Ένας ανταποκριτής τον οποίο σέβομαι με είχε προκαλέσει (ευγενικά) να του απαντήσω τι θα έπρεπε να κάνει η Κύπρος – αφήνοντας κατά μέρος όλες τις αμφιβολίες πολιτικού ρεαλισμού, γράφει ο Πολ Κρούγκμαν στους New York Times. Και έχει δίκιο: ενώ θεωρώ ότι είναι σωστό να περνάω τον περισσότερο χρόνο μου γράφοντας τα άρθρα μου στα πλαίσια του πολιτικού ρεαλισμού και να βασίζομαι σε ένα συνδυασμό από αιτίες, είναι καλό καμιά φορά απλά να δηλώνω τι θα έκανα αν μου δινόταν η ευκαιρία. Ιδού λοιπόν: η Κύπρος θα έπρεπε να φύγει από το ευρώ. Τώρα.
Ο λόγος είναι ξεκάθαρος: η παραμονή στο ευρώ σημαίνει βαθιά ύφεση η οποία θα κρατήσει για πολλά χρόνια, ενώ η Κύπρος θα προσπαθεί να χτίσει τον νέο εξαγωγικό της κλάδο. Αν φύγει από το ευρώ και αφήσει το νέο νόμισμα να υποτιμηθεί σημαντικά, τότε θα δώσει σημαντική ώθηση στην αναδόμηση των εξαγωγών.
Αν εξετάσουμε το εξαγωγικό προφίλ της Κύπρου, τότε θα δούμε τη ζημιά που θα υποστεί η χώρα. Είναι μια ανοιχτή οικονομία με δύο κύριες εξαγωγές, τον τραπεζικό κλάδο και τον τουρισμό, με τον ένα από αυτούς ουσιαστικά να εξαφανίζεται. Αυτό από μόνο του θα οδηγήσει σε καθίζηση της οικονομίας. Και επιπλέον, η τρόικα ζητά νέα μέτρα λιτότητας, αν και η χώρα θεωρητικά διαθέτει πρωτογενές πλεόνασμα προϋπολογισμού. Δε θα μου έκανε εντύπωση αν έβλεπα πτώση 20% στο πραγματικό ΑΕΠ.
Ποιος όμως είναι ο δρόμος μπροστά; Η Κύπρος χρειάζεται ένα οικονομικό άλμα στον τουρισμό, συν μια ταχεία ανάπτυξη σε εξαγωγικούς κλάδους -η πρόβλεψή μου είναι ότι ο αγροτικός τομέας θα πρωτοστατήσει, αν και δεν γνωρίζω πολλά για το συγκεκριμένο ζήτημα. Ο προφανής τρόπος για να φτάσουμε εκεί είναι μέσω της μεγάλης υποτίμησης. Ναι, γιατί πιθανότατα αυτό θα φέρει φθηνές συμφωνίες που θα προσελκύσουν πολλά βρετανικά τουριστικά πακέτα. Η Κύπρος μπορεί να φθάσει στο ίδιο σημείο κόβοντας τους μισθούς, αλλά θα χρειαστεί πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και θα προκληθεί πολύ περισσότερη ανθρώπινη και οικονομική καταστροφή.
Είναι όμως, πιθανό να αποχωρήσει από το ευρώ; Το επιχείρημα του Άιχενγκριν -ότι ακόμη και η υπόνοια εξόδου από το ευρώ θα δημιουργούσε άτακτη φυγή κεφαλαίων και bank runs- δεν ισχύει σε αυτή την περίπτωση. Οι τράπεζες της Κύπρου είναι κλειστές και τα κεφάλαια ελέγχονται. Οπότε, εάν ήμουν δικτάτορας, θα επέκτεινα την τραπεζική αργία τόσο, ώστε να μπορέσω να προετοιμάσω τη χώρα για το νέο νόμισμα.
\
Και τι θα γίνει με τα χαρτονομίσματα; Δεν είμαι ειδικός σε αυτά τα θέματα, αλλά έχω ακούσει προτάσεις ότι είναι πιθανό να τεθούν σε κυκλοφορία χρεωστικές κάρτες, ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να δουλέψουν χωρίς να περιμένουν να τυπωθεί νέο χρήμα. Η κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να εκδώσει προσωρινά χρεογραμμάτια, τα IOUs, που δεν είναι σαν τα τυπικά χαρτονομίσματα, ως ένα μεταβατικό μέτρο.
Και τι θα γίνει με τα χαρτονομίσματα; Δεν είμαι ειδικός σε αυτά τα θέματα, αλλά έχω ακούσει προτάσεις ότι είναι πιθανό να τεθούν σε κυκλοφορία χρεωστικές κάρτες, ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να δουλέψουν χωρίς να περιμένουν να τυπωθεί νέο χρήμα. Η κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να εκδώσει προσωρινά χρεογραμμάτια, τα IOUs, που δεν είναι σαν τα τυπικά χαρτονομίσματα, ως ένα μεταβατικό μέτρο.
Ναι, όλα ακούγονται κάπως σαν λύσεις απελπισίας και αυτοσχεδιασμοί. Όμως η απελπισία είναι φυσιολογική σε αυτή την περίπτωση. Διαφορετικά μιλάμε για λιτότητα «α λά Ελληνικά» ή ακόμη χειρότερη, σε μια οικονομία όπου τα θεμελιώδη μεγέθη, χάρη στην κατάρρευση της offshore τραπεζικής, είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση απ’ ότι της Ελλάδας.
Η εκτίμησή μου είναι ότι τίποτε από αυτά δεν θα γίνει, τουλάχιστον αμέσως, και ότι η ηγεσία της χώρας θα φοβηθεί το άλμα στο άγνωστο που θα μπορούσε να προέλθει από μια έξοδο από το ευρώ, παρά τον προφανή τρόμο από την προσπάθεια να παραμείνει στο κοινό νόμισμα. Όμως, όπως είπα, θεωρώ ότι η έξοδος από το ευρώ είναι αυτό που πρέπει να κάνουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου