Μια άποψη του πυρηνικού αντιδραστήρα στο Bushehr, 746 μίλια νότια της Τεχεράνης, στις 25 Φεβρουαρίου 2009. CAREN FIROUZ/REUTERS
Υπάρχει ένας «πυρετός του χρυσού» στην Μέση Ανατολή, αλλά δεν πρόκειται για τον χρυσό που αναζητούν οι μεταλλωρύχοι. Πρόκειται για τις πωλήσεις πυρηνικών αντιδραστήρων˙ έχουν συζητηθεί εδώ και δεκαετίες, αλλά τώρα παίρνουν ορμή. Μέχρι στιγμής, η Ρωσία έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο. Έχοντας χτίσει στην περιοχή το μοναδικό πυρηνικό εργοστάσιο –τον ιρανικό αντιδραστήρα στο Μπουσέρ- θα αρχίσει την κατασκευή στην Τουρκία αργότερα φέτος ή τον επόμενο χρόνο τεσσάρων αντιδραστήρων, με την ενέργεια να αρχίζει να ρέει στις αρχές της δεκαετίας του 2020. Η Ρωσία έχει επίσης συνάψει συμφωνίες με την Αλγερία, την Αίγυπτο, το Ιράν και την Ιορδανία, και επιδιώκει να εισέλθει στην αγορά της Σαουδικής Αραβίας.
Άλλες χώρες προσπαθούν τώρα να κερδίσουν τον χαμένο χρόνο. Η Νότια Κορέα έχει ήδη συνάψει σύμβαση για την κατασκευή τεσσάρων σταθμών στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τον πρώτο να αναμένεται να συνδεθεί [στο ηλεκτρικό δίκτυο] το 2017. Και η Αργεντινή, ο Καναδάς, η Κίνα, η Τσεχική Δημοκρατία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μεταξύ εκείνων που επιδιώκουν τις δικές τους συμφωνίες για αντιδραστήρες, εξαρτήματα ή / και προσφορά υπηρεσιών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό το Τμήμα 123 της αμερικανικής Πράξης Ατομικής Ενέργειας -το οποίο απαιτεί ότι οι πυρηνικοί παραλήπτες τηρούν ένα σύνολο κριτηρίων μη διάδοσης [των πυρηνικών] ώστε να παραλάβουν πυρηνικά υλικά, εξοπλισμό ή εξαρτήματα- βρίσκονται περισσότερο περιορισμένες για την εκμετάλλευση των αγορών. Παρ’ όλα αυτά, σε συνδυασμό με την παροχή εξαρτημάτων και υπηρεσιών υποστήριξης στα Εμιράτα στο πλαίσιο της εναρμόνισης με το Τμήμα 123, το αμερικανικό Υπουργείο Εμπορίου αναφέρει ότι οι GE-Hitachi και Toshiba-Westinghouse έχουν υπογράψει συμβάσεις με την Exelon για να επιδιώξουν την κατασκευή αντιδραστήρα στην Σαουδική Αραβία, υπονοώντας ότι μια Συμφωνία [σε αρμονία με το Τμήμα] 123 θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
Όποια και αν είναι η υπόσχεση της ειρηνικής πυρηνικής ενέργειας, προφανώς χαμένοι στον πυρετό είναι οι κίνδυνοι για την ασφάλεια που συνδέονται με την κατασκευή αντιδραστήρων στην Μέση Ανατολή -και όχι μόνο οι κοινώς εκπεφρασμένοι φόβοι ότι οι αντιδραστήρες είναι προάγγελοι [πυρηνικών] όπλων. Ο πραγματικός κίνδυνος είναι η πιθανότητα ότι οι ίδιες οι εγκαταστάσεις θα γίνουν στόχοι ή όμηροι των μηδενιστών μαχητών της Μέσης Ανατολής, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφές τύπου Τσερνομπίλ ή Φουκουσίμα.
Βουδιστές μοναχοί προσεύχονται στην μνήμη των θυμάτων στου σεισμού και του τσουνάμι της 11ης Μαρτίου 2011, στην παραλία Κιταϊζούμι στην Μιναμισόμα στην περιοχή της Φουκουσίμα. YURIKO NAKAO / REUTERS
--------------------
--------------------
Πόσο μεγάλο είναι το ρίσκο; Η ιστορία σκιαγραφεί μια σύνθετη εικόνα. Από τη μια πλευρά, καμία τρομοκρατική οργάνωση ή χώρα δεν έχει κάνει μια επιτυχημένη επίθεση σε έναν λειτουργικό πυρηνικό αντιδραστήρα. Το πιο κοντινό παράδειγμα ήρθε κατά την διάρκεια του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου πολέμου, όταν σερβικά στρατιωτικά αεροσκάφη βομβάρδισαν τον αντιδραστήρα στο Krsko της Σλοβενίας. Αλλά δεν ακολούθησε καμιά επίθεση και τίποτα δεν έγινε από τις απειλές των Σέρβων εθνικιστών ότι θα σαμποτάρουν το εργοστάσιο.
Αλλά η πρώην Γιουγκοσλαβία θα πρέπει να δώσει ελάχιστη παρηγοριά στην Μέση Ανατολή. Παραμένει η μοναδική περιοχή στην οποία έχουν λάβει χώρα επιθέσεις σε αντιδραστήρες. Ευτυχώς, τα χτυπήματα –οι επαναλαμβανόμενοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί του Ιράκ στο Μπουσέρ κατά την διάρκεια του πολέμου με το Ιράν στην δεκαετία του 1980 και η καταστροφή από τους Ισραηλινούς των αντιδραστήρων του Osirak στο Ιράκ και του al Kibar της Συρίας το 1981 και το 2007- κατέστρεψαν εργοστάσια υπό κατασκευή. Χωρίς πυρηνικά υλικά στα εργοστάσια, δεν υπήρξε πυρηνικό νέφος. Οι μόνες στρατιωτικές ενέργειες εναντίον ενός εργοστασίου σε λειτουργία, στον μικρό πολεμικό αντιδραστήρα Dimona του Ισραήλ, έγιναν το 1991 και το 2014, όταν το Ιράκ και η Χαμάς αντίστοιχα προσπάθησαν να βομβαρδίσουν την εγκατάσταση με πυραύλους και ρουκέτες αλλά απέτυχαν.
Οι αντιδραστήρες, όμως, εξακολουθούν να είναι ελκυστικοί στόχοι. Η Χεζμπολάχ απείλησε να χτυπήσει τον Dimona με το πυραυλικό της οπλοστάσιο στην περίπτωση που ξεσπάσει πόλεμος με το Ισραήλ. Το Ιράν ανακοίνωσε ότι το εργοστάσιο είναι στη λίστα των χτυπημάτων του, επίσης. Λαμβάνοντας υπόψη το χάος που το Ισλαμικό Κράτος (ονομάζεται επίσης ISIS) και συναφείς ομάδες έχουν σπείρει στην περιοχή και την καταστροφολογική φιλοσοφία τους, η πραγματική πιθανότητα μιας απόπειρας επίθεσης σε ένα λειτουργικό πυρηνικό εργοστάσιο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Και δεδομένης της (στην καλύτερη περίπτωση) μέτριας απόδοσης των αμυντικών δυνάμεων στην Μέση Ανατολή, η ασφάλεια των εργοστασίων δεν μπορεί να είναι εγγυημένη.
Εάν οι τρομοκράτες όντως χτυπήσουν ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στην Μέση Ανατολή, το πυρηνικό νέφος θα εξαρτηθεί από την ακεραιότητα των συστημάτων συγκράτησης των ιδίων των αντιδραστήρων και την ικανότητα του προσωπικού έκτακτης ανάγκης για την καταστολή των εκπομπών, μια δύσκολη πρόκληση ακόμα και για τις πιο προηγμένες χώρες, όπως αντιλήφθηκε η Ιαπωνία στην Φουκουσίμα. Η συνεχιζόμενη τρομοκρατία, ο εμφύλιος πόλεμος ή ο πόλεμος κατά την στιγμή που ο αντιδραστήρας βρίσκεται σε κίνδυνο, θα περιέπλεκαν τα ζητήματα.
Ο κίνδυνος για την ασφάλεια θα μπορούσε κάλλιστα να αξίζει να αναληφθεί εάν η περιοχή αντιμετώπιζε πραγματικά τρομερές ελλείψεις ενέργειας. Οι πλούσιες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο χώρες -Αλγερία, Ιράν, Σαουδική Αραβία και άλλες- όντως αντιμετωπίζουν μείωση των πόρων ορυκτών καυσίμων. Άλλες χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου και της Ιορδανίας, παραμένουν με περιορισμένους πόρους ορυκτών καυσίμων, αλλά όλα τα έθνη στην Μέση Ανατολή μοιράζονται μια όλο και πιο πρακτική εναλλακτική λύση –την ηλιακή ενέργεια [1].
Ένα μοναχικό δέντρο ανάμεσα σε πυλώνες μεταφοράς ηλεκτρισμού στην έρημο του Ντουμπάι, στις 20 Νοεμβρίου 2009. STEVE CRISP / REUTERS
-------------
-------------
Για ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αλγερίας, του Μαρόκου και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, η ηλιακή ενέργεια αποτελεί ήδη ένα αυξανόμενο τμήμα του εγχώριου προφίλ ενέργειας. Το 2013, τα Εμιράτα εγκαινίασαν αυτό που ήταν τότε το μεγαλύτερο εργοστάσιο ηλιακής παραγωγής στον κόσμο. Το 2014 και το 2015, η Αίγυπτος, το Ιράν και η Ιορδανία ανέλαβαν δεσμεύσεις για να επεκτείνουν δραματικά τις ηλιακές κατασκευές και η Σαουδική Αραβία κατάστρωσε σχέδια για την παραγωγή του ενός τρίτου της ηλεκτρικής της ενέργειας από τον ήλιο μέχρι το 2040. Αλλά το Ριάντ θέλει επίσης να κατασκευάσει μέχρι και 18 αντιδραστήρες πυρηνικής ενέργειας που, εκτός από την μείωση της εξάρτησης του βασιλείου από τα ορυκτά καύσιμα, θα παρέχει ένα βασικό επίπεδο ενέργειας για να αντισταθμίσει την έλλειψη αποθηκευμένης ηλιακής ενέργειας τη νύχτα.
Όμως, θα είναι δύσκολο να συνεχίσει να δικαιολογεί την πυρηνική ενέργεια με τον τρόπο αυτό καθώς η αποθηκευτική ικανότητα των μπαταριών βελτιώνεται και οι ηλιακές μονάδες γίνονται πιο αποτελεσματικές και λιγότερο δαπανηρές στην κατασκευή τους έναντι των πυρηνικών σταθμών. Τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με χρήση φυσικού αερίου και πετρελαίου θα συνεχίσουν να παραμένουν ως εφεδρείες.
Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στην Μέση Ανατολή θα πρέπει να αναρωτηθούν αν αξίζει το ρίσκο να παίζουν ρώσικη ρουλέτα με τους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Τώρα είναι η ώρα να το ξανασκεφτούν οι ενεργειακοί σχεδιαστές της περιοχής, πριν πολλαπλασιαστούν οι αντιδραστήρες.
ΠΗΓΗ: http://www.foreignaffairs.gr/articles/70341/bennett-ramberg/pyriniki-energeia-ga-ton-lao?page=show
Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
All rights reserved.
Σύνδεσμοι:
[1] http://www.mesia.com/wp-content/uploads/Mesia-Rev3-5.pdf
[1] http://www.mesia.com/wp-content/uploads/Mesia-Rev3-5.pdf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου