Και βέβαια δεν είναι επιστημονικώς ορθό να αποδίδεις οποιονδήποτε τυφώνα στην κλιματική αλλαγή. Άνδρες και γυναίκες μέσα στις άσπρες τους ποδιές μάς λένε -και έχουν δίκιο- ότι είναι πολλοί οι παράγοντες που συμβάλλουν σε κάθε δριμύ καιρικό φαινόμενο. Οι αρνητές της κλιματικής αιτιολόγησης εκμεταλλεύονται την πολυπλοκότητα μιας επιστημονικής εξήγησης για να αποφύγουν κάθε σχετική κουβέντα.
Μια σαφής απάντηση, ωστόσο, δεν είναι ανέφικτος στόχος. Ο τυφώνας Σάντι, με τον απολογισμό των τουλάχιστον 40 νεκρών στις ΗΠΑ, το απαιτεί. Οι οικονομικές ζημίες αναμένεται να φτάσουν στο δυσθεώρητο ποσό των 50 δισ. δολ. Οκτώ εκατομμύρια σπίτια χωρίς ρεύμα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στον δρόμο. Πάνω από 15.000 πτήσεις στο έδαφος. Εργοστάσια, καταστήματα, νοσοκομεία κλειστά. Το κάτω Μανχάταν σκοτεινό, σιωπηλό και πλημμυρισμένο.
Ολοένα περισσότεροι διαπιστευμένοι εμπειρογνώμονες είναι πρόθυμοι να διαχωρίσουν τη θέση τους από όσους δείχνουν επιφυλακτικοί απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Η επικρατέστερη άποψη λέει: «Η αλλαγή του κλίματος ενισχύει άλλους βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στις μεγάλες καταιγίδες. Για παράδειγμα, οι ωκεανοί έχουν θερμανθεί, παρέχοντας περισσότερη ενέργεια για τις καταιγίδες. Και η ατμόσφαιρα της Γης έχει θερμανθεί, έτσι συγκρατεί περισσότερη υγρασία, η οποία συλλέγεται από τις καταιγίδες και στη συνέχεια εξαπολύεται επάνω μας». Ακόμα και οι πιο επιστημοφοβικοί από εμάς μπορούμε να πάρουμε μια μυρωδιά από το τι μπορεί να σημαίνει αυτό.
Ο Σάντι εμφάνισε ένα 1 επιπλέον χαρακτηριστικό που ενοχοποιεί την κλιματική αλλαγή. Έναν στρόβιλο από τον Ατλαντικό, που ανέβηκε κατά μήκος της Ανατολικής Ακτής και διαλύθηκε όταν προσέκρουσε στον παγωμένο αέρα νότια του Καναδά. Το πλεόνασμα ενέργειας από τη σύγκρουση προκάλεσε υπερφόρτιση της καταιγίδας, διευρύνοντας τη γεωγραφική της εμβέλεια. Η ώθηση του παγωμένου αέρα προς Νότο αποτυπώνεται στο γνωστό ατμοσφαιρικό μοντέλο blocking high πάνω από τον Αρκτικό Ωκεανό.
Μετεωρολόγοι δίνουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το λιώσιμο των αρκτικών πάγων, που συνδέεται με την υπερθέρμανση του πλανήτη, συμβάλλει σε αυτό ακριβώς το ατμοσφαιρικό μοντέλο που έσπρωξε το ψυχρό κύμα σε ολόκληρο τον Καναδά και τις Ανατολικές ΗΠΑ.
Αν αυτά δεν εντυπωσιάζουν κανέναν, ξεχάστε τους επιστήμονες που φαίνονται αφοσιωμένοι στο να προάγουν τη γνώση και να σώζουν ζωές. Καλύτερα να ακούτε τους ασφαλιστές που έχουν βαλθεί να συγκεντρώνουν στατιστικές στο όνομα του κέρδους.
Στις 17 Οκτωβρίου ο γερμανικός κολοσσός αντασφαλίσεων Munich Re εξέδωσε μια προφητική έκθεση με τίτλο «Κακοκαιρία στη Βόρεια Αμερική». Σε παγκόσμιο επίπεδο, το ποσοστό των ακραίων καιρικών φαινομένων αυξάνεται και «πουθενά στον κόσμο δεν είναι περισσότερο εμφανής η αύξηση του αριθμού των φυσικών καταστροφών από ό,τι στη Βόρεια Αμερική». Από το 1980 έως το 2011, οι καιρικές καταστροφές έχουν προκαλέσει ζημίες ύψους 1,06 τρισ. δολαρίων. Η Munich Re διαπίστωσε «έναν σχεδόν πενταπλάσιο αριθμό καταστροφικών καιρικών συμβάντων στη Βόρεια Αμερική τις τελευταίες τρεις δεκαετίες». Συγκριτικά, ο αντίστοιχος «συντελεστής αύξησης ήταν 4 στην Ασία, 2,5 στην Αφρική, 2 στην Ευρώπη και 1,5 στη Νότια Αμερική». Η κλιματική αλλαγή που οφείλεται στον ανθρώπινο παράγοντα «πιστεύεται ότι συμβάλλει σε αυτήν την τάση», αναφέρει η έκθεση, «αν και επηρεάζει διάφορους κινδύνους με διάφορους τρόπους».
Η υπερθέρμανση του πλανήτη «επηρεάζει ιδιαίτερα τον σχηματισμό κυμάτων καύσωνα, ξηρασίας, έντονων βροχοπτώσεων και, σε μακροπρόθεσμη βάση, πιθανότατα έντασης τροπικού κυκλώνα», λέει η Munich Re.Σύμφωνοι! Η Munich Re θέλει να πουλήσει περισσότερα συμβόλαια αντασφάλισης, οπότε ίσως έχει συμφέρον να υποκινεί την αγωνία. Αλλά δεν έχει κανένα προφανές κίνητρο να καταδεικνύει την υπερθέρμανση του πλανήτη και να αποσιωπά άλλες αιτίες.
Τι κάνουμε
Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει σημειώσει μια κάποια πρόοδο σε θέματα κλίμακα. Τα νέα πρότυπα απόδοσης καυσίμων που έχει θεσπίσει η κυβέρνηση του θα μειώσουν στο μισό την ποσότητα εκπομπών αερίων από τα νέα αυτοκίνητα και φορτηγά έως το 2025. Οι κανονισμοί που έχει επιβάλει και τα προτεινόμενα μέτρα για τον περιορισμό του υδραργύρου, του άνθρακα και άλλων πηγών εκπομπών από την καύση άνθρακα μονάδων ηλεκτροπαραγωγής αναγκάζουν τους οργανισμού5 κοινής ωφελείας να καταργήσουν μερικές από τις πιο παλιές και ρυπογόνες μονάδες τους. Η χώρα, μάλιστα, έχει διπλασιάσει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως είναι η ηλιακή και η αιολική.
Παρ΄ όλα αυτά, η ανανεώσιμη ενέργεια συμμετέχει σε ποσοστό κάτω του 15% στη συνολική ηλεκτρική ενέργεια της χώρας. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κόψουν «μαχαίρι» την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα. Τα γραφεία και τα εργοστάσια δεν μπορούν να δουλέψουν στο σκοτάδι. Τα πλοία και τα φορτηγά και τα αεροπλάνα δεν θα εγκαταλείψουν το πετρέλαιο εν μία νυκτί.
Τελικά, η υπερθέρμανση του πλανήτη θα απαιτήσει παγκόσμιες λύσεις. Η Ουάσινγκτον μπορεί να γίνει μια αξιόπιστη σύμβουλος για τη μετακίνηση των κινεζικών και ινδικών οικονομιών μακριά από το κάρβουνο και προς εναλλακτικές πηγές, μόνο εάν οι ΗΠΑ αναλάβουν συντονισμένη πολιτική δράση. Η συμφωνία που συνήφθη κατά την τελευταία διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή θα τεθεί σε εφαρμογή έως το 2020 και θα δεσμεύει νομικά τούς συμβαλλομένους για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Για να λειτουργήσει, θα πρέπει να περιλαμβάνει έναν τρόπο επιβολής ποινών στις χώρες που δεν ικανοποιούν τους στόχους περιορισμού των εκπομπών - κάτι που οι ΗΠΑ έχουν μέχρι σήμερα αρνηθεί να στηρίξουν.
ΑΠΟΔΟΣΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΥΡΙΑΝΙΔΗ-ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ
*Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" της 10ης Νοεμβρίου
Μια σαφής απάντηση, ωστόσο, δεν είναι ανέφικτος στόχος. Ο τυφώνας Σάντι, με τον απολογισμό των τουλάχιστον 40 νεκρών στις ΗΠΑ, το απαιτεί. Οι οικονομικές ζημίες αναμένεται να φτάσουν στο δυσθεώρητο ποσό των 50 δισ. δολ. Οκτώ εκατομμύρια σπίτια χωρίς ρεύμα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στον δρόμο. Πάνω από 15.000 πτήσεις στο έδαφος. Εργοστάσια, καταστήματα, νοσοκομεία κλειστά. Το κάτω Μανχάταν σκοτεινό, σιωπηλό και πλημμυρισμένο.
Ολοένα περισσότεροι διαπιστευμένοι εμπειρογνώμονες είναι πρόθυμοι να διαχωρίσουν τη θέση τους από όσους δείχνουν επιφυλακτικοί απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Η επικρατέστερη άποψη λέει: «Η αλλαγή του κλίματος ενισχύει άλλους βασικούς παράγοντες που συμβάλλουν στις μεγάλες καταιγίδες. Για παράδειγμα, οι ωκεανοί έχουν θερμανθεί, παρέχοντας περισσότερη ενέργεια για τις καταιγίδες. Και η ατμόσφαιρα της Γης έχει θερμανθεί, έτσι συγκρατεί περισσότερη υγρασία, η οποία συλλέγεται από τις καταιγίδες και στη συνέχεια εξαπολύεται επάνω μας». Ακόμα και οι πιο επιστημοφοβικοί από εμάς μπορούμε να πάρουμε μια μυρωδιά από το τι μπορεί να σημαίνει αυτό.
Ο Σάντι εμφάνισε ένα 1 επιπλέον χαρακτηριστικό που ενοχοποιεί την κλιματική αλλαγή. Έναν στρόβιλο από τον Ατλαντικό, που ανέβηκε κατά μήκος της Ανατολικής Ακτής και διαλύθηκε όταν προσέκρουσε στον παγωμένο αέρα νότια του Καναδά. Το πλεόνασμα ενέργειας από τη σύγκρουση προκάλεσε υπερφόρτιση της καταιγίδας, διευρύνοντας τη γεωγραφική της εμβέλεια. Η ώθηση του παγωμένου αέρα προς Νότο αποτυπώνεται στο γνωστό ατμοσφαιρικό μοντέλο blocking high πάνω από τον Αρκτικό Ωκεανό.
Μετεωρολόγοι δίνουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι το λιώσιμο των αρκτικών πάγων, που συνδέεται με την υπερθέρμανση του πλανήτη, συμβάλλει σε αυτό ακριβώς το ατμοσφαιρικό μοντέλο που έσπρωξε το ψυχρό κύμα σε ολόκληρο τον Καναδά και τις Ανατολικές ΗΠΑ.
Αν αυτά δεν εντυπωσιάζουν κανέναν, ξεχάστε τους επιστήμονες που φαίνονται αφοσιωμένοι στο να προάγουν τη γνώση και να σώζουν ζωές. Καλύτερα να ακούτε τους ασφαλιστές που έχουν βαλθεί να συγκεντρώνουν στατιστικές στο όνομα του κέρδους.
Στις 17 Οκτωβρίου ο γερμανικός κολοσσός αντασφαλίσεων Munich Re εξέδωσε μια προφητική έκθεση με τίτλο «Κακοκαιρία στη Βόρεια Αμερική». Σε παγκόσμιο επίπεδο, το ποσοστό των ακραίων καιρικών φαινομένων αυξάνεται και «πουθενά στον κόσμο δεν είναι περισσότερο εμφανής η αύξηση του αριθμού των φυσικών καταστροφών από ό,τι στη Βόρεια Αμερική». Από το 1980 έως το 2011, οι καιρικές καταστροφές έχουν προκαλέσει ζημίες ύψους 1,06 τρισ. δολαρίων. Η Munich Re διαπίστωσε «έναν σχεδόν πενταπλάσιο αριθμό καταστροφικών καιρικών συμβάντων στη Βόρεια Αμερική τις τελευταίες τρεις δεκαετίες». Συγκριτικά, ο αντίστοιχος «συντελεστής αύξησης ήταν 4 στην Ασία, 2,5 στην Αφρική, 2 στην Ευρώπη και 1,5 στη Νότια Αμερική». Η κλιματική αλλαγή που οφείλεται στον ανθρώπινο παράγοντα «πιστεύεται ότι συμβάλλει σε αυτήν την τάση», αναφέρει η έκθεση, «αν και επηρεάζει διάφορους κινδύνους με διάφορους τρόπους».
Η υπερθέρμανση του πλανήτη «επηρεάζει ιδιαίτερα τον σχηματισμό κυμάτων καύσωνα, ξηρασίας, έντονων βροχοπτώσεων και, σε μακροπρόθεσμη βάση, πιθανότατα έντασης τροπικού κυκλώνα», λέει η Munich Re.Σύμφωνοι! Η Munich Re θέλει να πουλήσει περισσότερα συμβόλαια αντασφάλισης, οπότε ίσως έχει συμφέρον να υποκινεί την αγωνία. Αλλά δεν έχει κανένα προφανές κίνητρο να καταδεικνύει την υπερθέρμανση του πλανήτη και να αποσιωπά άλλες αιτίες.
Τι κάνουμε
Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει σημειώσει μια κάποια πρόοδο σε θέματα κλίμακα. Τα νέα πρότυπα απόδοσης καυσίμων που έχει θεσπίσει η κυβέρνηση του θα μειώσουν στο μισό την ποσότητα εκπομπών αερίων από τα νέα αυτοκίνητα και φορτηγά έως το 2025. Οι κανονισμοί που έχει επιβάλει και τα προτεινόμενα μέτρα για τον περιορισμό του υδραργύρου, του άνθρακα και άλλων πηγών εκπομπών από την καύση άνθρακα μονάδων ηλεκτροπαραγωγής αναγκάζουν τους οργανισμού5 κοινής ωφελείας να καταργήσουν μερικές από τις πιο παλιές και ρυπογόνες μονάδες τους. Η χώρα, μάλιστα, έχει διπλασιάσει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, όπως είναι η ηλιακή και η αιολική.
Παρ΄ όλα αυτά, η ανανεώσιμη ενέργεια συμμετέχει σε ποσοστό κάτω του 15% στη συνολική ηλεκτρική ενέργεια της χώρας. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κόψουν «μαχαίρι» την εξάρτησή τους από τα ορυκτά καύσιμα. Τα γραφεία και τα εργοστάσια δεν μπορούν να δουλέψουν στο σκοτάδι. Τα πλοία και τα φορτηγά και τα αεροπλάνα δεν θα εγκαταλείψουν το πετρέλαιο εν μία νυκτί.
Τελικά, η υπερθέρμανση του πλανήτη θα απαιτήσει παγκόσμιες λύσεις. Η Ουάσινγκτον μπορεί να γίνει μια αξιόπιστη σύμβουλος για τη μετακίνηση των κινεζικών και ινδικών οικονομιών μακριά από το κάρβουνο και προς εναλλακτικές πηγές, μόνο εάν οι ΗΠΑ αναλάβουν συντονισμένη πολιτική δράση. Η συμφωνία που συνήφθη κατά την τελευταία διάσκεψη του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή θα τεθεί σε εφαρμογή έως το 2020 και θα δεσμεύει νομικά τούς συμβαλλομένους για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Για να λειτουργήσει, θα πρέπει να περιλαμβάνει έναν τρόπο επιβολής ποινών στις χώρες που δεν ικανοποιούν τους στόχους περιορισμού των εκπομπών - κάτι που οι ΗΠΑ έχουν μέχρι σήμερα αρνηθεί να στηρίξουν.
ΑΠΟΔΟΣΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΥΡΙΑΝΙΔΗ-ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ
*Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" της 10ης Νοεμβρίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου