THE GLOBAL CHESSBOARD: Σπάζοντας τον πάγο Γιατί οι ΗΠΑ χρειάζονται πυρηνικά παγοθραυστικά

Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2014

Σπάζοντας τον πάγο Γιατί οι ΗΠΑ χρειάζονται πυρηνικά παγοθραυστικά

Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειάζονται περισσότερα παγοθραυστικά. Η χώρα έχει ένα αυξανόμενο εθνικό συμφέρον [1] στην Αρκτική, και οι σχέσεις της με την Ρωσία, μια κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή, είναι όλο και πιο ψυχρές. Ωστόσο, η Ουάσιγκτον είναι θλιβερά ανέτοιμη για την πρόκληση της Αρκτικής όσον αφορά σε ένα κρίσιμο εργαλείο: Τα ισχυρά πυρηνοκίνητα πλοία που θα στηρίξουν τους οικονομικούς της στόχους και τους στόχους για την ασφάλειά της στο βόρειο άκρο.

Το αμερικανικό παγοθραυστικό Polar Sea στην διάρκεια ερευνητικής αποστολής στην Αρκτική, το 2009. (U.S. Coast Guard)

Λόγω της υποχώρησης των πολικών πάγων, η Αρκτική γίνεται όλο και πιο προσιτή για εξερεύνηση και διέλευση. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα έθνη τής Αρκτικής, η εξέλιξη αυτή προσφέρει σημαντικές νέες ευκαιρίες, από τις προηγουμένως μη διαθέσιμες ναυτιλιακές διαδρομές μέχρι τους ως τώρα ανεκμετάλλευτους φυσικούς πόρους. Επίσης, έρχεται με νέους κινδύνους -είναι μια καινούργια αρένα για πιθανό γεωπολιτικό ανταγωνισμό- και πρόσθετες ευθύνες: Την διαχείριση του απομακρυσμένου, αλλά όλο και πιο πολυάνθρωπου χώρου.

[2]

Από όλες αυτές τις απόψεις, τα πυρηνικά παγοθραυστικά -τα πλοία δηλαδή που τροφοδοτούνται από έναν πυρηνικό αντιδραστήρα και έχουν σχεδιαστεί για να καθαρίζουν μονοπάτια μέσα από τον πάγο για άλλα πλοία που τα ακολουθούν- είναι απαραίτητα. Η πυρηνική πρόωση είναι εξαιρετικά αποδοτική, επιτρέποντας σε τέτοια παγοθραυστικά να πλέουν επί δεκαετίες πριν απαιτήσουν ανεφοδιασμό. (Ένα συμβατικό αντιτορπιλικό τού αμερικανικού ναυτικού που ξεκινά για την Αρκτική ξεμένει από καύσιμα την στιγμή που φθάνει στην Αλάσκα). Τα πυρηνικά παγοθραυστικά είναι επίσης πιο ικανά από τα συμβατικά πλοία στην παραγωγή τής ώσης που απαιτείται για την διάσπαση πάγου πάχους δέκα ποδών για παρατεταμένες χρονικές περιόδους. Ένα πυρηνικό παγοθραυστικό στην πιο σκληρή εργάσιμη ημέρα του καταναλώνει ένα μόνο κιλό ουρανίου, εκεί που ένα πλοίο με συμβατικό κινητήρα θα απαιτούσε περίπου εκατό τόνους ντίζελ για την ίδια εργασία.

Όσον αφορά τόσο τα συμβατικά όσο και τα πυρηνικά παγοθραυστικά, η Ρωσία είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης τού κόσμου. Διατηρεί έναν στόλο από 40 πλοία και είναι σήμερα η μόνη χώρα που έχει πυρηνοκίνητα παγοθραυστικά, με τέσσερα τέτοια σκάφη τής μεγαλύτερης κατηγορίας ομοειδών σκαφών να επιχειρούν στην Αρκτική. Ένδεκα περισσότερα παγοθραυστικά χτίζονται ή είναι σε στάδια σχεδιασμού, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου [3] πυρηνοκίνητου παγοθραυστικού στον κόσμο, που έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το 2017.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, αντιθέτως, έχουν μόνο δύο συμβατικά παγοθραυστικά σε υπηρεσία, και μόνο ένα από αυτά είναι κατάλληλο για παρατεταμένες επιχειρήσεις στην Αρκτική: Το σκάφος τής Ακτοφυλακής «Πολικός Αστέρας» (Polar Star), το οποίο είναι επιφορτισμένο κυρίως με την διεξαγωγή επιστημονικών αποστολών και την υποστήριξη της έρευνας στην Ανταρκτική. Επιπλέον, το Polar Star είναι ήδη σχεδόν μια δεκαετία πέραν της προγραμματισμένης ηλικίας του για απόσυρση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει επειγόντως να αναπτύξουν μια νέα κατηγορία παγοθραυστικών και να δημιουργήσουν τον στόλο τής επόμενης γενιάς πυρηνικών παγοθραυστικών και συμβατικών πλοίων ικανών να ταξιδεύουν σε πάγους, για να στηρίξουν το κύρος του στην κρίσιμη περιοχή στα σύνορα του κόσμου.

ΒΟΡΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗ

Μέχρι τώρα, η πολιτική τής Ουάσιγκτον προς την Αρκτική είχε μικρότερη προτεραιότητα από όση οι πιεστικές ανησυχίες σε άλλα μέρη τού κόσμου. Αλλά η Αρκτική θα πρέπει να αρχίσει να παίρνει το προβάδισμα αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να γίνουν ηγέτιδες στην ανάπτυξη της περιοχής και να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους εκεί.

Πρώτον, ένα ισχυρότερος στόλος παγοθραυστικών είναι απαραίτητος για την πλήρη αξιοποίηση των ναυτιλιακών ευκαιριών που διανοίγονται στην Αρκτική. Νέοι δίαυλοι διαμετακόμισης σε όλη την κορυφή τού κόσμου υπόσχονται να μειώσουν την κατανάλωση καυσίμων των φορτηγών πλοίων μέχρι και στο μισό σε σύγκριση με το παραδοσιακό ταξίδι Ανατολής-Δύσης μέσω της διώρυγας του Σουέζ. Τρεις νέες αρκτικές ναυτιλιακές διαδρομές αναδύονται: Κατά μήκος τής βόρειας ακτής τής Ρωσίας, ακριβώς απέναντι από τον Βόρειο Πόλο (γνωστή ως δια-πολική θαλάσσια οδός [Transpolar Sea Route]), και μέσω τού Αρκτικού Καναδά (γνωστή ως το Βορειοδυτικό Πέρασμα).

Οι δι-αρκτικές θαλάσσιες οδοί. (Milosz Reterski) [4]

Η υποχώρηση των πάγων τής Αρκτικής καθιστά τα πυρηνοκίνητα παγοθραυστικά πιο κρίσιμα, όχι λιγότερο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα ελεύθερα από πάγο νερά θα παραμείνουν ένα εποχιακό φαινόμενο. Μέχρι το 2030, οι συνθήκες πλήρους πλεύσης στις ανοικτές θάλασσες -που ορίζονται ως κάλυψη πάγου λιγότερο από 10%- αναμένεται να εμφανίζονται για σύντομα χρονικά διαστήματα ενός ή δύο μηνών, κορυφωμένων γύρω στον Σεπτέμβριο. Γύρω από αυτά τα χρονικά διαστήματα θα είναι περίοδοι διάρκειας έως πέντε εβδομάδες, όταν ο πάγος θα καλύπτει από 10% ως 40% της επιφάνειας του νερού. Καθώς οι χώρες αρχίζουν να βασίζονται στις θαλάσσιες διαδρομές στην Αρκτική, αυτές οι περίοδοι, επίσης, θα παρουσιάζουν αυξημένη εμπορική κίνηση. Σε αυτές τις περιόδους ιδίως, τα πυρηνοκίνητα παγοθραυστικά θα πρέπει να εξασφαλίζουν την ασφαλή διέλευση για όλα τα σκάφη.

Δεύτερον, τα πυρηνικά παγοθραυστικά θα βελτιώσουν την ικανότητα των ΗΠΑ να ερευνά για -και να εξάγει1 ενέργεια από την περιοχή. Η Αρκτική κατέχει τεράστια μη ανακαλυφθέντα αποθέματα υδρογονανθράκων, υπολογιζόμενα σε πάνω από οκτώ δισεκατομμύρια βαρέλια υγρού φυσικού αερίου, 66 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, και πάνω από 1.600 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, καθιστώντας την Αρκτική πέντε φορές πιο πλούσια σε υδρογονάνθρακες από όσο ο Ειρηνικός Ωκεανός. Τα αποθέματα που βρίσκονται εντός των εδαφικών ζωνών των ΗΠΑ και μόνο, θα μπορούσαν να υπερβούν [5] το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια σε αξία. Τα πυρηνοκίνητα παγοθραυστικά θα καταστήσουν ευκολότερο για τις ομάδες εξερεύνησης και εξόρυξης να έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους και να τους παραδώσουν στην αγορά και θα προσφέρουν βοήθεια και συντονισμό σε περίπτωση ατυχήματος.

Τρίτον, καθώς ο ανταγωνισμός για τους φυσικούς πόρους επιταχύνεται, τα πυρηνικά παγοθραυστικά θα ενισχύσουν την θέση τής Ουάσινγκτον σχετικά με την γεωπολιτική και την ασφάλεια. Παρά το γεγονός ότι οι πρωταρχικοί στόχοι των ΗΠΑ στην Αρκτική είναι η αποτροπή των συγκρούσεων και η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας, η Ουάσιγκτον πρέπει να παραμείνει έτοιμη να ανταποκριθεί σε τυχόν προκλήσεις ασφαλείας που θα μπορούσαν να προκύψουν εκεί στο μέλλον. Μια πρόσφατη έκθεση [6] από την Επίλεκτη Επιτροπή Πληροφοριών (Select Committee on Intelligence) τής Γερουσίας των ΗΠΑ προειδοποίησε ότι ο ανταγωνισμός για την τοποθέτηση των στρατιωτικών δυνάμεων στην Αρκτική θα μπορούσε σύντομα να ενταθεί και οι πρόσφατες επιδρομές τής Ρωσίας στον βορειο-ευρωπαϊκό εναέριο χώρο και τα χωρικά ύδατα μπορεί να είναι μια ένδειξη των πραγμάτων που έρχονται. Ήδη, οι διμερείς στρατιωτικές ασκήσεις έχουν ακυρωθεί, και το Ναυτικό των ΗΠΑ προσομοιώνει επιθέσεις [7] σε ρωσικά υποβρύχια ως μέρος των αρκτικών εκπαιδευτικών ασκήσεών του.

Επιπλέον, η Ρωσία θεωρεί την Αρκτική ως στρατηγική προτεραιότητα και βλέπει τις θαλάσσιες διεκδικήσεις της εκεί μέσω ενός στρατιωτικού πρίσματος, όχι απλώς οικονομικού. Εν μέσω τής αντιπαράθεσης με την Δύση σχετικά με την Ουκρανία τον περασμένο Απρίλιο, ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, επαναβεβαίωσε την δέσμευσή του [8] να «ανακτήσει» και «να ενισχύσει ποιοτικά» τις στρατιωτικές θέσεις τής Ρωσίας στην Αρκτική. Για τον σκοπό αυτό, η Μόσχα έχει δημιουργήσει ένα νέο στρατηγικό κέντρο διοίκησης για την περιοχή και έχει τοποθετήσει το μεγαλύτερο πολεμικό καταδρομικό της εκεί. Η κατασκευή αμερικανικών πυρηνικών παγοθραυστικών, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη θαλάσσιων εγκαταστάσεων βόρεια των Αλεούτιων Νήσων, θα βοηθήσει την Ουάσινγκτον να ισορροπήσει αυτό το πλεονέκτημα.

Τα πυρηνοκίνητα παγοθραυστικά θα επεκτείνουν επίσης την πρόσβαση του στόλου των Aegis στην Αρκτική -αντιτορπιλικά και καταδρομικά τού αμερικανικού ναυτικού ικανά για βαλλιστική πυραυλική άμυνα. Ο στόλος θα πρέπει να είναι σε θέση να ταξιδεύει γρήγορα σε οποιοδήποτε θέατρο επιχειρήσεων, ιδίως υπό το πρίσμα της αυξανόμενης απειλής βαλλιστικών πυραύλων από την Κίνα, το Ιράν, την Βόρεια Κορέα και την Ρωσία. Αυτή την στιγμή, τα αντιτορπιλικά Aegis μπορούν να διεξάγουν μόνο περιορισμένες επιχειρήσεις βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, αλλά ένα πυρηνικό παγοθραυστικό τού ναυτικού των ΗΠΑ θα επέτρεπε μια πραγματικά προωθημένη παρουσία.

Το ρωσικό πυρηνοκίνητο παγοθραυστικό Yamal, ακολουθούμενο από το καναδικό παγοθραυστικό Louis St. Laurent και το αμερικανικό παγοθραυστικό Polar Sea. (U.S. Coast Guard)

Τέταρτον, τα πυρηνικά παγοθραυστικά θα αποτελέσουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, η ανάγκη για τις οποίες μπορεί επίσης να αυξηθεί. Η επίπονη αναζήτηση για τα συντρίμμια τής πτήσης Malaysia Airlines MH370 στον Ινδικό Ωκεανό ρίχνει φως στις τεράστιες προκλήσεις των logistics για την διεξαγωγή τέτοιων επιχειρήσεων έξω από τις μεγάλες θαλάσσιες οδούς. Πολλές διηπειρωτικές πτήσεις αγγίζουν την Αρκτική, και μερικές διαδρομές που συνδέουν την Ασία με την Βόρεια Αμερική πετούν απευθείας πάνω από τον Βόρειο Πόλο. Εν τω μεταξύ, με μια αύξηση της ναυτιλίας μέσω τού Αρκτικού Κύκλου, οι κίνδυνοι να πάει κάτι στραβά στην περιοχή μόνο αυξάνονται. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν απροετοίμαστες για τις μεγάλες επιχειρήσεις «αναζήτησης και ανάκτησης» (search-and-recovery) βόρεια του Βερίγγειου Πορθμού, παρότι η Ουάσιγκτον με μια διεθνή συνθήκη τού 2011 ανέλαβε την ευθύνη [9] για σχεδόν ένα εκατομμύριο τετραγωνικά μίλια αφιλόξενου ωκεανού.

Τα αμερικανικά στοιχεία για «αναζήτηση και ανάκτηση» στην Αρκτική είναι πολύ περιορισμένα. Σε ολόκληρη την πολιτεία τής Αλάσκα, το Λιμενικό Σώμα διατηρεί έναν στόλο από μόλις έξι περιπολικά σκάφη και δύο λέμβους -όλα σταθμεύουν νότια των Αλεούτιων Νήσων- και μόνο περί τα 15 ελικόπτερα αφιερωμένα στην έρευνα και διάσωση. Ένα πυρηνοκίνητο παγοθραυστικό, αναπτυγμένο σε εκτεταμένη βάση στα ύδατα της αρκτικής Αλάσκα με δύο ελικόπτερα διάσωσης, θα παρέχει την πολυπόθητη προωθημένη παρουσία για επιχειρήσεις και συντονισμό.

ΚΡΥΑ ΕΚΚΙΝΗΣΗ

Ο χρόνος για τις Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να κλείσουν το χάσμα στα παγοθραυστικά έχει ήδη παρέλθει. Το να πραγματοποιηθεί αυτό το κατόρθωμα θα απαιτήσει σημαντικούς πόρους και προσπάθεια, αλλά η επένδυση αυτή είναι βέβαιο ότι θα αποδώσει πολύ, σε μακροπρόθεσμη βάση. Αν και κοστίζει περισσότερο να κατασκευαστεί ένα πυρηνικό παγοθραυστικό σε σύγκριση με ένα συμβατικό σκάφος -και η λειτουργία του θα απαιτούσε επιπλέον ένα δισ. δολάρια στην διάρκεια της ζωής του- η μεγαλύτερη διαρκής πρόσβαση στην Αρκτική που θα πάρουν ως αντάλλαγμα οι Ηνωμένες Πολιτείες δικαιολογεί το κόστος με το παραπάνω.

Στο εγγύς μέλλον, το Ναυτικό των ΗΠΑ θα πρέπει να ξεκινήσει με τον σχεδιασμό μιας νέας κατηγορίας πυρηνοκίνητων παγοθραυστικών, με στόχο την ανάπτυξη του πρώτου τέτοιου πλοίου στην επόμενη δεκαετία. Εν τω μεταξύ, το ναυτικό θα πρέπει να αυξήσει τις αναπτύξεις του στην επιφάνεια της Αρκτικής με την χρήση συμβατικών παγοθραυστικών (έχοντάς τα δανειστεί από περιφερειακούς εταίρους τής Ουάσιγκτον, εάν είναι αναγκαίο), προκειμένου να αποκτήσει μια βαθύτερη εξοικείωση με τέτοιες επιχειρήσεις. Για να υποστηρίξει την επέκταση του στόλου παγοθραυστικών, θα πρέπει να ξεκινήσουν εργασίες κατασκευής βαθέων λιμενικών εγκαταστάσεων στην βόρεια Αλάσκα.

Μόλις ολοκληρωθεί το πρώτο πυρηνοκίνητο παγοθραυστικό, θα πρέπει να αναπτυχθεί σε μόνιμη βάση στην αρκτική Αλάσκα υπό την κοινή λειτουργία του Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος. Το Λιμενικό Σώμα θα είναι υπεύθυνο για τα παραδοσιακά καθήκοντα που σχετίζονται με την έρευνα και την διάσωση, τις περιπολίες και την διαχείρισης των θαλάσσιων διαύλων. Το ναυτικό θα παρέχει την τεχνογνωσία για την λειτουργία τού πυρηνικού αντιδραστήρα στο πλοίο και, μέσω της συμμετοχής του στην αποστολή, θα σηματοδοτεί ότι η Ουάσιγκτον παίρνει στα σοβαρά τον Αρκτικό Ωκεανό. Εν τω μεταξύ, η κατασκευή θα ξεκινήσει στο δεύτερο και το τρίτο πυρηνοκίνητο παγοθραυστικό, των οποίων η μετέπειτα ανάπτυξη θα επιτρέψει ένα ευρύτερο φάσμα αποστολών και μεγαλύτερη ευελιξία στον προγραμματισμό συντήρησης.

Αυτό που είναι σαφές είναι ότι καθώς το διακύβευμα συνεχίζει να αυξάνεται, η συνεχιζόμενη αδράνεια θα αποδειχθεί καταστροφική σε μακροπρόθεσμη βάση. Από την άλλη πλευρά, τα νέα πυρηνοκίνητα παγοθραυστικά θα γίνουν οι ναυαρχίδες τής ισχυρής ναυτικής παρουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών στα ύδατα της Αρκτικής και ένα σύμβολο της ισχυρής τους θέσης στην περιοχή.

Milosz Reterski

sourche: http://foreignaffairs.gr/articles/70112/milosz-reterski/spazontas-ton-pago?page=show

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/142516/milosz-reterski/breaking-t...