Ο Ιταλός φιλόσοφος Giorgio Agamben αναβιώνει την ιδέα της ένωσης μεταξύ των χωρών της Νότιας Ευρώπης που περιέγραψε ο συνάδελφός του Alexandre Kojève το 1945. Θα μπορούσαν με αυτό τον τρόπο να αντισταθμίσουν το βάρος που απέκτησε η Γερμανία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το 1945, ο Alexandre Kojève, ένας φιλόσοφος που έτυχε να είναι επίσης ανώτερος αξιωματούχος στο Γαλλικό κράτος, έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο Η Λατινική Αυτοκρατορία [με υπότιτλο Περίγραμμα ενός Δόγματος της γαλλικής πολιτικής]. Πρόκειται για ένα μνημόνιο προς τον στρατηγό Ντε Γκωλ]. Το δοκίμιο αυτό είναι τόσο επίκαιρο που αξίζει τον κόπο να το μελετήσουμε.
Με μια γενική πρόγνωση, ο Kojève υποστηρίζει ανεπιφύλακτα ότι η Γερμανία σύντομα θα αποτελούσε την κύρια ευρωπαϊκή οικονομική δύναμη και ότι θα περιόριζε τη Γαλλία στην τάξη μιας δευτεροβάθμιας δύναμης στη Δυτική Ευρώπη. Ο Kojeve έβλεπε με σαφήνεια το τέλος των εθνών-κρατών, που είχαν καθορίσει προηγουμένως την ιστορία της Ευρώπης: όπως το σύγχρονο κράτος είχε σημάνει την παρακμή των φεουδαρχικών πολιτικών και την εμφάνιση των εθνών-κρατών, παρομοίως τα Έθνη-Κράτη θα πρέπει αναπόφευκτα να δώσουν τη θέση τους σε πολιτικούς σχηματισμούς που να υπερβούν τα όρια των εθνών και τους οποίους κατονόμασε «αυτοκρατορίες».
Επιστροφή έκτακτης ανάγκης στις πολιτιστικές συγγένειες
Στη βάση αυτών των αυτοκρατοριών δεν θα μπορούσε να βρεθεί, σύμφωνα με τον Kojeve, μια αφηρημένη ενότητα, αδιαφορώντας για τις πραγματικές συνδέσεις του πολιτισμού, της γλώσσας, της θρησκείας και του τρόπου ζωής: οι αυτοκρατορίες -αυτές που έβλεπε, είτε επρόκειτο για την αγγλοσαξονική αυτοκρατορία (ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο) είτε για τη σοβιετική αυτοκρατορία- έπρεπε να είναι «διακρατικές πολιτικές μονάδες, αλλά που σχηματίζονται από συγγενικά έθνη».
Αυτός είναι ο λόγος που ο Kojève πρότεινε στη Γαλλία να ηγείται μιας «λατινικής αυτοκρατορίας» που θα ένωνε οικονομικά και πολιτικά τις τρεις μεγάλες λατινικές χώρες (Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία) , σε συμφωνία με την Καθολική Εκκλησία από την οποία θα αντλούσε την παράδοση, ταυτόχρονα, με άνοιγμα προς τη Μεσόγειο.
Σύμφωνα με τον Kojève, η προτεσταντική Γερμανία, θα γινόταν σύντομα το πλουσιότερο και πιο ισχυρό έθνος στην Ευρώπη (αυτό έγινε de facto), δεν θα παρέλειπε να ακολουθήσει την υπερ-ευρωπαϊκή της κλίση και να στραφεί προς τις μορφές της αγγλοσαξονικής αυτοκρατορίας. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, η Γαλλία και τα λατινικά έθνη θα παρέμεναν λίγο πολύ ένα ξένο σώμα, αναγκαστικά μειωμένο σε περιφερειακό ρόλο δορυφόρου.
Σήμερα, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) διαμορφώθηκε αγνοώντας τις συγκεκριμένες πολιτιστικές συγγένειες που υπάρχουν μεταξύ ορισμένων εθνών, μπορεί να είναι χρήσιμο και επείγον να εξεταστεί η πρόταση του Kojève. Ό, τι πρέβλεψε συνέβη με μεγάλη ακρίβεια.
Μια Ευρώπη που θέλει να υπάρχει σε αυστηρή οικονομική βάση, εγκαταλείποντας όλες τις πραγματικές συγγένειες μεταξύ των διαφόρων μορφών ζωής, του πολιτισμού και της θρησκείας, δεν έπαψε πότε να δείχνει όλη την ευθραυστότητα της και, πάνω απ ‘όλα στο οικονομικό τομέα.
Ο Έλληνας δεν είναι Γερμανός
Στην περίπτωση μας, η φερόμενη ως ενότητα έδειξε τις διαφορές και μπορούμε να παρατηρήσουμε. Σε τι περιορίζεται: να επιβάλει στη πλειοψηφία των φτωχότερων τα συμφέροντα των πλουσιότερων, οι οποίοι ως επί το πλείστον συμπίπτουν με εκείνους ενός και μόνου έθνους, το οποίο τίποτα δεν μας επιτρέπει , στην πρόσφατη ιστορία, να θεωρηθεί ως υποδειγματικό. Όχι μόνο δεν υπάρχει νόημα να ζητηθεί από έναν Έλληνα η Ιταλό να ζήσει σαν έναν Γερμανό. Ακόμα και αν γινόταν, θα οδηγούσε στην εξαφάνιση της πολιτιστικής κληρονομιάς η οποία είναι πρώτα απ ‘όλα μια μορφή ζωής. Και μια πολιτική ένωση, η οποία προτιμά να αγνοεί τις μορφές ζωής δεν είναι μόνο καταδικασμένη να μην διαρκέσει, αλλά, όπως το δείχνει εύγλωττα η Ευρώπη, αποτυγχάνει ακόμη και να συγκροτηθεί ως τέτοια.
Αν δεν θέλουμε να διαλυθεί η Ευρώπη με αναπόφευκτο τρόπο, όπως πολλά σημάδια μας επιτρέπουν να το προβλέψουμε, θα έπρεπε να αναρωτηθούμε χωρίς καθυστέρηση πώς το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα (το οποίο δεν είναι σύνταγμα από την άποψη του δημοσίου δικαίου -δεν είναι περιττό να το θυμίσουμε-, επειδή δεν υποβλήθηκε σε λαϊκή ψήφο, και όπου ήταν -όπως στη Γαλλία- απορρίφτηκε με μεγάλο ποσοστό [με 54,67% των ψήφων]) θα μπορούσε να ξαναγραφτεί εκ νέου.
Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να ξαναδοθεί στη πολιτική πραγματικότητα κάτι παρόμοιο με αυτό που ο Kojève είχε αποκαλέσει «την Λατινική Αυτοκρατορία».
Πηγή: presseurop.eu |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου