Πέμπτη 10 Απριλίου 2014

Η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού

Η ιταλική προεκλογική εκστρατεία για τις Ευρωεκλογές του Μαΐου βλέπει πάνω από δέκα κόμματα να ανταγωνίζονται για τις έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: το κεντροαριστερό κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα (DP), το Forza Italia (FI) του Berlusconi, τη Νέα Κεντροδεξιά (NCD), το κατά του κατεστημένου Κίνημα των Πέντε Αστέρων (5SM), την ευρωσκεπτικιστική Λέγκα του Βορρά (LN), την αριστερίστικη Λίστα του Τσίπρα και άλλα μικρότερα κόμματα, τα οποία δεν θα εισέλθουν στο Ευρωκοινοβούλιο.



Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις σχετικά με την πρόθεση ψήφου των Ιταλών στις επόμενες Ευρωεκλογές του ερευνητικού ιδρύματος EMG (από τις 7 Απριλίου), μόνο τέσσερα κόμματα, το DP, το FI, το 5SM και η LN και ένας συνασπισμός  αναμένεται, να περάσουν το όριο του 4% που απαιτείται για να κερδίσουν έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Το κόμμα που αναμένεται να πάρει τις περισσότερες ψήφους είναι το DP (33,9% των Ιταλών δήλωσαν την πρόθεσή τους να ψηφίσουν το DP, μια αύξηση της τάξης του 0,4% σε μία εβδομάδα). Το DP είναι το μόνο κόμμα που προωθεί σαφώς τον ευρωπαϊσμό (η συγκρότηση των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης» περιλαμβάνεται στο πρόγραμμά του) και υποστηρίζει τη σημασία της ΕΕ ως ένα οικονομικό και πολιτικό θεσμό. Έχει τα υψηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης στην ΕΕ μεταξύ των ψηφοφόρων του (54%). Το κόμμα υποστηρίζει μια ισχυρότερη πολιτική ένωση, την άμεση εκλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μια κοινή εξωτερική και αμυντική Ευρωπαϊκή πολιτική. Ο νέος Πρωθυπουργός, Matteo Renzi, συνεχίζει την πολιτική του προκατόχου του και υποστηρίζει τις «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης» και μια ισχυρότερη, αλλά διαφορετική Ευρώπη ως απάντηση στην τρέχουσα κρίση. Προωθεί την ανανέωση της ΕΕ, με τη στροφή μακριά από την λιτότητα και προς τις πολιτικές ανάπτυξης. Ο Πρωθυπουργός Renzi γενικά ευνοεί την επέκταση των αρμοδιοτήτων της ΕΚΤ με βάση το μοντέλο της Αμερικανικής Fed και την επαναρύθμιση του ορίου του 3% ελλείμματος/ΑΕΠ του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης, προκειμένου να αυξηθούν οι δημόσιες δαπάνες, κυρίως σε τοπικό επίπεδο. 

Στις 28 Φεβρουαρίου, το DP εντάχθηκε επίσημα στο Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών (PES), το Ευρωπαϊκό Κόμμα που αντιστοιχεί στην ομάδα S&D στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ξεπερνώντας επιτέλους την ιστορική διαίρεση ανάμεσα στις σοσιαλιστικές και καθολικές ψυχές του κόμματος.

Όσον αφορά το κεντροδεξιό κόμμα FI του πρώην Πρωθυπουργού Berlusconi φαίνεται να χάνει έδαφος. Σύμφωνα με την έρευνα της EMG, ο αριθμός των ψηφοφόρων του FI μειώθηκε κατά 1,6% σε μόλις μία εβδομάδα, από 22,4% στο 20,8%. Η δραματική απώλεια μπορεί να οφείλεται στην έλλειψη ισχυρής ηγεσίας και το γεγονός ότι στον Berlusconi  έχει απαγορευθεί να λάβει μέρος στις Ευρωεκλογές. Χωρίς τη χαρισματική αρχηγία του, το κόμμα δεν μπορεί να κερδίσει ψήφους. Επιπλέον, αν και το FI είναι συνδεδεμένο με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), ανέκαθεν στα πολιτικά του προγράμματα η Ευρώπη δεν κατείχε περίοπτη θέση. Κατά τη διάρκεια της εκλογικής εκστρατείας ο Berlusconi ξεπέρασε τον εαυτό του και έφτασε να υποστηρίξει ότι η Ιταλία χρειάζεται «λιγότερη Ευρώπη» και ότι η εξουσία λήψης αποφάσεων της Γερμανίας εντός της ΕΕ θα πρέπει να περιοριστεί. Πράγματι, αυτό έγινε αντιληπτό ως μια εκστρατεία κατά της Merkel.

Επίσης στην κεντροδεξιά ανήκει η νεοσυσταθείσα NCR, η οποία διασπάστηκε από το κεντροδεξιό κόμμα Άνθρωποι της Ελευθερίας του οποίου ηγείτο ο Berlusconi. Αυτό το κόμμα, με επικεφαλής τον Υπουργό Εσωτερικών και μαθητευόμενο του Berlusconi, Angelino Alfanom, συγκεντρώνει μόνο 3,3% των προτιμήσεων, ποσοστό το οποίο είναι κάτω από το όριο για να εισέλθει στο κοινοβούλιο. Έχει δημιουργήσει μια συμμαχία με άλλα δύο κόμματα και αναμένεται να φθάσει το 5,5% μαζί τους. Ομοίως, η αριστερίστικη Λίστα του Τσίπρα αναμένεται να έχει φτωχές επιδόσεις στις Ευρωεκλογές του Μαΐου. Κατά τη στιγμή της παρουσίασης των υποψηφίων της η Λίστα του Τσίπρα  ήλπιζε να κερδίσει το 7% των ψήφων, αλλά μέχρι τώρα συγκεντρώνει μόνο το 3,2% των ψήφων.

Πέρα από την πτώση των ποσοστών του κόμματος του Berlusconi, τα πιο αξιοσημείωτα δεδομένα είναι πως η εκλογική βάση των δύο ευρωσκεπτικιστικών ιταλικών κομμάτων, του 5SM και της LN αυξάνεται. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις για την πρόθεση ψήφου των Ιταλών δείχνουν ότι το 5SM συγκεντρώνει μεγαλύτερα ποσοστά από την κεντροδεξιά Forza Italia. Σχεδόν το 22% των Ιταλών αναμένεται να ψηφίσει υπέρ του κόμματος που τίθεται κατά του κατεστημένου. Πράγματι, από την τελευταία εκλογική αναμέτρηση, το κίνημα εξαπλώνει την δυσαρέσκεια για τους τρόπους με τους οποίους το κοινό νόμισμα δεσμεύει την ιταλική οικονομία. Ωστόσο, το 5SM είναι ένα πραγματικά ετερογενές κίνημα που δεν έχει καμία σαφή θέση για την Ευρώπη. Στην πραγματικότητα, στην αρχή ο ηγέτης του 5SM, ο Beppe Grillo, ζήτησε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την συμμετοχή της Ιταλίας στην Ευρωζώνη και την κατάργηση του δημοσιονομικού συμφώνου. Αργότερα υιοθέτησε πιο μετριοπαθείς θέσεις, καλώντας για μια συμμαχία μεταξύ των Μεσογειακών χωρών προς μια κοινή οικονομική πολιτική και για τον αποκλεισμό των επενδύσεων στην καινοτομία και την ανάπτυξη από το όριο του 3% του ελλείμματος του προϋπολογισμού. Ως εκ τούτου, η θέση του 5SM μέσα στο Ευρωπαϊκό πολιτικό σενάριο είναι ασαφής. 

Αναμφίβολα, θα σταθεί στο πλευρό εκείνων που θέλουν να αλλάξουν την τρέχουσα ευρωπαϊκή στρατηγική, αλλά δεν μπορεί να θεωρηθεί καθαρά ευρωσκεπτικιστικό, λόγω της ποικιλομορφίας των θέσεών του. Ως εκ τούτου, το 5SM, κατά την παρθενική του στο Ευρωκοινοβούλιο, δεν θα ενταχθεί σε οποιοδήποτε μεγάλο συνασπισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και δεν θα συμμαχήσει με άλλα κόμματα.

Η LN, από την άλλη πλευρά, έχει μια σαφή στρατηγική κατά του ευρώ. Απορρίπτει το κοινό νόμισμα και προωθεί τις εθνικές πολιτικές μετανάστευσης και ασφάλειας. Η LN, που στις τελευταίες Ευρωεκλογές κέρδισε εννέα έδρες στο Ευρωκοινοβούλιο, έχει επανασχεδιάσει ακόμη και το λογότυπό της, για να συμπεριλάβει το σύνθημα «BastaEuro». Επιπλέον, από τις αρχές Φεβρουαρίου διεξάγει μια εκλογική περιοδεία κατά του ευρώ με την ονομασία «No Euro Tour» σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ιταλίας. Ο Matteo Salvini, ο αρχηγός του κόμματος, δήλωσε ότι εκστρατεύουν σε όλη την επικράτεια, ξεπερνώντας, εκπληκτικά, το ιδεολογικό χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου. Μια τέτοια στρατηγική έχει ως στόχο να αξιοποιήσει την ευρεία εθνική απέχθεια για το ευρώ. Οι δημοσκοπήσεις για την πρόθεση ψήφου δείχνουν ότι η υποστήριξη προς την LN είναι στο 4,3%. Αν και πολύ χαμηλό (μόλις το ήμισυ των εκλογικών ποσοστών της στις εθνικές εκλογές), είναι αρκετό για να φτάσει το όριο του 4% που απαιτείται για να εισέλθει στο ευρωκοινοβούλιο και να κερδίσει από 3 έως 5 έδρες. Η δημοσκόπηση της EMG σημείωσε επίσης μια μικρή αύξηση στο ποσοστό της LN την περασμένη εβδομάδα (0,1%). Επιπλέον, η ανελέητη πάλη της LN κατά του ευρώ βρίσκει συμμάχους στις Βρυξέλλες, καθώς και στο Γαλλικό ευρωσκεπτικιστικό Εθνικό Μέτωπο με επικεφαλής την Marie Le Pen. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει επίσημη συμμαχία, οι ηγέτες των δύο κομμάτων έχουν δηλώσει την προθυμία τους να συνεργαστούν, δεδομένου ότι μοιράζονται κοινές απόψεις σε δύο ζητήματα: την κατάργηση του ευρώ και την υιοθέτηση πιο περιοριστικών εθνικών πολιτικών για την μετανάστευση.

Συνολικά όμως, η Ιταλία ήταν τόσο απασχολημένη με την σύσταση μιας νέας κυβέρνησης που δεν δόθηκε μεγάλη προσοχή στα προγράμματα των Κομμάτων για τις Ευρωεκλογές. Η συζήτηση μεταξύ των ελίτ είναι περισσότερο επικεντρωμένη σχετικά με το ποιός πάει πού, ποιός θα είναι ο Ιταλός υποψήφιος για τη θέση του Επιτρόπου και ποιός για την Γενική Διεύθυνση. Ο λαός ενδιαφέρεται περισσότερο για το αν ο Matteo Renzi θα προχωρήσει τελικά στην υλοποίηση των υποσχέσεων που έδωσε στους Ιταλούς, από τις όποιες επερχόμενες Ευρωεκλογές. Αυτό δημιουργεί γόνιμο έδαφος για εκείνους που δεν μετέχουν στην κυβέρνηση συνασπισμού για να προωθήσουν συνθήματα κατά του ευρώ, της Ευρώπης και των ηγεμόνων της.

Είναι η ώρα να συζητήσουμε τα οράματα, τις ιδέες και τα προγράμματα για την Ευρώπη. Για να συζητήσουμε το πώς συγκεκριμένα θέλουμε να προχωρήσουμε την παλιά συζήτηση για «περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη» προς μια συζήτηση για «διαφορετική Ευρώπη». Θα ήταν η ώρα να διεξαχθεί μια ισχυρή, αν ίσως και απελπισμένη εκστρατεία για την Ευρώπη. Αντ ΄αυτού υπάρχει μια αίσθηση παράδοσης στα αναπόφευκτα κατά της ΕΕ αποτελέσματα σε ολόκληρη την Ένωση, που πιθανότατα θα δουν το ένα τρίτο του Ευρωκοινοβουλίου να εκπροσωπείται από δυνατούς ευρωσκεπτικιστές.

Της Silvia Francescon

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:http://www.ecfr.eu/blog/entry/eurosceptic_surge_view_from_rome


ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου