Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2015

Η Γαλλία φλέγεται: Η επίθεση στο Charlie Hebdo και το μέλλον τής αλ Κάιντα

Νωρίς στις 7 Ιανουαρίου, μασκοφόροι ένοπλοι εισέβαλαν στα γραφεία σύνταξης του γαλλικού σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo και σκότωσαν 12 ανθρώπους. Ο αριθμός των νεκρών ίσως να αυξηθεί κι άλλο. Η επίθεση συνέπεσε με μια συντακτική σύσκεψη στην εφημερίδα, όπου είχαν μαζευτεί τα βασικά επιτελικά στελέχη. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, οι δράστες εισέβαλαν σε ένα από τα γραφεία, καλώντας τα ονόματα του εκδότη και των σκιτσογράφων πριν να τους πυροβολήσουν. Οι δολοφόνοι, που θεωρείται ότι είναι μέλη τής αλ Κάιντα, δραπέτευσαν.
Ολονυκτία στην Νέα Υόρκη, στις 7 Ιανουαρίου 2015. (Carlo Allegri / Courtesy Reuters)

Ο αριθμός των νεκρών κάνει την επίθεση αυτής της εβδομάδας την πιο σημαντική επί γαλλικού εδάφους από την εποχή τής ναζιστικής κατοχής, ένα τεράστιο ορόσημο στην εκστρατεία τής αλ Κάιντα εναντίον τής Δύσης. Είναι μέρος μιας μακράς σειράς σχεδίων να σκοτώσει προσωπικότητες των μέσων ενημέρωσης για την συμβολική αξία τους στην Δύση ως πρότυπα της ελευθερίας τού λόγου και σε κάποιους Μουσουλμάνους ως παραδείγματα του κακού κοσμικού χαρακτήρα τού κράτους. Για τους τρομοκράτες, το προσωπικό τού Hebdo ήταν ιδιαίτερα ελκυστικός στόχος, δεδομένου ότι ήταν μια από τις λίγες ευρωπαϊκές εφημερίδες που, στον απόηχο του επεισοδίου των κινουμένων σχεδίων στην Δανία το 2009, συνέχισε να δημοσιεύει οργίλες γελοιογραφίες τού Μωάμεθ, γελοιοποιώντας τους ευσεβισμούς των εξτρεμιστών ισλαμιστών. Στην πραγματικότητα, το κτήριο του περιοδικού είχε ήδη υποστεί βομβιστική επίθεση το 2011, αφού δημοσίευσε ένα ειδικό «Τεύχος Μωάμεθ» παρουσιάζοντας τον Μουσουλμάνο προφήτη δήθεν ως προσκεκλημένο συντάκτη. Οι συνεχιζόμενες απειλές κατά της εφημερίδας ήταν δημόσιες και γνωστές.

Η γαλλική θέση για την επίθεση είναι ότι επρόκειτο για ένα μοναδικό περιστατικό που διενεργήθηκε από επαγγελματίες τρομοκράτες, μάλλον εκπαιδευμένους στην Συρία. Οι τρεις άνδρες εντοπίστηκαν από την γαλλική αστυνομία, καθώς οι ένοπλοι αποτελούν το υλικό στους γαλλικούς εφιάλτες. Και οι τρεις μιλούσαν στα γαλλικά, και, κατά την έξοδό τους από την σκηνή τού εγκλήματος, είπαν σε παρευρισκόμενους να πουν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ότι ήρθαν από την «αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο» (al Qaeda in the Arabian Peninsula, AQAP). Ένα μέλος τού κυττάρου, ο Χαμίντ Μουράντ, είναι μόλις 18 ετών και λέγεται ότι έχει παρακολουθήσει το γυμνάσιο στην βόρεια πόλη Ρεμς. Οι άλλοι δύο είναι αδέλφια –ο Σαΐντ Κουασί, ο οποίος είναι 34 ετών, και ο Σερίφ Κουασί, ο οποίος είναι 32 ετών. Οι αδελφοί Κουασί ήταν γνωστοί στην γαλλική αστυνομία. Ο Σερίφ συνελήφθη τον Ιανουάριο του 2005 και καταδικάστηκε τρία χρόνια αργότερα σχετικά με έναν κύκλο στρατολογήσεων που σχεδίαζε να στείλει κατοίκους τής Γαλλίας να πολεμήσουν για την αλ Κάιντα στο Ιράκ. Εκείνη την εποχή, ο Σερίφ ευχαρίστησε την αστυνομία γιατί τον εμπόδισε να πάει στο Ιράκ, αλλά η μεταμέλειά του μάλλον δεν ήταν ειλικρινής. Τον Μάιο του 2010, συνελήφθη και πάλι σχετικά με ένα σχέδιο να απελευθερώσει δύο γνωστούς Γαλλο-αλγερινούς τζιχαντιστές, τον Djamel Beghal και τον Smain Ait Ali Belkacem, τους δράστες τής βομβιστικής επίθεσης στο Μετρό τού Παρισιού το 1995.
Δεν είναι κατ’ ανάγκην αντιφατικό να πούμε ότι οι επιτιθέμενοι ήταν από την AQAP και ότι είχαν εκπαιδευτεί στην Συρία, όπου οι περισσότεροι μαχητές θεωρείται ότι είναι σύμμαχοι με το Ισλαμικό Κράτος τού Ιράκ και της αλ-Σαμ (ISIS) ή μικρότερες συνδεδεμένες με την αλ Κάιντα ομάδες. Η AQAP με έδρα την Υεμένη είναι γνωστό ότι έχει στείλει μαχητές στην Συρία. Και η αλ Κάιντα, που αντιμετωπίζει ανταγωνιστική πίεση από το ISIS, ήταν σίγουρα απεγνωσμένη για μια νίκη. Επομένως, είναι λογικό να υποθέσουμε ότι οι δολοφονίες στην Γαλλία θα μπορούσε να είναι μια προσπάθεια της αλ Κάιντα να υπενθυμίσει στον κόσμο ότι εξακολουθεί να είναι σημαντική.
Πράγματι, μερικοί σχολιαστές είχαν προβλέψει ακριβώς μια τέτοια έκβαση και μάλιστα είχαν προχωρήσει τόσο πολύ ώστε να πουν ότι η αλ Κάιντα αντιμετωπίζει σίγουρη πτώση με το ISIS στην σκηνή. Αλλά η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν ήταν ποτέ πρόθυμη να κάνει εκπτώσεις στην απειλή από την αλ Κάιντα. Και η πραγματικότητα είναι ότι η άνοδος μιας οργάνωσης δεν ισοδυναμεί με την πτώση μιας άλλης. Αντίθετα, σήμερα υπάρχουν απλώς πολύ περισσότεροι εκπαιδευμένοι δολοφόνοι, από περισσότερες ομάδες, ελεύθεροι στην δυτική Ευρώπη, από όσοι σε οποιαδήποτε προηγούμενη εποχή στα 20 χρόνια τής ιστορίας που η αλ Κάιντα απειλεί την Δύση.
Η συγκεκριμένη επίθεση ταιριάζει καλά με το παλιό σενάριο της αλ Κάιντα. Η οργάνωση, ειδικά η AQAP, έχει κάνει την δολοφονία των γελοιογράφων ειδικότητά της. Το 2011, το ανώτερο στέλεχος της αλ Κάιντα, Anwar al-Awlaki εξέδωσε ένα online κήρυγμα με τίτλο «Η σκόνη δεν θα καταλαγιάσει ποτέ», λέγοντας στους υποστηρικτές του να πάρουν τα πράγματα στα χέρια τους και να σκοτώσουν σκιτσογράφους που προσέβαλαν τον Προφήτη. Το βίντεο [1] έχει συνδεθεί με έναν μεγάλο αριθμό επιθέσεων και απειλών εναντίον Δυτικών που θεωρείται ότι έχουν δυσφημίσει τον Προφήτη. Τον Μάρτιο του 2013, το Inspire, το online περιοδικό που εκδίδεται από την AQAP, παρουσίασε μια αφίσα «Καταζητείται» καταγράφοντας τους εχθρούς τού Προφήτη. Ο αρχισυντάκτης τού Hebdo, Stéphane Charbonnier, ήταν στον κατάλογο. Ήταν μεταξύ εκείνων που σκοτώθηκαν την Τετάρτη.
Ακόμα και το πρότυπο της επίθεσης στο Hebdo ήταν αηδιαστικά οικείο. Τα στοιχεία που προκύπτουν δείχνουν ότι οι δολοφόνοι ίσως είχαν εσωτερική πληροφόρηση σχετικά με τις λειτουργίες και την διάταξη των γραφείων τού Hebdo, κάτι που χρησιμοποίησαν για να αποφασίσουν πού να εμφανιστούν και πότε ακριβώς. Αυτό το είδος τής λεπτομερούς προετοιμασίας είναι το σήμα κατατεθέν των επιχειρήσεων που σχεδιάζει η αλ Κάιντα, σε αντίθεση με τις «ντόπιες» επιθέσεις που συχνά αποτυγχάνουν λόγω της ανικανότητας των συνωμοτών. Το 2009 και το 2010, οι Αρχές απέτρεψαν παρόμοια σχέδια εισβολής στα γραφεία τής σύνταξης της εφημερίδας Jyllands-Posten, της δανέζικης εφημερίδας υπεύθυνης για την αρχική δημοσίευση των αμφιλεγόμενων σκίτσων τού Μωάμεθ. Ο David Coleman Headley (γεννημένος ως Daood Sayed Gilani), ένας Αμερικανός πολίτης με έδρα το Σικάγο ο οποίος πραγματοποίησε επίσης προωθημένη συλλογή πληροφοριών για τις επιθέσεις στην Βομβάη το 2008, ταξίδεψε δύο φορές στην Δανία [2] για να βοηθήσει να σχεδιαστεί το σχέδιο για την Jyllands-Posten. Μια δεύτερη απόπειρα επίθεσης στην εφημερίδα έγινε τον Δεκέμβριο του 2010. Σε αυτήν την περίπτωση, οι δολοφόνοι ήταν κάτοικοι Σουηδίας οι οποίοι βρίσκοντο υπό επιτήρηση για κάποιο χρονικό διάστημα.
Η διαφορά σήμερα είναι η επιδεξιότητα με την οποία πραγματοποιήθηκαν οι επιθέσεις. Η Γαλλία έχει δει μια σειρά από τέτοια περιστατικά να διαπράττονται από άτομα που έχουν εγκαταλείψει την χώρα για να πολεμήσουν στο εξωτερικό και στην συνέχεια επέστρεψαν για να εφαρμόσουν τις δεξιότητές τους σε εγχώριους «μαλακούς» στόχους.
Για παράδειγμα, ο Μοχάμεντ Μερά, ένας 23χρονος από την Τουλούζη, του οποίου η οικογένεια έχει βαθιές ρίζες στο γαλλικό εξτρεμιστικό περιβάλλον, στόχευσε Γάλλους στρατιώτες μουσουλμανικής καταγωγής και ένα εβραϊκό σχολείο, σε μια σειρά από δολοφονίες, τον Μάρτιο του 2012. Μοιάζοντας με την επίθεση αυτής της εβδομάδας, οι επιθέσεις τού Μερά εκτελέστηκαν με ακρίβεια και επιδεξιότητα. Τις βιντεοσκόπησε, σκοπεύοντας να αναρτήσει τα βίντεο στο διαδίκτυο. (Οι γαλλικές Αρχές εμπόδισαν να συμβεί κάτι τέτοιο). Ο Mehdi Nemmouche, επίσης Γάλλος βετεράνος της εξέγερσης στην Συρία, έκανε μια επίθεση ακριβείας σε πεζούς σε ένα εβραϊκό μουσείο τον Μάιο του περασμένου έτους. Κι αυτός, επίσης, βιντεοσκόπησε την επίθεση για να την προβάλλει αργότερα. Οι σκοπευτές στο Hebdo προφανώς δεν βιντεοσκόπησαν τους εαυτούς τους, και οι τζιχαντιστές τού διαδικτύου γρήγορα στράφηκαν στο Twitter, θρηνώντας την απουσία τηλεοπτικών πλάνων. Δεν χρειαζόταν να ανησυχούν. Παραβρισκόμενοι χρησιμοποίησαν τα κινητά τους τηλέφωνα για να καταγράψουν και να αναρτήσουν στο διαδίκτυο τα βίντεο που έχουν ήδη πλημμυρίσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αυτή την εβδομάδα, ο πόλεμος με τους τζιχαντιστές εντάθηκε. Και ένα μεγάλο μέρος των μέσων μαζικής ενημέρωσης αντέδρασαν με φόβο. Το Associated Press απέσυρε γρήγορα όλο το περιεχόμενο από την ιστοσελίδα του που περιείχε εικόνες σελίδων τού Hebdo. Είναι ασφαλές να περιμένει κανείς ότι διαχειριστές και ιδιοκτήτες άλλων εκδοτικών εταιρειών και μέσων μαζικής ενημέρωσης να ακολουθήσουν το παράδειγμα αυτό. Αλλά ετούτη είναι η λάθος αντίδραση. Η αλ Κάιντα, το ISIS, και οι όποιες άλλες ομάδες συνεχίζουν τον πόλεμο τους κατά της Δύσης, αλλά δεν υπάρχει μια εκπαιδευμένη ομάδα δολοφόνων της αλ Κάιντα που παραμονεύει σε κάθε γωνιά. Οι Γάλλοι έχουν δίκιο. Ήταν μια μοναδική επίθεση. Η σωστή απάντηση στην πρόκληση της διεθνικής τρομοκρατίας είναι να αυξηθεί η εσωτερική ασφάλεια και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κυβερνήσεων για τους πολίτες που ταξιδεύουν στην Συρία και το Ιράκ. Τα ανοιχτά σύνορα της Ευρώπης απαιτούν μια υποδομή ασφάλειας που να τους ταιριάζει.
sourche: http://foreignaffairs.gr/articles/70139/jytte-klausen/i-gallia-flegetai?page=show
Copyright © 2002-2014 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου