Η “επανεκκίνηση”(reset) των ρωσο-αμερικανικών που εξήγγειλε το 2009 οBarack Obama με τον τότε ομόλογό του Dmitri Medvedev χρειάζεται επειγόντως να “επανεκκινήσει” η ίδια. Οι έως τώρα καρποί δεν υπήρξαν βέβαια πενιχροί, καθώς περιλαμβάνουν την σύναψη της νέας συμφωνίας START για τα πυρηνικά, τη συνεργασία των δύο πλευρών στα θέματα του Ιράν και του Αφγανιστάν και κυρίως την ένταξη της Ρωσίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. 
Όμως οι ρωσο-αμερικανικές σχέσεις βυθίζονται ολοένα και περισσότερο το τελευταίο διάστημα στην καχυποψία και τις αμοιβαίες κατηγορίες – λ.χ. για τα ρωσικά βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σχετικά με την κρίση της Συρίας ή αντιστρόφως για την προώθηση της ΝΑΤΟϊκής αντιπυραυλικής ασπίδας. Η σκληρή στάση, μετά την επιστροφή τουVadimir Putin στην προεδρία, απέναντι στις μη κυβερνητικές οργανώσεις που δρουν στη Ρωσία ή οι αιχμές ότι οι διαδηλώσεις της ρωσικής αντιπολίτευσης αποτελούν το “μακρύ χέρι” ξένων δυνάμεων δίνουν την εικόνα μαις “επιστροφής στα παλιά” (με την Μόσχα αποφασισμένη να ακυρώσει την αμερικανική soft power την ίδια στιγμή που αναζητά τις αμερικανικές επενδύσεις), ενώ τα φιλόδοξα σχέδια για τη δημιουργία μιας Ευρασιατικής Ένωσης με τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες οδήγησαν πρόσφατα την Hillary Clinton να καταγγείλει ότι επιχειρείται “επανασοβιετοποίηση” του ευρασιατικού χώρου. (“Οι καιροί, και ιδίως το οικονομικό σύστημα, έχουν αλλάξει” ήταν η απάντηση από ρωσικής πλευράς).
Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν παύει να ενδιαφέρεται για την αποκατάσταση των ρωσο-αμερικανικών σχέσεων – πράγμα λογικό, αν αναλογισθεί κανείς ότι η σύγκρουση με τη Γερμανία ως προς τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης και η εξαγγελθείσα “περιστροφή” (pivot) των αμερικανικών προτεραιοτήτων προς την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού δεν επιτρέπουν την πολυτέλεια περισσότερων ανοικτών μετώπων, και μάλιστα με παρωχημένη ψυχροπολεμική καταγωγή.
Πρόσφατη είναι άλλωστε η “γκάφα” του Obama ο οποίος σε συνάντηση με τον Medvedevτον Μάιο ζήτησε εμπιστευτικά από το συνομιλητή του (μη συνειδητοποιώντας ότι τα μικρόφωνα είναι ανοικτά)“περισσότερο χώρο” για το ίδιο –υπονοώντας ότι τα σημεία τριβής μπορούσαν εύκολα να ξεπερασθούν μετά τις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Ωστόσο, λογαριάζει χωρίς το Κογκρέσο, το οποίο την περασμένη Παρασκευή ενέκρινε με ευρεία διακομματική συναίνεση τον λεγόμενο “νόμο Magnitsky” προσαρτώντας τον στο νομοθέτημα το οποίο εγκαθιστά μόνιμες ομαλές εμπορικές σχέσεις (permanent normal trade relations)με τη Ρωσία.
Ο επίμαχος νόμος πήρε το όνομά του από τον Sergey Magnitsky τον δικηγόρο ο οποίος είχε βαλθεί να ξεσκεπάσει υποθέσεις κρατικής διαφθοράς και αντ’ αυτού κατηγορήθηκε ο ίδιος για φορολογικά αδικήματα και πέθανε προ τριετίας στη φυλακή από “καρδιακό επεισόδιο”. Το αμερικανικό νομοθέτημα προβλέπει την επιβολή κυρώσεων και περιορισμών σε Ρώσους αξιωματούχους που ενέχονται σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ η απάντηση της Ρωσικής Δούμας ήταν να εγκρίνει επί της αρχής, επίσης με ευρεία πλειοψηφία, νομοσχέδιο που προβλέπει αντίστοιχες κυρώσεις σε Αμερικανούς υπηκόους που ενέχονται σε παραβιάσεις των δικαιωμάτων Ρώσων πολιτών – ό,τι και αν σημαίνει αυτό. Όπως υπενθύμισε πρόσφατα ο πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών και πρώην πρωθυπουργός Yevgeny Primakov, μετά το Guantanamo οι ΗΠΑ έχει τους δικούς της λόγους να ντρέπεται περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων...
Όσο και αν ο νόμος Magnitsky παρεμποδίζει τα δικά του ανοίγματα προς τη Μόσχα, οBarack Obama δεν έχει τη θέληση να αντιταχθεί στο Κογκρέσο σε μία συγκυρία κατά την οποία επείγει η επίτευξη συμβιβασμών στο μέγα μέτωπο του “δημοσιονομικού βαράθρου”.
Αλλά και στο μέτωπο της ενεργειακής ασφάλειας πολλοί είναι ακόμη αυτοί που εξακολουθούν να θεωρούν τις σχετικές κινήσεις της Ρωσίας ως απειλητικές . Έτσι, ο γερουσιαστήςRichard Lugar εκπόνησε (λίγες μέρες αφότου ο Putin εγκαινίασε στην Ανάπα της Μαύρης Θάλασσας την κατασκευή του αγωγού South Stream) έκθεση με τίτλο “Ενέργεια και Ασφάλεια από την Κασπία στην Ευρώπη”, με την οποία παροτρύνει την κυβέρνησηObama να επεκτείνει σε όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ την δυνατότητα χορήγησης αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου, να δραστηριοποιηθεί περισσότερο στο θέμα το “Νοτίου Διαδρόμου” για την διαφοροποίηση της τροφοδοσίας της Ευρώπης σε φυσικό αερίου και να επανενεργοποιήσει το αξίωμα του Ειδικού Απεσταλμένου για την Ενεργειακή Ασφάλεια της Ευρασίας που τελευταίο κατείχε ο Richard Morningstar. H εξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από την Gazprom δεν παύει να αντιμετωπίζεται ανταγωνιστικά (και η γερμανική σύμπραξη σε αυτήν να τροφοδοτεί ευρύτερες υποψίες).
Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το τοπίο η “επανεκκίνηση της επανεκκίνησης” δεν παύει να έχει μέλλον. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ίδια ώρα που η Μόσχα έστελνε σήματα αναπροσαρμογής της θέσης της στην συριακή κρίση (αλλά και κατέβαζε πολεμικά πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο, υποτίθεται για ενδεχόμενη απομάκρυνση των πολιτών της από τη Συρία) από το Κρεμλίνο διέρρεε ότι θα πρέπει να αναμένεται επίσκεψη του Obama στη Ρωσία το πρώτο εξάμηνο του 2013.
ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΡΑΠΤΗ
Πηγή:www.capital.gr
Όμως οι ρωσο-αμερικανικές σχέσεις βυθίζονται ολοένα και περισσότερο το τελευταίο διάστημα στην καχυποψία και τις αμοιβαίες κατηγορίες – λ.χ. για τα ρωσικά βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σχετικά με την κρίση της Συρίας ή αντιστρόφως για την προώθηση της ΝΑΤΟϊκής αντιπυραυλικής ασπίδας. Η σκληρή στάση, μετά την επιστροφή τουVadimir Putin στην προεδρία, απέναντι στις μη κυβερνητικές οργανώσεις που δρουν στη Ρωσία ή οι αιχμές ότι οι διαδηλώσεις της ρωσικής αντιπολίτευσης αποτελούν το “μακρύ χέρι” ξένων δυνάμεων δίνουν την εικόνα μαις “επιστροφής στα παλιά” (με την Μόσχα αποφασισμένη να ακυρώσει την αμερικανική soft power την ίδια στιγμή που αναζητά τις αμερικανικές επενδύσεις), ενώ τα φιλόδοξα σχέδια για τη δημιουργία μιας Ευρασιατικής Ένωσης με τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες οδήγησαν πρόσφατα την Hillary Clinton να καταγγείλει ότι επιχειρείται “επανασοβιετοποίηση” του ευρασιατικού χώρου. (“Οι καιροί, και ιδίως το οικονομικό σύστημα, έχουν αλλάξει” ήταν η απάντηση από ρωσικής πλευράς).
Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν παύει να ενδιαφέρεται για την αποκατάσταση των ρωσο-αμερικανικών σχέσεων – πράγμα λογικό, αν αναλογισθεί κανείς ότι η σύγκρουση με τη Γερμανία ως προς τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης και η εξαγγελθείσα “περιστροφή” (pivot) των αμερικανικών προτεραιοτήτων προς την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού δεν επιτρέπουν την πολυτέλεια περισσότερων ανοικτών μετώπων, και μάλιστα με παρωχημένη ψυχροπολεμική καταγωγή.
Πρόσφατη είναι άλλωστε η “γκάφα” του Obama ο οποίος σε συνάντηση με τον Medvedevτον Μάιο ζήτησε εμπιστευτικά από το συνομιλητή του (μη συνειδητοποιώντας ότι τα μικρόφωνα είναι ανοικτά)“περισσότερο χώρο” για το ίδιο –υπονοώντας ότι τα σημεία τριβής μπορούσαν εύκολα να ξεπερασθούν μετά τις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Ωστόσο, λογαριάζει χωρίς το Κογκρέσο, το οποίο την περασμένη Παρασκευή ενέκρινε με ευρεία διακομματική συναίνεση τον λεγόμενο “νόμο Magnitsky” προσαρτώντας τον στο νομοθέτημα το οποίο εγκαθιστά μόνιμες ομαλές εμπορικές σχέσεις (permanent normal trade relations)με τη Ρωσία.
Ο επίμαχος νόμος πήρε το όνομά του από τον Sergey Magnitsky τον δικηγόρο ο οποίος είχε βαλθεί να ξεσκεπάσει υποθέσεις κρατικής διαφθοράς και αντ’ αυτού κατηγορήθηκε ο ίδιος για φορολογικά αδικήματα και πέθανε προ τριετίας στη φυλακή από “καρδιακό επεισόδιο”. Το αμερικανικό νομοθέτημα προβλέπει την επιβολή κυρώσεων και περιορισμών σε Ρώσους αξιωματούχους που ενέχονται σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ η απάντηση της Ρωσικής Δούμας ήταν να εγκρίνει επί της αρχής, επίσης με ευρεία πλειοψηφία, νομοσχέδιο που προβλέπει αντίστοιχες κυρώσεις σε Αμερικανούς υπηκόους που ενέχονται σε παραβιάσεις των δικαιωμάτων Ρώσων πολιτών – ό,τι και αν σημαίνει αυτό. Όπως υπενθύμισε πρόσφατα ο πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών και πρώην πρωθυπουργός Yevgeny Primakov, μετά το Guantanamo οι ΗΠΑ έχει τους δικούς της λόγους να ντρέπεται περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων...
Όσο και αν ο νόμος Magnitsky παρεμποδίζει τα δικά του ανοίγματα προς τη Μόσχα, οBarack Obama δεν έχει τη θέληση να αντιταχθεί στο Κογκρέσο σε μία συγκυρία κατά την οποία επείγει η επίτευξη συμβιβασμών στο μέγα μέτωπο του “δημοσιονομικού βαράθρου”.
Αλλά και στο μέτωπο της ενεργειακής ασφάλειας πολλοί είναι ακόμη αυτοί που εξακολουθούν να θεωρούν τις σχετικές κινήσεις της Ρωσίας ως απειλητικές . Έτσι, ο γερουσιαστήςRichard Lugar εκπόνησε (λίγες μέρες αφότου ο Putin εγκαινίασε στην Ανάπα της Μαύρης Θάλασσας την κατασκευή του αγωγού South Stream) έκθεση με τίτλο “Ενέργεια και Ασφάλεια από την Κασπία στην Ευρώπη”, με την οποία παροτρύνει την κυβέρνησηObama να επεκτείνει σε όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ την δυνατότητα χορήγησης αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου, να δραστηριοποιηθεί περισσότερο στο θέμα το “Νοτίου Διαδρόμου” για την διαφοροποίηση της τροφοδοσίας της Ευρώπης σε φυσικό αερίου και να επανενεργοποιήσει το αξίωμα του Ειδικού Απεσταλμένου για την Ενεργειακή Ασφάλεια της Ευρασίας που τελευταίο κατείχε ο Richard Morningstar. H εξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από την Gazprom δεν παύει να αντιμετωπίζεται ανταγωνιστικά (και η γερμανική σύμπραξη σε αυτήν να τροφοδοτεί ευρύτερες υποψίες).
Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το τοπίο η “επανεκκίνηση της επανεκκίνησης” δεν παύει να έχει μέλλον. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ίδια ώρα που η Μόσχα έστελνε σήματα αναπροσαρμογής της θέσης της στην συριακή κρίση (αλλά και κατέβαζε πολεμικά πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο, υποτίθεται για ενδεχόμενη απομάκρυνση των πολιτών της από τη Συρία) από το Κρεμλίνο διέρρεε ότι θα πρέπει να αναμένεται επίσκεψη του Obama στη Ρωσία το πρώτο εξάμηνο του 2013.
ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΡΑΠΤΗ
Πηγή:www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου