Την προηγούμενη εβδομάδα οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ προσπάθησαν να συνδυάσουν την καταδίκη της βάναυσης καταστολής της κατάστασης από τις αιγυπτιακές δυνάμεις ασφαλείας με μία προσπάθεια να διατηρήσουν τους διαύλους επικοινωνίας με τις αιγυπτιακές αρχές. Ο στόχος των συμπερασμάτων που δημοσίευσαν μετά τη συνάντησή τους ήταν να σηματοδοτήσει την απόρριψη της χρήσης βίας και υπερβολικής δύναμης από την ΕΕ, διατηρώντας ταυτόχρονα ανοιχτό το ενδεχόμενο ότι η ΕΕ θα μπορούσε να αναλάβει και πάλι το ρόλο του μεσολαβητή μεταξύ αντίπαλων πολιτικών ομάδων της Αιγύπτου. Η ΕΕ επέλεξε να αναβάλει την οποιαδήποτε σαφή προειδοποίηση ότι η Αίγυπτος οδεύει προς μια αντιδημοκρατική κατεύθυνση, ποντάροντας αντιθέτως, στο ενδεχόμενο πως μπορεί να υπάρχει ακόμα μια ευκαιρία για διάλογο σχετικά με την επανένταξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στον πολιτικό στίβο.
Τα μέτρα που έλαβε η ΕΕ ήταν σχετικά μετριοπαθή, κυρίως μια συμφωνία από τα κράτη-μέλη να αναστείλουν τις άδειες εξαγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για καταστολή της εγχώριας κατάστασης. Πέραν αυτού, η δήλωση αποτελεί προειδοποίηση ότι τα κράτη μέλη θα επανεξετάσουν γενικότερα τις εξαγωγές στρατιωτικού υλικού, καθώς και τη γενικότερη συνδρομή τους στα θέματα ασφαλείας (ένα προηγούμενο προσχέδιο των συμπερασμάτων που δημοσιεύθηκαν έκανε έκκληση για την πλήρη αναστολή της εν λόγω βοήθειας). Και ανέφερε επίσης πως η ΕΕ θα επανεξετάσει γενικότερα τη βοήθειά της προς την Αίγυπτο «με βάση τη δέσμευση της Αιγύπτου στις αρχές» που στηρίζουν την πολιτική γειτονίας της ΕΕ, ενώ θα συνεχίσει την παροχή βοήθειας που ωφελεί τον αιγυπτιακό λαό.
Στην πραγματικότητα, η οποιαδήποτε δήλωση σχετικά με τη βοήθεια της Ευρώπης προς την Αίγυπτο είναι κυρίως συμβολική, ιδίως επειδή έχει καταβληθεί ελάχιστη βοήθεια κατά το τελευταίο έτος, λόγω της διάλυσης της κυβέρνησης της Αιγύπτου και των αναταραχών στη χώρα. Όμως, η ΕΕ προτίμησε να στείλει ένα μήνυμα προσδοκίας ότι οι αιγυπτιακές αρχές θα επιστρέψουν σε μια δημοκρατική πορεία, αντί για μια προειδοποίηση πως φαίνεται να αποκλίνουν από αυτή. Ίσως να μην αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ΕΕ έχει μια θεσμική προκατάληψη στο να πιστεύει στη δυνατότητα του διαλόγου, ανεξάρτητα από τις ενδείξεις προς το αντίθετο που έρχονται τώρα από την Αίγυπτο. Ωστόσο, λαμβάνοντας μια σταδιακή προσέγγιση, η ΕΕ έχει αφήσει τουλάχιστον ανοιχτό το ενδεχόμενο να λάβει αυστηρότερα μέτρα στην περίπτωση που οι αιγυπτιακές αρχές συνεχίσουν να ασκούν υπερβολική βία.
Πέρα από αυτό, η ΕΕ δήλωσε ότι οι πρόσφατες ενέργειες των αιγυπτιακών δυνάμεων ασφαλείας ήταν δυσανάλογες και οδήγησαν σε έναν απαράδεκτα μεγάλο αριθμό θανάτων και τραυματισμών. Επίσης, καταδίκασε τις πράξεις τρομοκρατίας και θρησκευτικής βίας, συμπεριλαμβάνοντας και αυτών κατά ναών της Εκκλησίας των Κόπτων. Η δήλωση αποτελούσε έκκληση απελευθέρωσης όλων των πολιτικών κρατουμένων, αν και απέφυγε να ζητήσει ρητά την απελευθέρωση του Mohammed Morsi ή των άλλων στελεχών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του Κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης. Έκανε επίσης έκκληση για την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, να δοθεί ένα τέλος στον κύκλο της βίας, καθώς και για την αναγνώριση του δικαιώματος στην ειρηνική διαμαρτυρία και την ελευθερία της έκφρασης.
Η δήλωση της ΕΕ ήταν προσεκτικά (και σωστά) συνταγμένη για να δείξει την υποστήριξη της στις προσδοκίες του αιγυπτιακού λαού, προκειμένου να εκτονώσει την εντύπωση ότι οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να επιβάλλουν τη δική τους πολιτική λύση στην Αίγυπτο. Πριν από την συνάντηση των υπουργών ο πρεσβευτής της Αιγύπτου στη Γαλλία είχε προειδοποιήσει ότι η χώρα του δεν μπορούσε να δεχθεί «την άσκηση πιέσεων στη βούληση του αιγυπτιακού λαού». Από όλες τις οπτικές γωνίες, η δήλωση της ΕΕ αντιπροσώπευσε τις απόψεις μιας σαφούς πλειοψηφίας των κρατών μελών, αν και μερικοί εκ των υπουργών Εξωτερικών θα προτιμούσαν η ΕΕ να κάνει μια ισχυρότερη δήλωση, καθώς και να λάβει σκληρότερα μέτρα τώρα.
Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα του εάν η ΕΕ χρειάζεται μια πιο ουσιαστική αναθεώρηση της σχέσης της με την Αίγυπτο μάλλον αναβληθεί και δεν έχει απαντηθεί. Οι αιγυπτιακές αρχές συνέχισαν να συλλαμβάνουν τα στελέχη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Πιο σημαντικά, ίσως, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται λεπτομέρειες σχετικά με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις στο σύνταγμα της Αιγύπτου. Μεταξύ των αλλαγών φαίνεται να βρίσκεται η στροφή προς ένα μεμονωμένο σύστημα υποψηφίων στις βουλευτικές εκλογές, καθώς και μια ρήτρα που λέει πως η υπονόμευση της εθνικής ενότητας ισοδυναμεί με την εσχάτη προδοσία. Υπάρχει επίσης μια σταθερότερη απαγόρευση των κομμάτων που έχουν ως βάση τους τη θρησκεία και η αφαίρεση μιας διάταξης που υποστήριξαν οι Σαλαφιστές από το Σύνταγμα του περασμένου έτους που καθορίζει τις αρχές της Σαρία σύμφωνα με τη Σουνιτική θεολογία.
Αν οι προτάσεις αυτές περάσουν, θα οριστεί το στάδιο για την περαιτέρω εδραίωση της εξουσίας των παλαιών καθεστωτικών δυνάμεων, καθώς κι ενός κράτους που έχει ως βάση του την ασφάλεια στο οποίο οι Σαλαφιστές, οι οποίοι ήταν χρήσιμοι στο στρατό διότι βοήθησαν στη νομιμοποίηση του πραξικοπήματός του, και πολλοί φιλελεύθεροι, θα απορριφθούν γρήγορα. Η απελευθέρωση του πρώην προέδρου Hoshni Mubarak συμβάλλει, έστω και συμβολικά, στην εντύπωση πως έχει τεθεί σε εφαρμογή μια αντεπανάσταση. Αλλά το σε ποιο βαθμό θα είναι βιώσιμη μια τέτοια προσέγγιση δεν είναι σαφές, λαμβάνοντας υπόψη τις μακροπρόθεσμες κοινωνικές αλλαγές που οδήγησαν στην εξέγερση του 2011. Το ερώτημα του εάν μπορεί ακόμα να ειπωθεί το ότι η Αίγυπτος κινείται προς τη δημοκρατία, καθώς και το πώς μπορεί να εξισορροπηθεί η εκτίμηση αυτή με τα συμφέροντα της Ευρώπης για τη σταθερότητα στη νότια Μεσόγειο, θα συνεχίσει να κρέμεται πάνω από την πολιτική της ΕΕ τους επόμενους μήνες.
Του Anthony Dworkin
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:http://ecfr.eu/blog/entry/the_eu_continues_to_bet_on_a_negotiated_solution_in_egypt
ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr
Τα μέτρα που έλαβε η ΕΕ ήταν σχετικά μετριοπαθή, κυρίως μια συμφωνία από τα κράτη-μέλη να αναστείλουν τις άδειες εξαγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για καταστολή της εγχώριας κατάστασης. Πέραν αυτού, η δήλωση αποτελεί προειδοποίηση ότι τα κράτη μέλη θα επανεξετάσουν γενικότερα τις εξαγωγές στρατιωτικού υλικού, καθώς και τη γενικότερη συνδρομή τους στα θέματα ασφαλείας (ένα προηγούμενο προσχέδιο των συμπερασμάτων που δημοσιεύθηκαν έκανε έκκληση για την πλήρη αναστολή της εν λόγω βοήθειας). Και ανέφερε επίσης πως η ΕΕ θα επανεξετάσει γενικότερα τη βοήθειά της προς την Αίγυπτο «με βάση τη δέσμευση της Αιγύπτου στις αρχές» που στηρίζουν την πολιτική γειτονίας της ΕΕ, ενώ θα συνεχίσει την παροχή βοήθειας που ωφελεί τον αιγυπτιακό λαό.
Στην πραγματικότητα, η οποιαδήποτε δήλωση σχετικά με τη βοήθεια της Ευρώπης προς την Αίγυπτο είναι κυρίως συμβολική, ιδίως επειδή έχει καταβληθεί ελάχιστη βοήθεια κατά το τελευταίο έτος, λόγω της διάλυσης της κυβέρνησης της Αιγύπτου και των αναταραχών στη χώρα. Όμως, η ΕΕ προτίμησε να στείλει ένα μήνυμα προσδοκίας ότι οι αιγυπτιακές αρχές θα επιστρέψουν σε μια δημοκρατική πορεία, αντί για μια προειδοποίηση πως φαίνεται να αποκλίνουν από αυτή. Ίσως να μην αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ΕΕ έχει μια θεσμική προκατάληψη στο να πιστεύει στη δυνατότητα του διαλόγου, ανεξάρτητα από τις ενδείξεις προς το αντίθετο που έρχονται τώρα από την Αίγυπτο. Ωστόσο, λαμβάνοντας μια σταδιακή προσέγγιση, η ΕΕ έχει αφήσει τουλάχιστον ανοιχτό το ενδεχόμενο να λάβει αυστηρότερα μέτρα στην περίπτωση που οι αιγυπτιακές αρχές συνεχίσουν να ασκούν υπερβολική βία.
Πέρα από αυτό, η ΕΕ δήλωσε ότι οι πρόσφατες ενέργειες των αιγυπτιακών δυνάμεων ασφαλείας ήταν δυσανάλογες και οδήγησαν σε έναν απαράδεκτα μεγάλο αριθμό θανάτων και τραυματισμών. Επίσης, καταδίκασε τις πράξεις τρομοκρατίας και θρησκευτικής βίας, συμπεριλαμβάνοντας και αυτών κατά ναών της Εκκλησίας των Κόπτων. Η δήλωση αποτελούσε έκκληση απελευθέρωσης όλων των πολιτικών κρατουμένων, αν και απέφυγε να ζητήσει ρητά την απελευθέρωση του Mohammed Morsi ή των άλλων στελεχών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του Κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης. Έκανε επίσης έκκληση για την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, να δοθεί ένα τέλος στον κύκλο της βίας, καθώς και για την αναγνώριση του δικαιώματος στην ειρηνική διαμαρτυρία και την ελευθερία της έκφρασης.
Η δήλωση της ΕΕ ήταν προσεκτικά (και σωστά) συνταγμένη για να δείξει την υποστήριξη της στις προσδοκίες του αιγυπτιακού λαού, προκειμένου να εκτονώσει την εντύπωση ότι οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να επιβάλλουν τη δική τους πολιτική λύση στην Αίγυπτο. Πριν από την συνάντηση των υπουργών ο πρεσβευτής της Αιγύπτου στη Γαλλία είχε προειδοποιήσει ότι η χώρα του δεν μπορούσε να δεχθεί «την άσκηση πιέσεων στη βούληση του αιγυπτιακού λαού». Από όλες τις οπτικές γωνίες, η δήλωση της ΕΕ αντιπροσώπευσε τις απόψεις μιας σαφούς πλειοψηφίας των κρατών μελών, αν και μερικοί εκ των υπουργών Εξωτερικών θα προτιμούσαν η ΕΕ να κάνει μια ισχυρότερη δήλωση, καθώς και να λάβει σκληρότερα μέτρα τώρα.
Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα του εάν η ΕΕ χρειάζεται μια πιο ουσιαστική αναθεώρηση της σχέσης της με την Αίγυπτο μάλλον αναβληθεί και δεν έχει απαντηθεί. Οι αιγυπτιακές αρχές συνέχισαν να συλλαμβάνουν τα στελέχη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Πιο σημαντικά, ίσως, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται λεπτομέρειες σχετικά με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις στο σύνταγμα της Αιγύπτου. Μεταξύ των αλλαγών φαίνεται να βρίσκεται η στροφή προς ένα μεμονωμένο σύστημα υποψηφίων στις βουλευτικές εκλογές, καθώς και μια ρήτρα που λέει πως η υπονόμευση της εθνικής ενότητας ισοδυναμεί με την εσχάτη προδοσία. Υπάρχει επίσης μια σταθερότερη απαγόρευση των κομμάτων που έχουν ως βάση τους τη θρησκεία και η αφαίρεση μιας διάταξης που υποστήριξαν οι Σαλαφιστές από το Σύνταγμα του περασμένου έτους που καθορίζει τις αρχές της Σαρία σύμφωνα με τη Σουνιτική θεολογία.
Αν οι προτάσεις αυτές περάσουν, θα οριστεί το στάδιο για την περαιτέρω εδραίωση της εξουσίας των παλαιών καθεστωτικών δυνάμεων, καθώς κι ενός κράτους που έχει ως βάση του την ασφάλεια στο οποίο οι Σαλαφιστές, οι οποίοι ήταν χρήσιμοι στο στρατό διότι βοήθησαν στη νομιμοποίηση του πραξικοπήματός του, και πολλοί φιλελεύθεροι, θα απορριφθούν γρήγορα. Η απελευθέρωση του πρώην προέδρου Hoshni Mubarak συμβάλλει, έστω και συμβολικά, στην εντύπωση πως έχει τεθεί σε εφαρμογή μια αντεπανάσταση. Αλλά το σε ποιο βαθμό θα είναι βιώσιμη μια τέτοια προσέγγιση δεν είναι σαφές, λαμβάνοντας υπόψη τις μακροπρόθεσμες κοινωνικές αλλαγές που οδήγησαν στην εξέγερση του 2011. Το ερώτημα του εάν μπορεί ακόμα να ειπωθεί το ότι η Αίγυπτος κινείται προς τη δημοκρατία, καθώς και το πώς μπορεί να εξισορροπηθεί η εκτίμηση αυτή με τα συμφέροντα της Ευρώπης για τη σταθερότητα στη νότια Μεσόγειο, θα συνεχίσει να κρέμεται πάνω από την πολιτική της ΕΕ τους επόμενους μήνες.
Του Anthony Dworkin
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:http://ecfr.eu/blog/entry/the_eu_continues_to_bet_on_a_negotiated_solution_in_egypt
ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου