Οι διαδηλώσεις ενάντια στην αντιμουσουλμανική βιντεοταινία «Η Αθωότητα των Μουσουλμάνων» αποτελούν έκφραση βαθιά πληγωμένου θρησκευτικού αισθήματος. Ομως, σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύει ο ιστότοπος της γερμανικής Deutsche Welle, είναι επίσης αποτέλεσμα φονταμενταλιστών οι οποίοι εξυπηρετούν τους δικούς τους πολιτικούς στόχους.
Λίβανος: Η Χεζμπολάχ έχει το βλέμμα στη Συρία
«Ας δει όλος ο κόσμος την οργή στα πρόσωπά σας, στις γροθιές σας και στη φωνή σας!», είπε απευθυνόμενος στο πλήθος ο σεΐχης Χασάν Νασράλα, ηγέτης της Χεζμπολάχ τη Δευτέρα, στις σιιτικές γειτονιές της Βηρυτού. «Οσο κυλάει αίμα στις φλέβες μας, αρνούμαστε να υπομένουμε σιωπηρά τις προσβολές ενάντια στον προφήτη μας!», προσέθεσε. Ο Νασράλα είχε καιρό να μιλήσει δημοσίως. Δεν έχει κάνει σχεδόν καμία δήλωση για τη σύγκρουση στη γειτονική Συρία, καθώς η οργάνωσή του τάχθηκε στο πλευρό του Μπασάρ Αλ Ασαντ, τον οποίο άλλωστε υποστήριζε όλα αυτά τα χρόνια. Μάλιστα, εδώ και μήνες φημολογείται ότι μαχητές της Χεζμπολάχ συμμετέχουν ενεργά στις ένοπλες συγκρούσεις στη Συρία. Ενδεχόμενη κατάρρευση του καθεστώτος Ασαντ θα ήταν καταστροφική για την οργάνωση.
Σύμφωνα με την Λούρντες Βιντάλ, ισλαμολόγο στο Instituto Europeo del Mediterráneo της Βαρκελώνης, «ο Νασράλα εκμεταλλεύεται την ταινία για να αυτοπροβληθεί ως υπερασπιστής του Ισλαμ και πρωτεργάτης της μάχης ενάντια στις ΗΠΑ». Οπως αναφέρει, είναι ένας τρόπος να ανακτήσει το χαμένο έδαφος: «Με την προβολή του αυτή επιδιώκει να προσελκύσει νέους υποστηρικτές, καθώς η Χεζμπολάχ, όχι μόνο διανύει μία δύσκολη περίοδο στην περιοχή, αλλά αντιμετωπίζει επίσης σοβαρά εσωτερικά προβλήματα».
Β. Αφρική: οι Σαλαφιστές διεκδικούν την εξουσία
Οπως συμβαίνει στην περίπτωση του Λιβάνου, αντίστοιχα κι άλλες χώρες του αραβικού κόσμου - από το Μαγκρέμπ έως την αραβική χερσόνησο - εκμεταλλεύονται την οργή που έχει προκαλέσει η εν λόγω ταινία για να κάνουν επίδειξη ισχύος.
Η παναραβική εφημερίδα Al Hayat αναφέρει: «Οι Σαλαφιστές καταλαμβάνουν δημόσιους χώρους στις χώρες της Αραβικής Ανοιξης για να δείξουν ότι αποτελούν την κινητήρια δύναμη στους δρόμους. Προκαλούν τα στοιχεία εκείνα που παρουσιάζονται ως ώριμες και καλά οργανωμένες εναλλακτικές στο μουσουλμανισμό, που όμως δεν έχουν εδραιώσει την παρουσία τους».
Τα κίνητρα των εξτρεμιστών δεν διαφέρουν, μολονότι το περιβάλλον στο οποίο δρουν μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Λιβύης, όπου εξτρεμιστικές οργανώσεις που σχετίζονται με την Αλ Κάιντα προσπαθούν να επιβληθούν ενώ η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση δεν έχει ακόμη εδραιώσει την εξουσία της. Αυτήν ακριβώς την αδυναμία εκμεταλλεύτηκαν οι εξτρεμιστές τον Αύγουστο, όταν σύλησαν τους τάφους αγίων των Σούφι, θεωρώντας τους «ξένο σώμα» ως προς το σουνιτικό Ισλάμ.
Σύμφωνα με τον ελβετό ισλαμολόγο Ράινχαρτ Σούλτσε τώρα προσπαθούν να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους. την οργή που έχει πυροδοτήσει η ταινία. Οπως δήλωσε στη Deutsche Welle «αποκομίζει κανείς την εντύπωση ότι η δυσαρέσκεια γύρω από την ταινία έδωσε στους εξτρεμιστές - οι οποίοι ευθύνονται για την επίθεση - το "πάτημα" για να δικαιολογήσουν τη δράση τους, ώστε στη συνέχεια να προβάλλουν την τρομοκρατική τους επίθεση ως δήθεν ξέσπασμα λαϊκής οργής».
Αίγυπτος: οι Σαλαφιστές βρήκαν αφορμή για σύγκρουση
Ωστόσο, οι περισσότεροι Λιβανέζοι αποστασιοποιούνται τόσο από τους συλητές τάφων όσο και από τους τρομοκράτες. Οπως και οι Αιγύπτιοι, στη συντριπτική τους πλειονότητα δεν υποστηρίζουν τους Σαλαφιστές. Υπάρχουν βεβαίως και Αιγύπτιοι, οι οποίοι συντάσσονται με τους ριζοσπαστικούς, όπως αναφέρει ο πολιτικός επιστήμονας Γκαμάλ Σολτάν του Αμερικανικού Πανεπιστημίου του Καΐρου: «Μέρος του κόσμου είναι έτοιμο να χειραγωγηθεί καθώς είναι ευαίσθητο σε θέματα θρησκείας. Από την άλλη, υπάρχουν οι ακτιβιστές που είναι έτοιμοι να αδράξουν την ευκαιρία για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους».
Ο Σολτάν θεωρεί τις διαδηλώσεις μέρος μίας ευρύτερης σύγκρουσης: «Οι Σαλαφιστές ανταγωνίζονται για την ίδια ιδεολογία με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Γι' αυτό απορρίπτουν όλες τις προσπάθειες για επίτευξη εθνικής ομοφωνίας. Είτε πρόκειται για οικονομική ύφεση, είτε για το αντιισλαμικό βίντεο, πάντοτε θα υπάρχει κάποιος που θα θέλει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση για να απονομιμοποιήσει την κυβέρνηση και να προωθήσει τα δικά του συμφέροντα».
Ο Σολτάν θεωρεί τις διαδηλώσεις μέρος μίας ευρύτερης σύγκρουσης: «Οι Σαλαφιστές ανταγωνίζονται για την ίδια ιδεολογία με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Γι' αυτό απορρίπτουν όλες τις προσπάθειες για επίτευξη εθνικής ομοφωνίας. Είτε πρόκειται για οικονομική ύφεση, είτε για το αντιισλαμικό βίντεο, πάντοτε θα υπάρχει κάποιος που θα θέλει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση για να απονομιμοποιήσει την κυβέρνηση και να προωθήσει τα δικά του συμφέροντα».
Γάζα: η Χαμάς προσπαθεί να βελτιώσει την εικόνα της
Στη Λωρίδα της Γάζας η κυρίαρχη ισλαμιστική οργάνωση της Χαμάς εκμεταλλεύεται την κατάσταση, καθώς καλείται να υπερασπιστεί το ισλάμ σε μία δύσκολη πολιτική περίοδο. Η Χαμάς απέτυχε να αποτρέψει την εγκατάσταση εβραίων εποίκων στη Δυτική Οχθη και έμεινε πίσω σε σχέση με την ανταγωνιστική Φατάχ, στην οποία αποδίδονται τα εύσημα για την ένταξη της Παλαιστίνης με καθεστώς «κράτους παρατηρητή» στον ΟΗΕ.
Η Χαμάς έχανε μέρος των υποστηρικτών της όσο καθυστερούσε να διακόψει σχέσεις με το καθεστώς Άσαντ. Γι αυτό παρουσιάζεται ως υπερασπιστής του Ισλάμ, ενώ παράλληλα, δαιμονοποιεί της ΗΠΑ.
Σουδάν: το καθεστώς τρέμει μία Αραβική Ανοιξη
Το Σουδάν είναι διαφορετική περίπτωση. «Εδώ πιστεύω ότι καθοδηγήθηκαν. Δεν μπορώ να φανταστώ τους Σουδανούς να διαδηλώνουν κατ'αυτό τον τρόπο, χωρίς προηγούμενη καθοδήγηση», αναφέρει ο Σούλτσε. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κυβέρνηση του Ομάρ Χασάν αλ Μπασίρ εκμεταλλεύτηκε τις οργισμένες διαμαρτυρίες ενάντια στην αντιμουσουλμανική ταινία προκειμένου να στρέψουν τη δυσαρέσκεια του κόσμου προς άλλη κατεύθυνση. «Από τη μία η κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει ότι το πρόγραμμα λιτότητας θα υλοποιηθεί και ότι η χώρα θα μειώσει κάπως το χρέος της. Από την άλλη, θέλει να αποφύγει μία Αραβική Ανοιξη στο Σουδάν», καταλήγει ο ελβετός αναλυτής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου