Το πυρηνικό εργοστάσιο της Τουρκίας στην περιοχή της Μυρσίνης.

Ψηφιακή αναπαράσταση του τουρκικού πυρηνικού εργοστασίου στη Μυρσίνη

Πριν ένα τρίμηνο περίπου η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε την ανέγερση δυο πυρηνικών εργοστασίων στην περιοχή του Ακουγιού (Μυρσίνη) και στη Σινώπη. Το 2013 θα ξεκινήσει η κατασκευή του ενός εργοστασίου αυτού στο Ακουγιού.

Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή της εταιρείας παραγωγής του εργοστασίου στο Ακουγιού, Αλεξάντρε Σουπερφίν, (της Rosatom) το πυρηνικό εργοστάσιο θα έχει μέγεθος όσο δυο γήπεδα ποδοσφαίρου ενώ η παραγόμενη ισχύς των τεσσάρων πυρηνικών αντιδραστήρων του θα φτάνει τα 4.800 MW. Για την ψύξη θα χρησιμοποιηθεί νερό της θάλασσας, γι΄αυτό δε θα χτιστούν πύργοι ψύξης ενώ το νερό θα επιστρέφει στη θάλασσα καθαρό.

Η κατασκευή του εργοστασίου τοποθετείται στις αρχές του 2013 ενώ διαβεβαιώνεται ότι το εργοστάσιο δε θα παράγει απόβλητα καθώς και ουδεμία όχληση θα επιφέρει στην περιοχή. Το κόστος του ανέρχεται στα 20 δις ευρώ.

Η ρώσικη εταιρεία Rosatom (State Atomic Energy Corporation) έχει αναλάβει την κατασκευή και διαχείριση της μονάδας. Η Rosatom είναι ισχυρό περιουσιακό στοιχείο του ρωσικού κράτους. Διαχειρίζεται όλες τις εταιρείες παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στη Ρωσία, ενώ είναι ιδιαίτερα έντονη η δραστηριοποίηση της στην παραγωγή πυρηνικών όπλων. Η Rosatom παράγει πάνω από το 40 τοις εκατό της ενέργειας του ευρωπαϊκού κομματιού της Ρωσίας. Είναι ογκόλιθος στην αγορά πυρηνικής ενέργειας στον κόσμο καθώς είναι η πρώτη εταιρεία κατασκευής και διαχείρισης πυρηνικών εργοστασίων εκτός των συνόρων της χώρας βάσης και κατέχει το 40 τοις εκατό του παγκόσμιο μεριδίου στις υπηρεσίες εμπλουτισμού ουρανίου.     

Από διάφορους κοινωνικούς εταίρους, όπως το πανεπιστήμιο του Αιγαίου,  έχουν εγερθεί αντιδράσεις σχετικά με τη λειτουργία του τουρκικού πυρηνικού εργοστασίου, βασισμένες στα εξής στοιχεία:

• Το εργοστάσιο βρίσκεται σε σεισμογενή περιοχή;
• Το εργοστάσιο έχει χτιστεί σε απόσταση 16 μιλίων από ενεργό ρήγμα;
• Έχει σχεδιαστεί για να αντέχει σεισμό μεγέθους 9 Ρίχτερ, ωστόσο ο συγκεκριμένος τύπος πυρηνικής μονάδας «VVER 1200» είναι η πρώτη φορά που κατασκευάζεται, οπότε πρακτικά δεν έχει δοκιμαστεί;
• η Μεσόγειος μπορεί να φτάσει θερμοκρασίες 36 βαθμών Κελσίου, γεγονός που σημαίνει ότι το νερό είναι πολύ ζεστό για να ψύξει τους αντιδραστήρες;
• Το νερό θα επιστρέφει στη θάλασσα σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, κάτι που εγκυμονεί κινδύνους για τη θαλάσσια ζωή;
• Δεν έχει δοθεί ακόμα στη δημοσιότητα σχέδιο για την επεξεργασία των πυρηνικών αποβλήτων. 

Οι ενδιαφερόμενες χώρες θα μπορούσαν να εγείρουν το θέμα τη αποπυρηνικοποίησης της Ανατολικής Μεσογείου και να το συνδέσουν άμεσα με την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. Η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου είναι ένα εξαιρετικά αλληλεξαρτώμενο σύστημα ευαίσθητο στη όποια διαρροή ραδιενέργειας.

Ίσως είναι χρήσιμο να αναφερθεί ότι η πυρηνική ενέργεια δεν είναι βέβαιο ότι είναι ειρηνική. Η μονάδα εμπλουτισμού του καυσίμου παράγει ένα παραπροιόν, το απεμπλουτισμένο ουράνιο, πρώτη ύλη κατασκευής πυρηνικών όπλων. Μια ακόμη χρήση στρατιωτικού ενδιαφέροντος είναι η ανάκτηση ποσότητας πλουτωνίου που έχει παραχθεί στον αντιδραστήρα, η οποία είναι επίσης πρώτη ύλη κατασκευής πυρηνικών όπλων.

Έτσι η χρήση πυρηνικής ενέργειας μάλλον ούτε έχει σχέση με την ανάπτυξη ενέργειας με ήπια περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά ούτε αποκλείει τη σύνδεση της με μη-ειρηνικούς σκοπούς. Κατά συνέπεια η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας από την Τουρκία θα πρέπει να ελκύσει περισσότερο ενδιαφέρον και ίσως συντονισμένες αντιδράσεις από τις γειτονικές χώρες.

Ελπινίκη Καρακώστα