Θα έπρεπε τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας λογισμικού να καταργηθούν;

Σε κάποιο προηγούμενο άρθρο, σχετικά με τις πατέντες, είχε αναφερθεί πως:

Οι πατέντες (διπλώματα ευρεσιτεχνίας) αποτελούν πλέον, στις μέρες μας, “big deal” (προσοδοφόρα δουλειά με …φούντες) στο χώρο της βιομηχανίας λογισμικού. Οι μηνύσεις και οι αγωγές πολλαπλασιάζονται.
Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας ξοδεύουν δισεκατομμύρια δολάρια, μόνο και μόνο για να αγοράσουν τεράστιες συλλογές πατεντών, για να μπορούν να αμυνθούν. Οι ίδιοι οι προγραμματιστές υπολογιστών λένε πως τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας εμποδίζουν κάθε έννοια καινοτομίας.

Και πράγματι.
Πολύς λόγος έχει γίνει για το πώς μπορούν να διορθωθούν τα προβλήματα των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας λογισμικού, αλλά σιγή ιχθύος, για την κατάργηση τους.

Η κατάργηση φαίνεται σχεδόν αδύνατη, δεδομένης της σημερινής οικονομικής και πολιτικής πραγματικότητας.
Είναι ένα θέμα που «καίει» και οι… σοβαροί οικονομολόγοι και τα… σεβαστά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν συζητούν σχεδόν ποτέ, δημοσίως.

Έτσι, έκπληξη προκαλεί ένα πρόσφατο έγγραφο που δημοσιεύθηκε πριν από δύο περίπου μήνες (Σεπτέμβριο 2012), υπό την αιγίδα της Federal Reserve Bank του St Louis, που -σε γενικές γραμμές- παίρνει θέση υπέρ της κατάργησης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

Το έγγραφο συνέταξαν δύο διακεκριμένοι καθηγητές της οικονομίας, οι Michele Boldrin και David Levine Κ., με τίτλο:

«Η υπόθεση ενάντια στις πατέντες»

Οι Boldrin και Levine κριτικάρουν κάποιες ‘πικρές αλήθειες’ που αφορούν τις πατέντες στις ΗΠΑ.
Δεν παραλείπουν να αναφερθούν και στο γεγονός πως οι πατέντες αυξάνονται δραματικά μέρα με τη μέρα, κάτι που μπλοκάρει και αναχαιτίζει το μέλλον της καινοτομίας. Μεγάλο μέρος της κριτικής τους αυτής, αναφέρεται και στην ποσότητα και στο κόστος της επίλυσης των αντιδικιών στις περιπτώσεις που εγείρονται νομικές διαδικασίες.
Επισημαίνουν επίσης ότι τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας επηρεάζουν αρνητικά την ευημερία των καταναλωτών, καθώς οι -πρώην- καινοτόμες εταιρείες χρησιμοποιούν πατέντες για να εμποδίσουν τους ‘ανταγωνιστές’ τους.

Όπως οι Boldrin και Levine εξηγούν, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας δεν αφορούν, κατ ουσίαν, δικαιώματα ιδιοκτησίας, αλλά μάλλον μονοπωλιακά δικαιώματα:

Το επιχορηγούμενο μονοπώλιο της κυβέρνησης, έχει ισχυρά κίνητρα για να επεκτείνει το μονοπώλιο των μεγαλο-εταιρειών, στο κυνήγι του πρόσθετου χρήματος!
Το σύστημα που κάποτε πρόσφερε τις υπηρεσίες του για τον περιορισμό της πληρωμής των πνευματικών δικαιωμάτων προκειμένου να ευνοηθούν μεμονωμένα άτομα με την εξουσία του μονοπωλίου, έχει γίνει με το πέρασμα του χρόνου ένα σύστημα που εξυπηρετεί, κατά κύριο λόγο, τα… αποτυχημένα μονοπώλια (τους μεγαλοκαρχαρίες που έχουν αποτύχει) να αναστέλλουν τον ανταγωνισμό μπλοκάροντας κάθε απόπειρα καινοτομίας.

Μετά την εξέταση της οικονομικής βιβλιογραφίας, οι Boldrin και Levine δεν βρήκαν σχεδόν κανένα στοιχείο ότι οι πατέντες εξυπηρετούν την καινοτομία, και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι «το σύστημα των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, στο σύνολό τους, δεν παίζει σημαντικό ρόλο στην τόνωση της καινοτομίας» (τουναντίον, αναχαιτίζει κάθε φρέσκια ιδέα, θα πρόσθετα εγώ!)…

Αναγνωρίζουν ότι, θεωρητικά, είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένα σύστημα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που θα προωθήσει την καινοτομία.

Θεωρούν, επίσης, ότι υπάρχουν διάφορες δυνατότητες για τη βελτίωση του υφιστάμενου συστήματος διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, στο οποίο κρίνεται απαραίτητο να συμπεριλαμβάνονται οι προφανείς ερμηνείες και να απαιτείται η πλήρης αποκάλυψη των μεθόδων εργασίας.

Τονίζουν ακόμη πως θα πρέπει να βρεθεί μία ανεξάρτητη άμυνα κατά της παραβίασης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Αλλά ρωτούν:

γιατί χρησιμοποιούμε ένα απλό τσιρότο για να επουλώσουμε μια μεγάλη πληγή;

Προτείνουν την κατάργηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, με την συντόμευση της διάρκειας τους αλλά και με άλλους τρόπους περιορισμού της ισχύος τους.
Μερικά από τα επιχειρήματά τους διατυπώνονται στην ξύλινη γλώσσα της οικονομίας, με εξαίρεση τα παρακάτω:

Εάν ένα καλά σχεδιασμένο σύστημα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας εξυπηρετεί τον επιδιωκόμενο σκοπό, γιατί τότε προτείνουμε την κατάργησή του;
Γιατί να μην το μεταρρυθμίσουμε;
Μήπως γιατί, απλά, δε γίνεται αλλιώς;
Μήπως γιατί το σύστημά μας δεν είναι τόσο τέλειο όσο θέλουμε να το παρουσιάζουμε;

Ένα -δυνητικά- «βέλτιστο» σύστημα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που οι καλοκάγαθοι πολιτικοί μας θα μπορούσαν να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν, πάλι δεν θα είχε νόημα να το υποστηρίξουμε, καθώς και αυτό ακόμα το -υποθετικά- «καταλληλότερο» σύστημα δεν θα ήταν παρά μόνον ένα πνευματικό φύλλο συκής για τις πατέντες που… «λύνουν και δένουν»!

Είναι ωραίο να προτείνουμε τη μεταρρύθμιση, αλλά, αν η πολιτικοί καθιστούν αδύνατη την εκπλήρωση αυτής της μεταρρύθμισης, εφόσον -είναι ηλίου φαεινότερον ότι- έχουμε ένα σύστημα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας που έχει αποτύχει, τότε η κατάργηση -κατά προτίμηση με συνταγματικά μέσα- όπως συνέβη και στην περίπτωση της Ελβετίας και της Ολλανδίας πριν από τα τέλη του 19ου αιώνα, είναι η σωστή λύση.

Σας ακούγονται παράλογα αυτά που λέμε;
Οι εγγενείς κοινωνικές και οικονομικές δυνάμεις, για τις οποίες κάνουν λόγο οι Boldrin και Levine, είναι βέβαιο
ότι θα προκαλέσουν βλάβη στο σύστημα.
Είναι ακόμη δεδομένο, πως οι ίδιες αυτές δυνάμεις θα υπερασπιστούν σθεναρά το σύστημα.
Αλλά, όλο αυτό, είναι σίγουρα μια πρόκληση.
Καθώς εμείς ξέρουμε κάτι που δε μπορεί κανείς να αμφισβητήσει:
Οι ιδέες ανήκουν στο κοινό!

πηγή http://osarena.net/opinions/katargisi-patentwn-logismikoy.html