Τσουνάμι Ανησυχιών Πάνω από το Βερολίνο...

Η απόρρητη έκθεση του Αρείου Πάγου για το «κατοχικό δάνειο» και τις γερμανικές αποζημιώσεις προκάλεσε τσουνάμι ανησυχιών πάνω από το Βερολίνο. Η δημοσιοποίηση στα ελληνικά μίντια της απόρρητης έκθεσης που συνέταξε ο επίτιμος αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου, Ιωάννης Παπανικολάου, και η οποία περιλαμβάνει όλα τα νομικά επιχειρήματα και τις κινήσεις που πρέπει να κάνει η χώρα μας για το μείζον ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων, προκάλεσε πανικό στο Βερολίνο και πυροδότησε φήμες περί γερμανικών αντιδράσεων. 

Ωστόσο, οι ελληνικές αξιώσεις για τις πολεμικές επανορθώσεις, καθώς και για την εξόφληση του αναγκαστικού «κατοχικού δανείου» από τη Γερμανία, είναι ιστορικά και ηθικά πλήρως δικαιολογημένες και έχουν στέρεα βάση. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να πιέσει μέχρι τέλους, τουλάχιστον, στη διεκδίκηση αποζημιώσεων για το «κατοχικό δάνειο» επιδιώκοντας έναν γνήσιο διακανονισμό των ελληνογερμανικών διαφορών. Βέβαια, η έκθεση του Αρείου Πάγου βρίσκεται από τον περασμένο Δεκέμβριο στα χέρια του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, του Ευάγγελου Βενιζέλου και του Φώτη Κουβέλη. Τόσο κατά το ελληνικό Δημόσιο όσο και κατά την ΤτΕ πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο ότι εγεννήθη νομικά βάσιμη απαίτηση για το «κατοχικό δάνειο», πλέον τόκων, υπέρ του ελληνικού Δημοσίου εις βάρος του γερμανικού Γ΄ Ράιχ, του οποίου διάδοχος είναι ήδη η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Προκύπτει σαφώς ότι το κατοχικό δάνειο είναι ένα κανονικό δάνειο με καθαρά συμβατικό χαρακτήρα, επισημαίνεται στην έκθεση. Στην περίπτωση του κατοχικού δανείου, έχουν περάσει έως σήμερα 68 χρόνια. Μπορεί να πει κανείς ότι ένα δικαστήριο θα αποφαινόταν ότι το διάστημα αυτό είναι αρκετό για την παραγραφή; Η προσήκουσα απάντηση πρέπει να είναι αρνητική, υπογραμμίζεται στην έκθεση.
Ο Αλτενμπουργκ (πληρεξούσιος της Γερμανίας στην Ελλάδα το 1942) τον Ιούλιο του 1964, με έγγραφό του στο γερμανικό ΥΠΕΞ, υπολογίζει τη δανειακή οφειλή της Γερμανίας προς την Ελλάδα σε 200 εκατ. χρυσά μάρκα, δηλαδή 400 εκατ. σταθερά μεταπολεμικά μάρκα. Εκπεφρασμένο σε δολάρια το ποσόν αυτό ποικίλλει, αν και όχι σημαντικά, ανάλογα με την εκτίμηση της αξίας της χρυσής λίρας Αγγλίας προς το δολάριο κατά την Κατοχή: 160 εκατ. δολάρια σύμφωνα με επίσημες ελληνικές εκτιμήσεις, 265 εκατ. δολάρια για τον καθηγητή Αγγ. Αγγελόπουλο και 227 εκατ. δολάρια σύμφωνα με την έκθεση Ι. Πασσιά (του 1963) στον διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος.

Την ερχόμενη Τετάρτη θα συζητηθεί στη Βουλή η επίκαιρη επερώτηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τις γερμανικές αποζημιώσεις. Σύμφωνα με την επερώτηση, η Γερμανία έχει οφειλές προς το ελληνικό Δημόσιο: α) 108,43 δισεκατομμύρια ευρώ χωρίς τους τόκους λόγω των καταστροφών που προκάλεσε στις υποδομές της Ελλάδας κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Το ύψος της συγκεκριμένης οφειλής έχει αποτιμηθεί το έτος 1946 από τη Διασυμμαχική Επιτροπή στο Παρίσι σε 7,1 δισεκατομμύρια δολάρια, αγοραστικής αξίας έτους 1938. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σήμερα σε 108,43 δισεκατομμύρια ευρώ, δίχως να υπολογίσουμε τους τόκους. β) 54 δισεκατομμύρια ευρώ χωρίς τους τόκους. Πρόκειται για το αναγκαστικό «κατοχικό δάνειο». Μόλις τελείωσε ο πόλεμος, η ίδια η Γερμανία αναγνώρισε το δάνειο και το ποσό έχει υπολογιστεί πως ανέρχεται στα 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια, αγοραστικής αξίας έτους 1938. Σήμερα το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 54 δισεκατομμύρια ευρώ χωρίς τους τόκους. γ) Να επιστρέψει τους κλεμμένους αρχαιολογικούς θησαυρούς που ανήκουν στον ελληνικό λαό, αποτελούν τμήμα της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και της κληρονομιάς της ανθρωπότητας, και φυσικά η Γερμανία δεν νομιμοποιείται στην ιδιοποίησή τους.

της Ζέζας Ζήκου

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 20/04/2013)