Στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας το 1999 ο πρόεδρος Ούγκο Τσάβες δήλωσε ότι η Βενεζουέλα«οδεύει προς τον ίδιο ωκεανό με τους Κουβανούς, έναν ωκεανό ευτυχίας, πραγματικής κοινωνικής δικαιοσύνης και ειρήνης». Αλλά η πρόσφατη πτώση της τιμής του πετρελαίου έριξε τόσο την Κούβα όσο και τη Βενεζουέλα που την προμηθεύει με πετρέλαιο σε έναν ωκεανό με πολύ πιο αγριεμένα κύματα από όσο θα μπορούσε να φανταστεί ο Τσάβες. Ο διάδοχός του, Νικολάς Μαδούρο, παρέμεινε στον ίδιο δρόμο. Η Βενεζουέλα απορροφά το 45% από το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της Κούβας. Την προμηθεύει με πετρέλαιο τόσο φθηνό που η Κούβα μπορεί να διυλίζει και να εξάγει μέρος του για να βγάζει κέρδος. Στις αρχές του 2008 το πετρέλαιο στοίχιζε 145 δολάρια το βαρέλι και η βοήθεια προς την Κούβα έμοιαζε με αμελητέα σταγόνα στον «ωκεανό της ευτυχίας». Σήμερα όμως που η τιμή του πετρελαίου έχει πέσει κάτω από τα 50 δολάρια το βαρέλι, στη Βενεζουέλα υπάρχει έλλειψη βασικών αγαθών. Η κυβέρνηση Μαδούρο επιμένει ότι η κρίση είναι αποτέλεσμα του «οικονομικού πολέμου» της Δεξιάς.
«Το αίτημά σου για θεϊκή χρηματοδότηση έχει απορριφθεί»
Υστερα από ταξίδια στη Ρωσία, στην Κίνα, στο Ιράν και μερικές αραβικές χώρες για αναζήτηση οικονομικής βοήθειας, ο Μαδούρο ανακοίνωσε: «Ο Θεός θα φροντίσει». Ο χιουμορίστας Λαουρεάνο Μάρκες (που ανήκει στη βενεζουελιανή αντιπολίτευση) έγραψε μια επιστολή υποτίθεται από τον Θεό στην οποία λέει: «Ηδη σας φρόντισα με εύφορη γη, πεδιάδες για να βόσκετε ζώα, εκτάσεις για να καλλιεργείτε κακάο και καφέ, μεγάλα πλωτά ποτάμια, παραλίες για τουρισμό... Στο υπέδαφός σας έδωσα τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον πλανήτη και... χρυσό, αλουμίνιο, βωξίτη και διαμάντια».
Ο «Θεός» του κ. Μάρκες δεν μπορεί να κατανοήσει πώς κατάφερε ο τσαβισμός να καταστρέψει την οικονομία της Βενεζουέλας. Τόση είναι η ανησυχία του που τελειώνει την επιστολή ως εξής: «Λυπάμαι, παιδί μου. Πρέπει να σου πω ότι το αίτημά σου για θεϊκή χρηματοδότηση έχει απορριφθεί».
Από τα πρώτα χρόνια της επανάστασης στην Κούβα ο Φιντέλ Κάστρο διψούσε για πρόσβαση στο πετρέλαιο της Βενεζουέλας, την οποία του αρνήθηκε ο πρόεδρος Ρόμουλο Μπετανκούρ στις αρχές του 1959. Οι Κουβανοί απάντησαν υποστηρίζοντας ανεπιτυχείς αντάρτικες εισβολές στη Βενεζουέλα και οι διπλωματικές σχέσεις διακόπηκαν για χρόνια. Αλλά το 1998 εξελέγη ο Τσάβες - μεγάλος θαυμαστής του Κάστρο και του συστήματος της Κούβας. Ο νέος ηγέτης έσπευσε γρήγορα να βοηθήσει τους Κουβανούς, των οποίων η οικονομία βρισκόταν σε στενωπό αφότου σταμάτησαν οι ρωσικές επιχορηγήσεις το 1992. Από το 2003 η Βενεζουέλα πλημμύρισε την Κούβα με πετρέλαιο σε τιμή ευκαιρίας.
Αναζητώντας μια διαδικασία εθνικής συμφιλίωσης
Σήμερα όμως η κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου κατέστρεψε την πολύπαθη οικονομία της Βενεζουέλας, η οποία είχε ήδη υπονομευθεί από τη διεφθαρμένη και πολυδάπανη διοίκηση. Το Καράκας δεν μπορεί να συνεχίσει να στέλνει ελεύθερα πετρέλαιο στην Κούβα και στις άλλες λατινοαμερικανικές χώρες που ευνοεί ο τσαβισμός. Επιπλέον, ο Μαδούρο δεν έχει τη χαρισματικότητα και την πολιτική ευστροφία του προκατόχου του.
Οι δύο χώρες πλέουν σήμερα σε έναν ωκεανό όχι «ευτυχίας» αλλά αντικρουόμενων ρευμάτων και επικίνδυνων κυμάτων. Οι βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στα τέλη του έτους θα είναι μάλλον σημείο καμπής για τη Βενεζουέλα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η κυβέρνηση Μαδούρο έχει αποδοχή 22%. Αν ο έλεγχος του Κογκρέσου περάσει από τους τσαβιστές στην αντιπολίτευση, η Βενεζουέλα ενδέχεται να ξεκινήσει μια διαδικασία εθνικής συμφιλίωσης, να ανοίξει στην ελεύθερη αγορά και να επιστρέψει στη δημοκρατική ομαλότητα. Αυτό θα ήταν το καλύτερο δυνατό φάρμακο για την πολύπαθη οικονομία της χώρας και τους κατεστραμμένους κοινωνικούς θεσμούς. Αν οι αλλαγές αυτές δεν έρθουν ειρηνικά, τότε οι προοπτικές για τη Βενεζουέλα θα είναι ακόμη πιο δυσοίωνες.
Ο κ. Enrique Krauze είναι μεξικανός ιστορικός, συγγραφέας και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού «Letras Libres».
ΑΠΟΔΟΣΗ:http://www.tovima.gr/world/article/?aid=678724
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου