Η συζήτηση την προηγούμενη εβδομάδα της Βουλής των Κοινοτήτων σχετικά με το εάν θα πρέπει να διεξαχθεί δημοψήφισμα για την ΕΕ το 2017, ερώτημα που εισηγήθηκε ο βουλευτής James Wharton μέσω ενός από τα λεγόμενα νομοσχέδια ιδιωτικών μελών, ήταν ενδιαφέρουσα τόσο για το τί ειπώθηκε, όσο και γι αυτά που δεν ειπώθηκαν.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι βουλευτές των Συντηρητικών προσήλθαν μαζικά για να διακηρύξουν τη δέσμευσή τους στη διεξαγωγή ενός «Εντός/Εκτός» δημοψηφίσματος εάν επανεκλεγούν. Ο σκιώδης υπουργός Εξωτερικών Douglas Alexander επέκρινε το 2017 ως «μια αυθαίρετη ημερομηνία», αν και πάλι δε φαινόταν να αποκλείει κατηγορηματικά τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος για την ΕΕ υπό την κυβέρνηση των Εργατικών. Έτσι, η πόρτα αυτή παραμένει ακόμα μισάνοιχτη. Επανέλαβε επίσης τη δέσμευση του Εργατικού Κόμματος για τη μεταρρύθμιση της ΕΕ, αποδεικνύοντας το πόσο εδραιωμένη είναι η έννοια αυτή σε όλο το πολιτικό φάσμα.
Οι παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια της συζήτησης έδειξαν ότι εντός του Εργατικού Κόμματος υπάρχει τώρα ένα ευρύ φάσμα απόψεων σχετικά με το δημοψήφισμα για την ΕΕ, αν και για να είμαστε δίκαιοι, η συμμετοχή των Εργατικών και των Φιλελευθέρων Δημοκρατικών ήταν περιορισμένη. Υπάρχουν εκείνοι που είναι κατά της διεξαγωγής δημοψηφίσματος, λόγω μιας πολύχρονης προσήλωσης στην ΕΕ, εκείνοι σαν τον Βουλευτή Keith Vaz, που θέλουν η Βρετανία να παραμείνει μέλος της ΕΕ, αλλά θέλουν και να διεξαχθεί ένα δημοψήφισμα για να ενισχυθεί η δημοκρατική νομιμότητα και εκείνοι όπως η Kate Hoey ή o Dennis Skinner που έχουν από καιρό αντιτεθεί στην ΕΕ και θέλουν το Ηνωμένο Βασίλειο να την εγκαταλείψει τελείως. Επιπλέον, υπάρχουν πολλοί στον πάγκο των Εργατικών που βλέπουν το όλο θέμα ως μια πολύτιμη κομματική ράβδο με την οποία μπορούν να πλήξουν τους Συντηρητικούς.
Οι Εργατικοί έχουν μέχρι στιγμής καταφέρει να αποφύγουν μια διχαστική δημόσια συζήτηση επί του θέματος, αλλά με τους Συντηρητικούς, οι οποίοι φαίνεται να είναι τώρα σχετικά ενωμένοι, να τους εκθέτουν, ένα γνωστό ερώτημα επανεμφανίζεται: αν η διαφορά των αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων που οδηγούν μέχρι τις γενικές εκλογές του 2015 είναι μικρή, θα ρισκάρουν οι Εργατικοί το να εκληφθούν ως «το υπέρ του status quo και κατά του δημοψηφίσματος κόμμα», ή θα τραβήξουν τη σκανδάλη;
Σαφώς, υπάρχουν ισχυρές φωνές εντός του Εργατικού κόμματος που ανησυχούν όλο και περισσότερο στη σκέψη μιας τέτοιας προοπτικής. Οπότε, πώς θα είναι το φινάλε; Αναδύονται πολλά διαφορετικά σενάρια:
Πλειοψηφία των Συντηρητικών: Εάν οι Συντηρητικοί καταφέρουν μια συντριπτική νίκη στις επόμενες εκλογές είναι πλέον αδιανόητο πως θα μπορούσε να αποφευχθεί η διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος.
Συνέχεια του συνασπισμού Συντηρητικών-Φιλελευθέρων Δημοκρατικών: Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες είναι απίθανο να υποσχεθούν τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος το 2017, οπότε το ερώτημα θα γινόταν εάν θα επέμενε ο David Cameron στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος ως τίμημα για την ανανέωση του Συνασπισμού. Ο Cameron δεν ήταν και τόσο σαφής στο σημείο αυτό. Ο ίδιος έχει πει ότι «αν είμαι πρωθυπουργός» θα διεξαχθεί ένα δημοψήφισμα, αλλά το επίσημο έγγραφο λέει «αν εκλεγεί το 2015 μια συντηρητική κυβέρνηση, θα... διεξάγει ένα «Εντός-Εκτός» δημοψήφισμα για να αφήσει το βρετανικό κοινό να αποφασίσει». Θα το μπλοκάρει ο Nick Clegg (υποθέτοντας ότι θα εξακολουθεί να είναι ο αρχηγός τότε).
Κυβέρνηση μειοψηφίας των Συντηρητικών: Με μια πιο σταθερή οικονομία τόσο οι Συντηρητικοί, όσο και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες θα μπορούσαν να αποφασίσουν να μην ανανεώσουν επίσημα τη συμμαχία, με τους πρώτους να ηγούνται της χώρας αντ’ αυτού ως κυβέρνηση μειοψηφίας. Ανάλογα με την ακριβή κοινοβουλευτική αριθμητική, το δημοψήφισμα των Συντηρητικών το 2017 θα μπορούσε να κερδίσει αρκετή υποστήριξη από τους Εργατικούς, τους αντάρτες των Φιλελευθέρων Δημοκρατών και τους βουλευτές της Βόρειας Ιρλανδίας.
Μη υπόσχεση Εργατικών, ακολουθούμενη από νίκη τους: Η μοναδική ευκαιρία για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος θα ήταν αν το «κλείδωμα δημοψηφίσματος» ενεργοποιηθεί ως μέρος μιας αλλαγής της Συνθήκης της ΕΕ που μεταφέρει αρμοδιότητες από το Ηνωμένο Βασίλειο στις Βρυξέλλες, οι Εργατικοί έχουν δεσμευθεί να διατηρήσουν το κλείδωμα ως έχει. Ίσως να μπορέσουν να το μετατρέψουν σε ένα «Εντός/Εκτός» δημοψήφισμα και να βγουν έτσι από τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκονται (υπάρχουν συζητήσεις στους κύκλους των Εργατικών).
Μη υπόσχεση των Εργατικών, ακολουθούμενη από ένα συνασπισμό Εργατικών-Φιλελευθέρων Δημοκρατών: Όπως και στο προηγούμενο σενάριο και οι Εργατικοί και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες τάσσονται υπέρ του κλειδώματος του δημοψηφίσματος.
Υπόσχεση των Εργατικών, ακολουθούμενη από πλειοψηφία τους: Το ερώτημα τότε θα είναι με ποιούς όρους (μια απλή Εντός/Εκτός ψηφοφορία ή κάτι άλλο) και πότε (αμέσως μετά τις εκλογές ή στα μισά της θητείας της κυβέρνησής τους).
Υπόσχεση των Εργατικών, ακολουθούμενη από ένα συνασπισμό Εργατικών-Φιλελευθέρων Δημοκρατών: Αυτό θα εξαρτηθεί από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και εάν οι Εργατικοί το θεωρούν αιτία διακοπής της συμφωνίας. Είναι πιο εύκολο να εγκαταλείψουν την υπόσχεση της διεξαγωγής δημοψηφίσματος οι Εργατικοί στις διαπραγματεύσεις συνασπισμού από ό,τι οι Συντηρητικοί. Ωστόσο, μια Κυβέρνηση Συνασπισμού Εργατικών-Φιλελευθέρων Δημοκρατών μπορεί να καταλήξει να διεξάγει δημοψήφισμα ούτως ή άλλως λόγω της διακομματικής συνεργασίας βουλευτών των Εργατικών και των Συντηρητικών στο παρασκήνιο.
Οι Εργατικοί να ρίχνουν τη μπάλα στη σέντρα των Συντηρητικών: Όπως φημολογείται, οι Εργατικοί θα μπορούσαν να επιδιώξουν την τροποποίηση του νομοσχεδίου του James Wharton, να προτείνει τη διενέργεια δημοψηφίσματος πριν από το 2017, μερικοί έχουν προτείνει το 2014, την ίδια χρονική περίοδο με τις ευρωπαϊκές εκλογές. Αυτό θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο για τους βουλευτές των Συντηρητικών, πολλοί από τους οποίους θα αισθάνονται υποχρεωμένοι να ψηφίσουν υπέρ μιας τέτοιας τροποποίησης, έτσι ώστε να μην τους εκλάβουν ως κατά του δημοψηφίσματος. Οι Συντηρητικοί είναι επίσης ευάλωτοι στην κριτική ότι το 2014 δεν είναι μια λιγότερο αυθαίρετη ημερομηνία από ό,τι είναι το 2017 (είμαστε σίγουροι ότι όλες οι αλλαγές στην Ευρώπη και στη σχέση Βρετανίας-ΕΕ θα έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι το 2017, έτσι ώστε το βρετανικό κοινό να έχει την επιλογή δύο σαφών εναλλακτικών λύσεων;).
Ανεξάρτητα, είχαμε την αίσθηση όταν ακούγαμε τη συζήτηση ότι η διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος για την Ευρώπη δεν είναι πλέον θέμα του εάν, αλλά του πότε. Δυστυχώς, η συζήτηση αγνόησε σε μεγάλο βαθμό μια ερώτηση που είναι τόσο θεμελιώδης όσο και η ίδια η συζήτηση περί δημοψηφίσματος: όποιος κερδίσει τις επόμενες εκλογές θα έχει μια σειρά ευρωπαϊκών προκλήσεων μπροστά του: μια Ευρώπη που χρειάζεται απεγνωσμένα μεταρρύθμιση, μια Ευρωζώνη που αλλάζει με τα προγράμματα οικονομικής διάσωσης να εξαντλούνται, μια σειρά εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων της ΕΕ, πιθανές αλλαγές στη Συνθήκη και πολλά άλλα.
Οι προκλήσεις αυτές υπερβαίνουν την πολιτική των κομμάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου