαδικασίες «μετρητά-για-εργασία» ή ο προγραμματισμός τού βιοπορισμού για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά. Τρίτον, η χώρα θα πρέπει να επενδύσει σε υποδομές μεταφορών. Τέταρτον, η Λιβερία θα πρέπει να ανοίξει τα χερσαία σύνορά της και να επιτρέψει σε εμπορικά οχήματα να ταξιδεύουν μετά την απαγόρευση της κυκλοφορίας για την αποφυγή καθυστερήσεων στα σημεία ελέγχου. Αυτά τα μέτρα θα ανοίξουν εμπορικές οδούς και θα επιτρέψουν σε είδη διατροφής και άλλα είδη πρώτης ανάγκης να εισέλθουν στην Λιβερία, αν και [αυτά τα μέτρα] θα πρέπει να συνδυαστούν με αυστηρή παρακολούθηση για να αποφευχθεί η εξάπλωση του ιού έμπολα. Πέμπτον, η Λιβερία θα πρέπει να εργαστεί για να παράσχει βοήθεια στους γεωργούς οι οποίοι πρέπει να έχουν πρόσβαση σε βασικές γεωργικές εισροές, όπως σπόρους και λιπάσματα για την επερχόμενη εποχή φύτευσης.
Τα βήματα αυτά θα ενέχουν κάποιο κίνδυνο, ο οποίος πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Η παρακολούθηση της αγοράς είναι πάντα κρίσιμη για τον προγραμματισμό μεταφοράς χρημάτων ή διανομές σε είδος, και η λεπτή ισορροπία μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης για τα εν λόγω προϊόντα μπορεί να διαταραχθεί εύκολα. Η ζήτηση για αγαθά είναι σήμερα κατά πολύ λιγότερη από την διαθέσιμη προσφορά˙ Ωστόσο, αν δημιουργηθεί σημαντική πρόσθετη ζήτηση μέσω της ανθρωπιστικής βοήθειας, οι όποιοι σχετικοί περιορισμοί στην προσφορά θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε πληθωρισμό και ελλείψεις. Ως εκ τούτου, η στενή παρακολούθηση των αγορών συνιστάται ιδιαίτερα έτσι ώστε τα τρόφιμα να είναι διαθέσιμα για την κάλυψη της ζήτησης χωρίς να δημιουργούνται πληθωριστικές επιπτώσεις στις τιμές.
Προς το παρόν, η Zay θα συνεχίσει να πουλά πιπεριές στην αγορά μόνο και μόνο για να βεβαιωθεί ότι η οικογένειά της μπορεί να φάει ένα γεύμα την ημέρα. Ξέρει ότι δεν μπορούν να ζήσουν με αυτόν τον τρόπο για πάντα, αλλά τουλάχιστον η ίδια και άλλοι σαν κι αυτήν δεν έχουν ξεκινήσει να ξεπουλούν τα σπίτια τους ή άλλα περιουσιακά στοιχεία για να αναπληρώσουν τις απώλειές τους. Και αυτό δίνει στον κόσμο ένα παράθυρο -έστω μικρό και που κλείνει- για να ανακουφίσει την οικονομική επιβάρυνση στην χειμαζόμενη Λιβερία.
sourche: http://foreignaffairs.gr/articles/70082/javier-alvarez/to-pragmatiko-kostos-toy-empola?page=show
Copyright © 2002-2014 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)