Το ισχυρότερο επιχείρημα του Ισραηλινού πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu εναντίον της επικείμενης συμφωνίας για τα πυρηνικά, αφορά την προοπτική ότι το Ιράν μπορεί να την γλιτώσει με εξαπάτηση, ιδιαίτερα μετά από τη λήξη των ορίων σχετικά με το πρόγραμμα εμπλουτισμού, σε περίπου 15 χρόνια. Εάν και όταν επιτευχθεί συμφωνία, τα δυτικά κράτη που εμπλέκονται στις συνομιλίες, θα πρέπει να δώσουν μια ουσιαστική απάντηση. Από τη η συζήτηση ήδη μαίνεται, αυτά είναι τα δύο μου επιχειρήματα.
Η επαλήθευση των κανόνων μη διάδοσης εξαρτάται από την ικανότητα ανίχνευσης της εξαπάτησης εν ευθέτω χρόνω. Ωστόσο, εξίσου σημαντικό είναι η βούληση και η ικανότητα των κρατών να εφαρμόσουν εγκαίρως τους κανόνες. Όπως επισήμανε ο Netanyahau, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) μπορεί απλώς να καταγράφει τις παραβιάσεις, δεν έχει την εξουσία να τις σταματήσει σωματικά. Αυτή η δύναμη έχει απομείνει στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ή στα ενδιαφερόμενα κράτη, ενεργώντας ατομικά ή συλλογικά.
Η Βόρεια Κορέα παρέχει ένα αγαπημένο παράδειγμα για εκείνους που, όπως ο Netanyahu καταδικάζουν την αναδυόμενη πυρηνικά συμφωνία με το Ιράν. Όπως δήλωσε, οι επιθεωρητές γνώριζαν τις κινήσεις της Β. Κορέας στα τέλη του 2002, και δεν μπόρεσαν να κάνουν τίποτα για αυτό. Οι επιθεωρητές αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Yongbyon όπως διατάχτηκαν. Η Βόρεια Κορέα συνέχισε για να επαναλάβει τη διαδικασία, διαχωρίζοντας αρκετό πλουτώνιο για μέχρι έξι όπλα.
Γιατί τότε, οι ενδιαφερόμενες χώρες δεν αναλαμβάνουν δράση για να σταματήσουν την Β. Κορέα; Και ποιο μάθημα μας δίνει αυτό την περίπτωση του Ιράν; Η Κίνα, ως συνήθως, προστάτεψε το πελατειακό της κράτος από οποιαδήποτε ουσιαστική δράση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Όταν ξέσπασε πρώτα η κρίση, οι ΗΠΑ έλαβαν μονομερή δράση διακόπτοντας όλες τις παραζόσεις μαζούτ που είχαν συμφωνηθεί με βάση το Κοινό Πλαίσιο. Αλλά δεν ελήφθη δράση για την ενίσχυση της συμφωνίας, την οποία η κυβέρνηση του George W. Bush ήθελε να τερματίσει έτσι κι αλλιώς.
Δύο παράγοντες απέκλεισαν την υπό αμερικανική ηγεσία δράση προκειμένου να αποτρέψουν την Β. Κορέα από το να αποκτήσει επιπλέον υλικό για τη βόμβα. Ο πιο άμεσος παράγοντας ήταν ότι στις αρχές του 2003, οι ΗΠΑ ετοιμαζόταν να ηγηθούν μιας επέμβασης και δεν ήθελαν να ανοίξουν άλλο μέτωπο. Ο πιο έντονος παράγοντας ήταν πως οι σύμμαχι των ΗΠΑ και οι εταίροι στην περιοχή είχαν μηδενική όρεξη για στρατιωτική αντιπαράθεση για το πυρηνικό πρόγραμμα της Β. Κορέας. Όπως το 1993-1994 όταν ξέσπασε η πρώτη πυρηνική κρίση της Β. Κορέας, η Νότια Κορέα συγκεκριμένα ήταν απολύτως αντίθετη σε μια στρατιωτική επίθεση που θα είχε επανεκκινήσει τον κορεατικό πόλεμο και θα είχε καταστρέψει την πρωτεύουσά της. Η Σεούλ βρίσκεται εντός του εύρους των εκατοντάδων πυροβολικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς της Βόρειας Κορέας. Κρατάνε το πολιτικό και οικονομικό κέντρο της Νότιας Κορέας όμηρο.
Στην περίπτωση του Ιράν, η κατάσταση είναι το αντίθετο. Σε περίπτωση που το Ιράν εξαπατήσει και εντείνει τις προσπάθειες της για τα πυρηνικά όπλα, οι εταίροι των ΗΠΑ στην περιοχή θα θέλουν οι ΗΠΑ να δράσουν δυναμικά. Ο πρώην βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας προέτρεψε τις ΗΠΑ να αναλάβουν στρατιωτική δράση για να λήξουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, καλώντας τις ΗΠΑ να “κόψουν το κεφάλι του φιδιού”. Το ενδιαφέρον επίσης του Ισράηλ σε μια αμερικανική ενέργεια να σταματήσει το Ιράν να αποκτά πυρηνικά πολα, είναι επισης αρκετά γνωστό. Το Ιράν θα μπορούσε να απαντήσει με αντίποινα με συμβατικούς πυραύλους, αλλά οι πυραυλικές άμυνες θα εκτρέψουν πολλές από αυτές και η ζημιά που θα είχε προκληθεί από οποιονδήποτε από αυτούς, θα ήταν περιορισμένη. Σε αντίθεση με την Βόρεια Κορέα, το Ιράν δεν κρατάει κανέναν γείτονα όμηρο. Κανείς δεν θα μπορούσε να συγκρατήσει τις ΗΠΑ από το να διαλύσουν τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις με την βία.
Οι σκεπτικιστές υποστηρίζουν ότι ο Barack Obama θα κάνει πίσω στην δική του συμφωνία, για να αποφύγει τον πόλεμο. Διαφωνώ, αλλά είναι ένα άσχετο επιχείρημα. Εάν υπάρχει συμφωνία, το Ιράν δεν θα την σπάσει για να ρίξει μια βόμβα εντός των δύο τελευταίων ετών της θητείας του Obama. Το πρόγραμμα του Ιράν δεν θα είναι αρκετά κοντά σε ένα όπλο ώστε να διακινδυνεύσει ένα τέτοιο ρίσκο. Το ερώτημα που θα πρέπει να ερωτηθεί είναι εάν οι διάδοχοι του Obama θα επέβαλαν μια συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν αναλαμβάνοντας στρατιωτική δράση. Ερευνώντας το πιθανό πεδίο των υποψηφίων, ασφαλώς δεν θέλω να στοιχηματίσω εναντίον της Hillary Clinton ή οποιουδήποτε Ρεπουμπλικάνου προέδρου να διατάσσει αεροπορικές επιδρομές. Αμφιβάλλω ότι θα το κάνει και το Ιράν.
Η ρήτρα λήξης ισχύος σε μια πυρηνική συμφωνία για το Ιράν, είναι η πιο σοβαρή ανησυχία του Ισράηλ. Όταν τελικά αρθούν τα όρια στην φυγοκέντρηση, το Ιράν θα είναι ελεύθερο να δημιουργήσει την βιομηχανική ομάδα εμπλουτισμού που από καιρό έχει προβλέψει. υποστηρίζεται ότι η ΙΑΕΑ δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει επαρκώς τέτοιες μεγάλες εγκαταστάσεις, εν μέρει εξαιτίας του μεγέθους του υλικού που δεν μπορεί να ελεγχθεί.
Εάν βελτιωθούν οι προσεγγίσεις, οι τεχνικές και τα δικαιώματα επιθεώρησης, η ΙΑΕΑ ισχυρίζεται ότι μπορεί να ανιχνεύσει την εκτροπή στις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού. Το ζήτημα μπορέι να αφορά ξανά την ανάληψη δράσης. Η περίοδος θα μειωνόταν σημαντικά εάν, στο μέλλον, το Ιράν ακολουθήσει τα σχέδιά του για την εγκατάσταση 120.000 ισοδύναμων φυγοκεντρητών. Στην ιδανική περίπτωση, μια συμφωνία για τα πυρηνικά θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη οικονομική λογική από την πλευρά των φορέων χάραξης πολιτικής του Ιράν, οι οποίοι θα γνώριζαν ότι είναι πολύ πιο οικονομικό για το Ιράν να αγοράσει καύσιμο εμπλουτισμένου ουρανίου από το παράγει εγχωρίως. Η ιδανική έκβαση ασφαλώς δεν μπορεί να υποτεθεί. Αλλά μπορούμε να υποθέσουμε μια συνεχιζόμενη προθυμία από την πλευρά των Αμερικανών ηγετών να επιβάλουν την συμφωνία με στρατιωτική δράση. Μια τέτοια στάση αποτροπής θα πρέπει να λειτουργήσει για να παραμείνει το Ιράν χωρίς πυρηνικά.
του Mark Fitzpatrick
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:https://www.iiss.org/en/politics%20and%20strategy/blogsections/2015-932e/march-cf3b/netanyahus-false-north-korea-analogy-1089
ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου