Κυριακή 17 Μαΐου 2015

Επιχείρηση Dragoon Ride

Τον Μάρτιο, μια στρατιωτική φάλαγγα των ΗΠΑ διέσχισε μια απόσταση 1.100 μιλίων σε έξι χώρες της Ευρώπης. Η φάλαγγα (η οποία περιελάμβανε στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ που αριθμούσε πάνω από 500 άτομα και 120 οχήματα) που πορεύθηκε μέσα από την Εσθονία, την Λετονία, την Λιθουανία, την Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία κι έπειτα γύρισε στην βάση της στην Γερμανία, αποτελούσε την μεγαλύτερη που είχε δει η Ευρώπη μετά την Μάχη των Αρδεννών, το 1944.
Πρώτη ημέρα της Επιχείρησης Dragoon Ride, στις 21 Μαρτίου 2015. U.S. ARMY EUROPE

Αυτή η επιχείρηση, που ονομάστηκε Dragoon Ride, αποτέλεσε ένα συναρπαστικό δείγμα επίδειξης σε έναν κόσμο κλονισμένο από την κρίση στην Ουκρανία. Όμως, η επιχείρηση αυτή επιδεικνύει επίσης τα πλεονεκτήματα και τις παγίδες των αμερικανικών δεσμεύσεων για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, ενώ προσφέρει μια ματιά στον τρόπο με τον οποίο η σύγκρουση στην Ουκρανία ανάγκασε το ΝΑΤΟ να επανεξετάσει τον σκοπό και το μέλλον του.

Πριν ξεσπάσει η κρίση στην Ουκρανία, οι περισσότεροι διατλαντικοί πολιτικοί θα χλεύαζαν την ιδέα ενός συμβατικού πολέμου στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η εικόνα ρωσικών τανκ να περιδιαβαίνουν κατά μήκος των συνόρων της χώρας με τους γείτονές της αποτελεί απομεινάρι της ιστορίας του Ψυχρού Πολέμου, παρά τις διαρκώς τεταμένες σχέσεις του ΝΑΤΟ με την πρώην αντίπαλο του.
15052015-1.jpg
Συντηρητής φέρει πύραυλο αέρος-εδάφους δίπλα στα μαχητικά αεροσκάφη Sukhoi Su-25 κατά την διάρκεια άσκησης στην Σταυρούπολη, στην νότια περιοχή της Ρωσίας, στις 12 Μαρτίου του 2015. EDUARD KORNIYENKO / REUTERS
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, βέβαια, άλλαξε δραματικά αυτή την αντίληψης. Η σίγουρη και ασφαλής Ευρώπη, ο ακρογωνιαίος λίθος της εμπλοκής των ΗΠΑ στον κόσμο, φαίνεται να ανήκει στο παρελθόν. Και το ΝΑΤΟ, που δημιουργήθηκε αρχικά για να αποτρέψει το να συμβεί ποτέ μια τέτοια καταστροφή, αιφνιδιάστηκε.
Στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2014 στην Ουαλία, οι ηγέτες της Συμμαχίας παρουσίασαν το Σχέδιο Ετοιμότητας Δράσης, με στόχο να κατευνάσουν τους ανήσυχους συμμάχους που ξαγρυπνούσαν αναρωτώμενοι ποια θα ήταν η επόμενη κίνηση του Πούτιν. Το σχέδιο αφορούσε την ανάκαμψη των ατροφικών αποτρεπτικών δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ, που περιλαμβάνουν αύξηση των αποστολών αεροπορικής αστυνόμευσης της Βαλτικής, ανάπτυξη χερσαίων δυνάμεων στις ανατολικές περιοχές, επέκταση της στρατιωτικής εκπαίδευσης και αποστολές άσκησης, καθώς και επέκταση των περιπολιών στην Βαλτική Θάλασσα, την Μαύρη Θάλασσα και την Μεσόγειο. Το σχέδιο του ΝΑΤΟ ήταν φιλόδοξο, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι εσωτερικές διαιρέσεις της συμμαχίας, η συρρίκνωση των αμυντικών προϋπολογισμών σε όλες τις χώρες-μέλη και η κούραση από τον πόλεμο που επήλθε μετά από μια εξαντλητική δεκαετία στο Αφγανιστάν. Ήταν όμως κι αυτό ανεπαρκές.
Οι στρατιωτικές ασκήσεις του ΝΑΤΟ εξυπηρετούν τον διπλό σκοπό της ενίσχυσης της στρατιωτικής διαλειτουργικότητας και της επίδειξης των δυνατοτήτων του στην Ρωσία. Όμως το ΝΑΤΟ ξοδεύει μήνες για τον σχεδιασμό τους, δεν ελέγχει ποτέ πραγματικά την ικανότητα του για ταχεία αντίδραση στις κρίσεις που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μέσα σε λίγες μέρες ή ακόμα και ώρες με λίγο παραπάνω από 6.000 στρατιώτες. Σε αντίθεση, το ρωσικό συμπληρωματικό πρόγραμμα ασκήσεων στην Δυτική Περιφέρεια, το οποίο μπορεί να οργανωθεί μέσα σε 24 ώρες, κυμαίνεται μεταξύ 65.000 έως 155.000 στρατιωτών [1].
Στην Ουαλία, μέλη του ΝΑΤΟ υπέγραψαν μια ιστορική υπόσχεση να αναστρέψουν την πτωτική τάση των αμυντικών δαπανών σε ολόκληρη την Συμμαχία. Αλλά σήμερα, μόνο τέσσερα από τα 28 μέλη πληρούν την αξίωση για αμυντικές δαπάνες της τάξεως του 2% του ΑΕΠ, και λίγοι έχουν δηλώσει ότι σκοπεύουν να το αλλάξουν αυτό. Επιπλέον, το σχέδιό τους να βάλουν μπρος μια προωθημένη δύναμη 5.000 στρατιωτών έτοιμων να μεταβούν στο πεδίο της μάχης μέσα σε λίγες μέρες, που αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους των δεσμεύσεων της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλία, ήρθε αντιμέτωπο από την αρχή με προβλήματα που σχετίζονταν με την δέσμευση, την χρηματοδότηση και τις δυνατότητες.
Ως απάντηση, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέπτυξαν το δικό τους πρόγραμμα, την Πρωτοβουλία Ευρωπαϊκής Διαβεβαίωσης, για να συμπληρώσει το Σχέδιο Ετοιμότητας Δράσης του ΝΑΤΟ με πάνω από 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια για να χρηματοδοτήσει τις προσπάθειες ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ασφάλειας κατά την περίοδο 2015-2016. Ωστόσο, η πρωτοβουλία αποτελεί προσωρινό μπάλωμα ˑ αντί να επεκτείνει τις στρατιωτικές ασκήσεις και δραστηριότητες στην Ευρώπη, μόλις που καταφέρνει να διατηρήσει στα σημερινά επίπεδα τις ήδη υπάρχουσες (τα προγράμματα είχαν αρχικά προγραμματιστεί να χαλαρώσουν μέσα στα επόμενα χρόνια). Μετά από δύο χρόνια προσωρινών λύσεων, εάν η τρέχουσα γραφειοκρατική αδράνεια συνεχιστεί, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν την αργή διάλυση της εικόνας της ισχύος τους στην Ευρώπη.
Εισάγετε στην κατάσταση αυτή την Επιχείρηση Dragoon Ride, ένα κομβόι με στόχο την διάλυση της εν λόγω ζοφερής εικόνας. Σε τακτικό επίπεδο, η επιχείρηση περιελάμβανε στρατιωτική εκπαίδευση και υλικοτεχνική αξία. Ο Ανώτατος Διοικητής της συμμαχίας του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, στρατηγός Philip Breedlove, δήλωσε ότι το κομβόι δοκίμασε πολλά πράγματα τα οποία το ΝΑΤΟ δεν είχε κάνει εδώ και χρόνια, όπως είναι η εισαγωγή των στρατιωτών στις δυνατότητες των μεγάλων αποστάσεων και ο συντονισμός αναφορικά με τις «πολλαπλές διελεύσεις συνόρων και το ποιες γέφυρες είναι σε θέση να αντέξουν το βάρος των οχημάτων».[2] Τα στρατεύματα εξοικειώθηκαν με τις λειτουργικές και τις υλικοτεχνικές λεπτομέρειες που οι πολιτικοί τείνουν να παραβλέπουν, οι οποίες, όμως, αποδεικνύονται ζωτικής σημασίας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ήταν επίσης ένας τρόπος για να επιστραφεί ο εξοπλισμός πίσω στην Γερμανία μετά από ελιγμούς στα κράτη της Βαλτικής.
15052015-2.jpg
Η επιχείρηση Dragoon Ride σταματά στην Λετονία, στις 22 Μαρτίου, 2015. LATVIJAS ARMIJA
Το κονβόι απέδειξε επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Διοίκηση των ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αναγνωρίζουν πως οι δημόσιες σχέσεις και η επικοινωνιακή στρατηγική αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της προώθησης των συμφερόντων της συμμαχίας. Υπό αυτή την έννοια, το Dragoon Ride εξυπηρετεί τον σκοπό της υπογράμμισης της αμερικανικής παρουσίας στην Ευρώπη στην κάθε κοινότητα από την οποία πέρασε.
Από την έναρξη της κρίσης στην Ουκρανία, τα υπό κρατικό έλεγχο μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας επαναλάμβαναν την ίδια ρητορική σχετικά με την επικοινωνιακή στρατηγική του ΝΑΤΟ. Ως αποτέλεσμα, οι περισσότεροι Ρώσοι πίστεψαν ότι η Δύση ξεκίνησε τον πόλεμο, και μόνο το 3% [3] πιστεύουν ότι οι φιλορώσοι αυτονομιστές κατέρριψαν την πτήση 17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών πάνω από την Ουκρανία, τον Ιούλιο του 2014. Οι προσπάθειες του ΝΑΤΟ σε ό, τι αφορά τις δημόσιες σχέσεις ιστορικά υπήρξαν ξεπερασμένες, αδέξιες και αναποτελεσματικές. Αλλά η σύγκρουση στην Ουκρανία ανάγκασε το ΝΑΤΟ να αναβαθμίσει το παιχνίδι του στα μέσα ενημέρωσης και να αρχίσει να επιτίθεται στους ρωσικούς μύθους που περιέβαλλαν άμεσα την σύγκρουση στην Ουκρανία [4].
Αν και το βασικό κοινό του Dragoon Ride δεν ήταν η Ρωσία, προέβαλε το γεγονός ότι οι στρατιωτικοί διοικητές στην Ευρώπη σκέφτονταν πώς να ενσωματώσουν τις δημόσιες σχέσεις και την επικοινωνία στον σχεδιασμό τους και την αξία που απέδιδαν στις απόψεις των Ευρωπαίων πολιτών για την συμμαχία. Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης εκστρατείας είναι κάπως περίεργα. Το κονβόι πέρασε από την Τσεχική Δημοκρατία, μια χώρα με σταθερά αντιαμερικανούς (και κατ’ επέκταση, και κατά του ΝΑΤΟ) ψηφοφόρους και έναν πρόεδρο που διατηρεί ιδιαίτερα στενές σχέσεις με την Ρωσία. Αλλά το κομβόι προϋπαντήθηκε από ένα μεγάλο και εμψυχωτικό πλήθος, ενώ μια έρευνα διαπίστωσε ότι το 82% των Τσέχων επικροτούσε το πέρασμα του κομβόι από την χώρα τους, κάτι που αψήφησε τις αντίθετες προβλέψεις.
Αν και δημιούργησε δημόσια στήριξη για το ΝΑΤΟ, η Επιχείρηση Dragoon Ride φανερώνει επίσης τις παγίδες της αντίδρασης των Ηνωμένων Πολιτειών στην κρίση στην Ουκρανία και την ρεβανσιστική Ρωσία. Η ουσία του θέματος έγκειται στην «διαβεβαίωση», την λέξη της μόδας για τις ΗΠΑ και την ηγεσία του ΝΑΤΟ στο σημερινό κλίμα ασφάλειας (όπως φαίνεται χαρακτηριστικά από την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία καθησυχασμού των ΗΠΑ και το Σχέδιο Δράσης για την ετοιμότητα του ΝΑΤΟ) [5]. Ο Breedlove, ακολουθώντας τη γραμμή που του δόθηκε, επαίνεσε την Επιχείρηση Dragoon Ride ως ένα ισχυρό «μήνυμα διαβεβαίωσης». Αλλά η λέξη που πρέπει να χρησιμοποιούν οι διατλαντικοί ηγέτες, για την Επιχείρηση Dragoon Ride και για άλλες παρόμοιες στρατιωτικές δραστηριότητες, είναι «αποτροπή». Η «αποτροπή» μπορεί να θυμίζει άβολα τις σκοτεινές ημέρες του Ψυχρού Πολέμου. Όμως, παρά το σημερινό ναδίρ στο οποίο έχουν φτάσει οι σχέσεις της Δύσης με την Ρωσία, δεν πρόκειται για μια ενδεχόμενη επιστροφή στον Ψυχρό Πόλεμο.
Η διαφορά μεταξύ «διαβεβαίωσης» και «αποτροπής» δεν είναι απλώς ρητορική, ασκεί σημαντική πολιτική επιρροή και στις κυβερνήσεις των κρατών μελών του ΝΑΤΟ και στους πιθανούς τους αντιπάλους (δηλαδή, την Ρωσία). Παρά την κρίση στην Ουκρανία, οι υπέρμαχοι μιας ισχυρότερης στάσης της δύναμης των ΗΠΑ στην Ευρώπη έρχονται αντιμέτωποι με μια δύσκολη μάχη. Υπάρχει μια επικρατούσα αντίληψη ότι η Ευρώπη δεν θα πληρώσει τα έξοδα για την άμυνά της και ότι τα μέτρα που χαρακτηρίζονται ως «διαβεβαίωση» δεν εξυπηρετούν στρατηγικούς σκοπούς άλλους από την εξευμένιση των ανήσυχων συμμάχων και την προβολή μιας συμβολικής στρατιωτικής δύναμης στις χώρες τους για να τις καθησυχάσουν. Όμως, δεν είναι αυτός ο σκοπός πρωτοβουλιών όπως το Dragoon Ride. Αποτελούν πρώτα απ’ όλα επίδειξη για την Ρωσία του γεγονότος ότι η Συμμαχία αντιμετωπίζει με σοβαρότητα τις εγγυήσεις της σχετικά με την ασφάλεια, αλλά το γεγονός αυτό πρέπει να γίνει εμφανές πρώτα στην Ρωσία, και μετά στους συμμάχους. Δεν έχει σημασία το ενδεχόμενο κάποιες χώρες όπως η Πολωνία και η Εσθονία να θεωρούν πως οι πρωτοβουλίες διαβεβαίωσης επαρκούν ˑ αν ο Πούτιν πιστεύει ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, τότε θα απαντήσει αναλόγως. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να αποθαρρυνθεί. Θα πρέπει να του υπενθυμίζεται διαρκώς η ιερότητα του άρθρου 5 της συλλογικής αμυντικής δέσμευσης του ΝΑΤΟ. Εάν δεν συμβεί κάτι τέτοιο, ίσως να προβεί σε κάποιον επικίνδυνα λάθος υπολογισμό για το πού βρίσκεται πραγματικά η κόκκινη γραμμή του ΝΑΤΟ και να προτρέψει το ΝΑΤΟ να εξετάσει την πιθανότητα μιας πλήρους στρατιωτικής αντιπαράθεσης, αν εκείνος την περάσει.
15052015-3.jpg
Υποστηρικτές της στρατιωτικής άσκησης Dragoon Ride του Στρατού των ΗΠΑ κυματίζουν σημαίες των ΗΠΑ καθώς αντιτίθενται στην διαδήλωση εναντίον της άσκησης στην Πράγα, στις 28 Μαρτίου του 2015. DAVID W CERNY / REUTERS
Οι εικόνες από την Επιχείρηση Dragoon Ride θυμίζουν τις ημέρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ˑ το πλήθος που επευφημεί κατακλύζει τους δρόμους της Ευρώπης για να συναντηθεί με σειρές αμερικανικών τεθωρακισμένων στην Ευρώπη. Οι ξεκάθαρες ιστορικές ομοιότητες δημιουργούν την αίσθηση ότι η Ευρώπη βρίσκεται και πάλι σε κίνδυνο και ότι οι δεσμεύσεις ασφάλειας και η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ παραμείνουν ακρογωνιαίοι λίθοι της αρχιτεκτονικής ασφάλειας της Ευρώπης. Το Dragoon Ride απεικονίζει την νέα έμφαση που δίνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ στις στρατιωτικές ασκήσεις κατά μήκος της ανατολικής περιφέρειάς του, την αυξανόμενη σημασία των επικοινωνιακών στρατηγικών για το ΝΑΤΟ, και τις αδυναμίες τόσο των δεσμεύσεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη όσο και του τρόπου με τον οποίο τις πλαισιώνει. Το Dragoon Ride είναι μια επιχείρηση πρότυπο που θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο μίμησης, αλλά το εάν τέτοιου είδους επιχειρήσεις επαρκούν για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας εξακολουθεί να είναι αμφίβολο.
ΠΗΓΗ: http://www.foreignaffairs.gr/articles/70328/robbie-gramer/epixeirisi-dragoon-ride?page=show
Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)