Αμερικανικές εκλογές. Σύνθημα του CNN: «ψηφίζουν οι αμερικανοί ψηφοφόροι, επηρεάζεται όλος ο κόσμος». Σωστό και ακριβές. Το κανάλι, με αυτό το “teazer” προσπαθεί να πουλήσει την πραμάτεια του αναδεικνύοντας την σημαντικότητά της και στην προσπάθεια αυτή ακούσια προσφέρει την φράση-επιτομή του δημοκρατικού ελλείμματος: «οι άλλοι αποφασίζουν κι εσύ υφίστασαι». Εάν το αναφερόμενο ήταν οι Γερμανικές και όχι οι Αμερικανικές εκλογές τότε η φράση αυτή θα συνόψιζε το κεντρικό πρόβλημα της Ε.Ε. και θα αποτελούσε σημαντική συνεισφορά στην αυτογνωσία μας ως Έλληνες και ως Ευρωπαίοι. Συνεισφορά σημαντική κι επώδυνη ένεκα του σκληρού κυνισμού της και της ακόμα σκληρότερης πραγματικότητας που αντιστοιχεί σε αυτή.
Η αλήθεια είναι ότι όσο πιο «κοντά» ερχόμαστε στον «άλλο», όσο αυξάνει η αλληλεξάρτηση (και η εξάρτηση) τόσο πιο σημαντική γίνεται η διαδικασία λήψης αποφάσεων της μίας χώρας για την άλλη. Τόσο σημαντικότερη γίνεται η εκλογική διαδικασία της «ξένης χώρας» για εμάς. Ο τρόπος με τον οποίο απεικονίζεται η εκλογική διαδικασία μίας ηγεμονικής δύναμης στα μέσα άλλων χωρών είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί μέσα από αυτή μπορούμε να «διαβάσουμε» τις εικόνες των δύο χωρών και την μεταξύ τους σχέση. Μην ξεχνάμε ότι η εικόνα κάθε κράτους περιέχει μία αξιολογική διάσταση (θετικό ή αρνητικό πρόσημο) ορισμένα αυτόνομα χαρακτηριστικά (π.χ. πλούσια) και ορισμένα χαρακτηριστικά σχέσης (π.χ. «φιλική» ή «εχθρική» δεν είναι μία χώρα γενικά αλλά μόνο ως προς μία άλλη χώρα). Η διαχρονική μεταβολή αυτών των εικόνων σχετίζεται με διαχρονική μεταβολή των σχέσεων καθώς και της προσλαμβανόμενης ισχύος της ηγεμονικής δύναμης.
Υπάρχει, βέβαια, και μία δεύτερη διάσταση. Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων των Αμερικανικών εκλογών στα Ελληνικά μέσα είχε πάντα ενδιαφέρον γιατί μας βοηθούσε να καταλάβουμε πολλά όχι μόνον για τις ΗΠΑ, αλλά το κυριότερο, για την Ελλάδα. Κάθε γεγονός που αφορά μία άλλη χώρα φιλτράρεται και ενσωματώνεται στο εγχώριο πλαίσιο αναφοράς ώστε να γίνει κατανοητό και να καταναλωθεί από το εγχώριο ακροατήριο. Αυτή η διαδικασία που αποκαλείται εθνοκεντρισμός ή διαδικασία εσωτερίκευσης (domestication) των ειδήσεων επηρεάζει τι και πως θα παρουσιαστεί στις ειδήσεις. Ουσιαστικά ο τρόπος με τον οποίο περιγράφουμε τα πράγματα αποκαλύπτει εξίσου πολλά για εμάς όσο και για αυτό το οποίο περιγράφουμε.
Πάντα μου έκαναν εντύπωση οι απόψεις των αφελών ιδεαλιστών (ας μου συγχωρεθεί η ταυτολογία) που θεωρούσαν τον έναν πολιτικό πιο φιλέλληνα από τον άλλο, πιστεύοντας ότι ο «καλός» θα μας βοηθήσει. Ακόμα θυμάμαι τους λιβανωτούς που διάβαζα όταν το 1992 εξελέγη ο Κλίντον, στις Ελληνικές εφημερίδες. Ακριβώς οι ίδιοι δημοσιογράφοι, επτά χρόνια αργότερα, όταν ξεκίνησε το «πανηγύρι» στο Κόσσοβο, τον παρουσίαζαν ως νέο Χίτλερ και τον αναθεματίζανε.
Δεν μπορούσαν να αντιληφθούν ότι ο ηγέτης μίας χώρας εξυπηρετεί το συμφέρον της χώρας του και μόνον, ούτε ότι η κανονιστική βάση, το αξιακό σύστημα με το οποίο η ιστορία κρίνει τους ηγέτες, είναι ο βαθμός στον οποίο εξυπηρέτησαν το εθνικό τους συμφέρον και το πόσο ορθολογικά κινήθηκαν προς αυτή την κατεύθυνση. Όσοι δημοσιογραφούντες, πολιτικολογούντες και άλλοι πάση φύσεως αναλυτές αρνούνται να δουν αυτή την αλήθεια και προσλαμβάνουν το πολιτικό γίγνεσθαι, και ιδιαίτερα την πολιτική μεταβολή σε μία ξένη χώρα σε όρους «φιλελληνισμού» ή/και «καλοσύνης» πάσχουν, κατά την γνώμη μου, από την νεύρωση της «κανονιστικής αφέλειας».
Η σημερινή ημέρα είναι η κατάλληλη να εντοπίσουμε και να αξιολογήσουμε όσους συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο καθώς και στοιχεία επάρκειας του αντιληπτικού τους πλαισίου και του αξιακού τους συστήματος. Να κρίνουμε το πόσο ορθολογικές και συνεπώς πόσο αξιόπιστες είναι οι κρίσεις τους και πόσο (πολύ ή λίγο) μπορούμε να τους εμπιστευόμαστε στο μέλλον όταν τα κριτήρια θα είναι λιγότερο εμφανή. Γιατί σε μία δημοκρατία πρέπει να κρίνονται οι πάντες και πρωτίστως πρέπει να κρίνονται οι κρίνοντες.
ΤΟΥ Αθανασίου Σαμαρά
ΠΗΓΗ: http://www.irtea.gr/?p=279
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου