Πριν από τον Obama, πάντως, αυτός που λειτούργησε καταλυτικά για την επίτευξη της τουρκο-ισραηλινής προσέγγισης ήταν με τον τρόπο του ο Γενικός Εισαγγελέας του Ισραήλ, ο οποίος απαγγέλλοντας τον Δεκέμβριο κατηγορίες για διαφθορά εναντίον του Avigdor Lieberman, υποχρέωσε σε παραίτηση από το υπουργείο Εξωτερικών και την αντιπροεδρία της ισραηλινής κυβέρνησης τον υπερεθνικιστή πολιτικό (και επικεφαλής του “ρωσικού κόμματος”), ο οποίος απειλούσε με ανατροπή τον Netanyahu εάν ανταποκρινόταν στην τουρκική απαίτηση για υποβολή συγγνώμης σχετικά με την αιματηρή επιδρομή στο τουρκικό πλοίο Mavi Marmara το 2010. Μία εβδομάδα μετά το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης του Ισραήλ, όπου το κόμμα του εκπροσωπείται επαρκώς, ο Lieberman δεν είχε το κίνητρο ή τη δυνατότητα να υλοποιήσει τις απειλές του.
Επιπλέον, η στρατιωτική ηγεσία του Ισραήλ (συμπεριλαμβανομένου του μέχρι πρότινος υπουργού Άμυνας Ehud Barak) πίεζε για την αποκατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία, ενώ το κανάλι μεταξύ των δύο κυβερνήσεων κρατούσαν ανοιχτό ο ισραηλινός σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Yaakov Amidror και ο μόνιμος υφυπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Feridun Sinirlioglu.
Ήταν σαφές ότι οι “αντισιωνιστικοί μύδροι” του Erdogan, αποτελούσαν απόπειρα απόκρουσης μιας “επίθεσης φιλίας” που με αμερικανική ενθάρρυνση βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη.
Εντέλει, με συνέντευξή του στην εφημερίδα Politiken της Δανίας, ο Erdogan διόρθωσε τις εμπρηστικές δηλώσεις του περί σιωνισμού, επικαλούμενος τη μακραίωνα φιλία του τουρκικού και εβραϊκού λαού, και διευκρίνισε ότι δεν αμφισβητούσε το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ, αλλά απλώς κατήγγειλε τα πλήγματα εναντίον της Λωρίδας της Γάζας. Το γεγονός ότι ην ίδια ώρα ο Barack Obama επισκεπτόταν τον τάφο του Theodor Herzl, “πατέρα” του σιωνισμού, ήταν εξόχως εύγλωττο...
Στην τηλεφωνική επικοινωνία Netanyahu-Erdogan, ο ισραηλινός πρωθυπουργός εξέφρασε τη λύπη του για τους 9 Τούρκους πολίτες που έχασαν τη ζωή τους κατά την επιδρομή στο Mavi Marmara, επικαλούμενος την εσωτερική έρευνα του Ισραήλ που έκανε λόγο για “επιχειρησιακά λάθη”, ενώ υποσχέθηκε την καταβολή αποζημίωσης στις οικογένειες των θυμάτων, μέσω φιλανθρωπικού ιδρύματος. Ως προς τον τρίτο όρο που έθετε η Άγκυρα για την αποκατάσταση των σχέσεων, ήτοι την άρση του αποκλεισμού της Λωρίδας της Γάζας, ο ισραηλινός πρωθυπουργός επεσήμανε ότι αυτός έχει ήδη χαλαρώσει σημαντικά. Το σημαντικότερο για το Ισραήλ ήταν να μην δημιουργήσει η μορφή της απολογίας λαβή για νομικές ενέργειες κατά των ενόπλων δυνάμεών του, εξ ού και από τουρκικής πλευράς συμφωνήθηκε η παύση της ποινικής διαδικασίας που έχει κινηθεί (ερήμην) εναντίον των εμπλεκόμενων στην επιδρομή του 2010 ισραηλινών στρατιωτικών. O Erdogan θα μπορούσε να το αποκαλέσει αυτό λογική “kazan-kazan”...
Κατά τα λοιπά, οι πρεσβευτές της κάθε μίας από τις δύο χώρες στην πρωτεύουσα της άλλης επιστρέφουν επιτέλους στο πόστο τους.
Ήδη ο Erdogan έχει δεχθεί τα συγχαρητήρια του ηγέτη της Χαμάς Khaled Meshaal για το ότι απέσπασε απολογία από το Ισραήλ, ενώ ο Barack Obama δήλωσε από το Αμάν, επόμενο σταθμό της μεσανατολικής περιοδείας του, ότι Τουρκία και Ισραήλ δεν χρειάζεται να συμφωνούν στα πάντα για να συνεργασθούν επί τη βάσει των κοινών συμφερόντων και των κοινών ανησυχιών τους για την περιοχή.
Ποιά είναι αυτά τα συμφέροντα και ποιές οι ανησυχίες δεν αποτελεί μυστικό. Για το Ισραήλ το στρατηγικό βάρος της παραδοσιακής του σύμπραξης με την Τουρκία, δεν ήταν δυνατόν να αναπληρωθεί από κανενός άλλου είδους άνοιγμα, όσο και αν ταυτόχρονα ομολογείται ότι αντικειμενικά οι τουρκο-ισραηλινές σχέσεις δεν δύνανται να ξαναφθάσουν το προηγούμενο επίπεδο εμπιστοσύνης. Για την Τουρκία, πάλι, η αποσταθεροποίηση που έφερε η συριακή κρίση και η ενίσχυση της καχυποψίας έναντι του Ιράν, επίσης επιβάλλουν το τερματισμό της εκκρεμότητας με το Ισραήλ, εφόσον έχει ήδη αντληθεί η όποια πολιτική υπεραξία στον αραβικό κόσμο από την φιλοπαλαιστινιακή ρητορική Erdogan.
Με το 2013 να είναι, κατά κοινή ομολογία, το έτος “make or break” για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και με την ενότητα και συνοχή τόσο της Συρίας όσο και του Ιράκ να απειλούνται, δεν είναι τυχαίο ότι τα ανοίγματα δεν περιορίζονται μόνο προς την κατεύθυνση του Ισραήλ, αλλά έχουν και το θεαματικό εσωτερικό του αντίστοιχο στην εν εξελίξει προσπάθεια αφοπλισμού του ΡΚΚ σε συνεννόηση με τον Abdullah Ocalan.
Aυτό που δεν έχει ακόμη αποσαφηνισθεί είναι το ποιο σημείο επαφής θα βρουν Τουρκία και Ισραήλ ως προς το θέμα που κατεξοχήν πυροδότησε τη μεταξύ τους αντιπαράθεση, ήτοι τον έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς περισσότερο και από τις χαμένες ζωές Τούρκων πολιτών αυτό που εξόργισε τον Erdogan ήταν ότι η επιδρομή στο Mavi Marmara έλαβε χώρα στα διεθνή ύδατα.
Ασαφές επίσης παραμένει το αν η νέα αμερικανο-τουρκο-ισραηλινή συνεννόηση μεταφράζεται σε πλήρη αποκλεισμό των ρωσικών συμφερόντων από την περιοχή ή προβλέπει χώρο για μιαν ενσωμάτωσή τους, όπως προοιωνίζεται η προπώληση του 30% του ισραηλινού κοιτάσματος φυσικού αερίου Tamar στη Gazprom.
Όσο για τον περιλάλητο “άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ”, όσο και αν αυτός διακηρύσσεται ότι έχει αυτοτελή δυναμική, σίγουρα θα τύχει “προσαρμογών” στο φόντο της τουρκο-ισραηλινής επαναπροσέγγισης, όπως ήδη υπαινίσσεται η δήλωση του πρώην γενικού διευθυντή του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ Alon Liel"στο ζήτημα του (κυπριακού) φυσικού αερίου θα συνομιλήσουμε με την Τουρκία".
Οι εκκρεμότητες στην περιοχή κλείνουν μία προς μία. Όπως κλείνει και ο κλοιός γύρω από την Κύπρο...
Του Κώστα Ράπτη
Πηγή:www.capital.gr
Πηγή:www.capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου