Τα οφέλη της ατζέντας του παγκόσμιου εμπορίου

Στον απόηχο της Μεγάλης Ύφεσης, το παγκόσμιο εμπόριο και οι επενδύσεις είχαν καταρρεύσει. Οι αξιωματούχοι που ήταν υπεύθυνοι, έκαναν τα στραβά μάτια  σε μια νέα απελευθέρωση, και αντίθετα, «συγχώρεσαν» μια ήσυχη αναβίωση των μέτρων προστατευτισμού.

Σύμφωνα με το Global Trade Alert, περισσότερα από 3.300 νέα κυβερνητικά μέτρα προστατευτισμού, όπως τα διορθωτικά μέτρα στο εμπόριο, οι απαιτήσεις τοπικού περιεχομένου και οι διακρίσεις των ρυθμιστικών πρακτικών, έχουν αναφερθεί από το 2008, με 431 μέτρα να επιβάλλονται στη διάρκεια της περιόδου Μάιος 2012-Ιούνιος 2013, που είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει σημειωθεί σε μία μόνο περίοδο μέχρι σήμερα.

Το παγκόσμιο εμπόριο δεν ξεπερνά πλέον την πραγματική παγκόσμια ανάπτυξη του ΑΕΠ με μια αναλογία δύο προς ένα. Το 2012, το παγκόσμιο εμπόριο αυξήθηκε 2% και προβλέπεται να ανακάμψει ελαφρώς στο 3,3% το 2013, παραμένοντας πολύ κάτω από το μέσο όρο ανάπτυξης του 5,3% των τελευταίων 20 ετών.

Το Σχήμα 1 εμφανίζει αυτή την πρόσφατη τάση. Η υποτονική οικονομική ανάκαμψη, σε συνδυασμό με το αδιέξοδο των συνομιλιών της Ντόχα, καθώς και η άνοδος του προστατευτισμού, μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι.

Χρειάζεται ισχυρό φάρμακο

Η παγκόσμια οικονομία χρειάζεται ισχυρό φάρμακο για την ανάκαμψη και οι επιτυχημένες εμπορικές συνομιλίες μπορεί να αποτελέσουν μέρος αυτού του ελιξιρίου. Ωστόσο, η περασμένη δεκαετία υπήρξε δύσκολη για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου: οι συζητήσεις της Ντόχα είναι στα πρόθυρα αποτυχίας μετά από 12 χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων. Με την υπουργική διάσκεψη του ΠΟΕ στο Μπαλί να πλησιάζει (το Δεκέμβριο), αξιωματούχοι και ειδικοί συμφωνούν ότι το 2013 έχει διαμορφωθεί ως το «make or break» έτος για τη μελλοντική αξιοπιστία του ΠΟΕ και του πολυμερούς εμπορικού συστήματος.

Δεν εγκαταλείπουμε τις συνομιλίες της Ντόχα ως μια χαμένη υπόθεση, αλλά αντίθετα λαμβάνουμε μια αισιόδοξη άποψη για το τι μπορεί να γίνει βραχυπρόθεσμα για να αναβιώσουν οι διαπραγματεύσεις του ΠΟΕ. Το Payoff της Ατζέντας του Παγκόσμιου Εμπορίου, αξιολογεί επτά εφικτές συμφωνίες που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν στην υπουργική του Μπαλί ως πολυμερή ή πολυμερείς συμφωνίας, και να τεθούν σε ισχύ από το 2015. Ο στόχος μας είναι να παρέχουμε σειρά επιλογών για αυτό που λέμε «WTO Recovery Package». Ωστόσο, δεν προκύπτει ότι οι συμφωνίες θα πρέπει να συνδεθούν ως ένα πακέτο «όλα ή τίποτα». Παίρνοντας ένα σκληρό μάθημα από τη Ντόχα, μια προσέγγιση τύπου «μεμονωμένης επιχείρησης» θα βύθιζε τις προσπάθειες του Πακέτου Ανάκαμψης από την αρχή.

Μετρώντας τις δυναμικές αποδόσεις

Χρησιμοποιούμε τρεις μετρήσεις για την ποσοτικοποίηση των πιθανών οφελών παγκοσμίως από ένα «Πακέτο Ανάκαμψης του ΠΟΕ» (WTO Recovery Package): 1. Η αύξηση των εξαγωγών, 2. Θέσεις εργασίας που υποστηρίζονται και 3. Κέρδη του ΑΕΠ (ή ζημιές που αποφεύχθηκαν). Αυτά τα οφέλη είναι γενικές εκτιμήσεις και αντιπροσωπεύουν μόνιμα ετήσια κέρδη για την παγκόσμια οικονομία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η έννοια των «θέσεων εργασίας που υποστηρίζονται» μέσω μεγαλύτερων εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, δεν ισοδυναμούν με «θέσεις εργασίας που προστίθενται», διότι η αμφίδρομη επέκταση του εμπορίου γενικώς επηρεάζει τη σύνθεση της απασχόλησης μιας χώρας και όχι το απόλυτο επίπεδο. Έτσι, η αύξηση του εμπορίου σημαίνει περισσότερες θέσεις εργασίας στον εξαγωγικό τομέα κάθε χώρας, ο οποίος γενικώς προσφέρει καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας από ό,τι σε άλλους τομείς της οικονομίας.

Ο Πίνακας 1 συνοψίζει τα ευρήματά μας από τα δυνητικά παγκόσμια οφέλη της ατζέντας του παγκόσμιου εμπορίου. Εάν επικυρωθούν και οι επτά συμφωνίες, τα συνολικά κέρδη από την αύξηση των εξαγωγών παγκοσμίως μπορεί να υπερβούν τα 2,3 τρισ. δολάρια μεσοπρόθεσμα. Το σύνολο των θέσεων εργασίας που υποστηρίζονται από την επέκταση του εμπορίου, μπορεί να αγγίξει τις 34 εκατομμύρια, και τα κέρδη του ΑΕΠ παγκοσμίως (σε συνδυασμό με τις ζημιές που αποφεύγονται) ίσως φθάσουν τα 2,2 τρισ. δολάρια. Μεταξύ των συμφωνιών, η διευκόλυνση του εμπορίου και των υπηρεσιών θα έχει την μεγαλύτερη σχετική επίδραση, αντιστοιχώντας σε περίπου 90% των παγκόσμιων κερδών από την άνοδο των εξαγωγών παγκοσμίως και τη συνολική άνοδο του ΑΕΠ παγκοσμίως. Η συμφωνία διευκόλυνσης του εμπορίου είναι σχεδόν έτοιμη για υπογραφή από όλα τα μέλη του ΠΟΕ. Μια συμφωνία για τον κλάδο των υπηρεσιών δεν θα είναι έτοιμη για υπογραφή στο Μπαλί, αλλά οι συγκεντρωμένοι υπουργοί θα μπορούσαν να εγκρίνουν τις εν εξελίξει πολυμερείς συμφωνίες της TISA (Trade in International Services Agreement). Η διευκόλυνση του εμπορίου και των υπηρεσιών θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο ενός πακέτου στο Μπαλί, με τις ευλογίες των υπουργών το Δεκέμβριο.

Επιτυχία στη συνεδρίαση των υπουργών του ΠΟΕ στο Μπαλί το Δεκέμβριο

Μια επιτυχημένη έκβαση των συνομιλιών στο Μπαλί πιθανώς θα αποκλείει την αντιμετώπιση νέων αμφιλεγόμενων ζητημάτων που αρχίζουν να παίρνουν σάρκα και οστά, όπως η ατζέντα «του 21ου αιώνα». Έτσι, οι αξιωματούχοι θα εξετάσουν τρεις επιπλέον τομείς για πρόοδο μεσοπρόθεσμα:

Ενισχυμένες προσεγγίσεις του ΠΟΕ για τις περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες

Νέους επενδυτικούς κανόνες

Επίλυση των διαφωνιών για τις μεταρρυθμίσεις του συστήματος

Τα δυνητικά οφέλη από την επίτευξη βελτιώσεων σε αυτούς τους τομείς δεν είναι εύκολο να ποσοτικοποιηθούν, αλλά το κάθε ένα συμβάλλει σε μια «πολιτική ασφάλειας» των διεθνών εμπορικών υποχρεώσεων, που αποτελεί διαβεβαίωση ότι οι δεσμεύσεις του ΠΟΕ θα εφαρμοστούν και θα επιβληθούν, και ότι οι εγγυήσεις πρόσβασης στην αγορά δεν θα καταστρατηγηθούν με ρυθμιστικούς περιορισμούς. Μια τέτοια «πολιτική προβλεψιμότητας» είναι ένα αποδεδειγμένο μέσο για την προσέλκυση του εμπορίου και των επενδύσεων.

Αν και οι επτά συμφωνίες που αξιολογούνται εδώ φαίνονται ώριμες για να τύχουν μιας ευρείας αποδοχής, μια επιτυχημένη έκβαση θα εξαρτηθεί από την ευελιξία των μελών του ΠΟΕ καθώς οι διαπραγματεύσεις εντείνονται προς μια συμφωνία στο Μπαλί. Για να δρέψουν μια αξιοπρεπή συγκομιδή από την πρόοδο που έγινε στις συζητήσεις της Ντόχα, οι αξιωματούχοι πρέπει να χρησιμοποιήσουν το ευχάριστο περιβάλλον του Μπαλί για να επικεντρωθούν στα παγκόσμια οφέλη από μια σημαντική συμφωνία, παρά στους εγωκεντρικούς υπολογισμούς της «ισορροπίας των παραχωρήσεων».
Των Gary Clyde Hufbauer, Jeffrey J. Schott, Cathleen Cimino

*Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο VoxEU.org, ένα policy portal που ιδρύθηκε από το Center for Economic Policy Research (CEPR)

ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr