• Το δικαστήριο έκρινε ότι τα τέσσερα από τα εννέα βασικά μέτρα εξοικονόμησης χρημάτων που περιλαμβάνονται στο τελευταίο προϋπολογισμό της κυβέρνησης ήταν αντισυνταγματικά. Τα μέτρα αυτά επικεντρώνονται στις περικοπές σε μισθούς και συντάξεις του δημόσιου τομέα και το δικαστήριο τα έκρινε αντισυνταγματικά, διότι έπλητταν τους εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα πολύ σκληρά. Επίσης, το δικαστήριο απέκλεισε το ενδεχόμενο περικοπών στα επιδόματα ανεργίας και ασθένειας.
• Το ποσό ύψους 1.3 δισ. ευρώ (0,8% του ΑΕΠ) που ήταν προγραμματισμένο να προέλθει από τα μέτρα αυτά θα πρέπει τώρα να συγκεντρωθεί από αλλού. Αν δε συγκεντρωθεί, τότε το έλλειμμα της Πορτογαλίας για το τρέχον έτος θα μπορούσε να φθάσει το 6,4% αντί του 5,5% που έχει τεθεί ως στόχος επί του παρόντος.
Τί σημαίνει αυτό για την Πορτογαλία και την ευρωζώνη;
• Η απόφαση ήταν το κερασάκι στην τούρτα μιας κακής εβδομάδας για την κυβέρνηση μετά από την παραίτηση ενός στενού συμμάχου του πρωθυπουργού Pedro Passos Coelho και τη πρόταση μομφής που αντιμετώπισε η κυβέρνηση στο κοινοβούλιο. Ευτυχώς, μέχρι στιγμής έχει επιβιώσει αυτών των προβλημάτων (καθώς η διεξαγωγή νέου γύρου εκλογών αυτή τη στιγμή θα επέφερε μεγάλη αβεβαιότητα), αλλά η υποστήριξη προς αυτήν συνεχίζει να μειώνεται.
• Η προηγούμενη πολιτική συναίνεση υπέρ της διάσωσης και της λιτότητας που την συνόδευε έχει πλέον εξαφανιστεί, η αντιπολίτευση είναι πιθανό να πάρει μια ολοένα και σκληρότερη στάση κατά της λιτότητας.
• Η Κομισιόν έχει προειδοποιήσει ότι αν η κυβέρνηση δεν πετύχει τους στόχους της, τότε η επέκταση των δανείων διάσωσης που συμφωνήθηκε πρόσφατα θα τεθεί σε κίνδυνο.
• Τα χρήματα των περικοπών είναι πιθανό να βρεθούν από αλλού, αλλά αν και κάτι τέτοιο παραμένει αβέβαιο, αυτό μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι εάν η Πορτογαλία θέλει να γίνει ανταγωνιστική και ιδιαίτερα εάν πρόκειται να ορθοποδήσει μέσω της ανάπτυξης από τις εξαγωγές, όπως στοχεύει το πρόγραμμα διάσωσης σήμερα, οι μισθοί και οι συντάξεις του δημοσίου τομέα θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν. Η αδυναμία αναπροσαρμογής αυτών των τομέων θα μπορούσε να βλάψει την Πορτογαλία σε μακροπρόθεσμη βάση.
• Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Τον περασμένο Ιούλιο, το δικαστήριο πήρε μια παρόμοια απόφαση σχετικά με τις περικοπές στους μισθούς του δημόσιου τομέα. Το γεγονός ότι αυτό έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν, υποδηλώνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εξασφάλιση του απαραιτήτου ποσού από αλλού (ειδάλλως, γιατί να προσπαθεί να περάσει περικοπές που ξέρει ότι υπάρχει περίπτωση να μπλοκαριστούν) και αυτό μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από όσο περιμένουν ορισμένοι.
• Βάζοντας τα νομικά σημεία στην άκρη, η εμπειρία (ιδιαίτερα στις χώρες της Βαλτικής) μας δείχνει ότι τις περικοπές των μισθών του δημοσίου τομέα τις ακολουθούν συχνά οι αντίστοιχες περικοπές μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Το buy-in, τουλάχιστον, είναι απαραίτητο σε όλο το φάσμα της οικονομίας και ο ιδιωτικός τομέας είναι απίθανο να κάνει την αρχή μιας τέτοιας ρύθμισης, εκτός εάν του ζητηθεί (οι μισθοί είναι περίπλοκοι στην άλλη πλευρά). Με αυτή την έννοια, αν και οι περικοπές μπορεί αρχικά να έχουν πλήξει δυσανάλογα τους εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα, αυτό μπορεί να είναι απαραίτητο μέρος της προσέγγισης εσωτερικής υποτίμησης που έχει ληφθεί από την κυβέρνηση (το εάν η προσέγγιση αυτή είναι σωστή ή όχι είναι ένα άλλο ζήτημα).
• Και φυσικά, αυτό προσθέτει περαιτέρω καθυστερήσεις και αβεβαιότητα στην ευρωζώνη, μαζί με την έλλειψη κυβέρνησης στην Ιταλία και τους οικονομικούς ελέγχους και τη διάσωση στην Κύπρο.
Είναι πιθανό τα γεγονότα αυτά να παραμείνουν στη δημοσιότητα για λίγο ακόμα καιρό αφού η πορτογαλική κυβέρνηση προσπαθεί να μαζέψει το απαιτούμενο ποσό από αλλού που δε θα έρχεται σε σύγκρουση με, αλλά και θα ικανοποιεί τις απαιτήσεις της τρόικας. Για μια ακόμη φορά, η κρίση της ευρωζώνης έρχεται σε σύγκρουση με την εθνική δημοκρατία, στην περίπτωση αυτή δε με τη συνταγματικότητα. Περιμένουμε πολλά περισσότερα γεγονότα αυτού του είδους στο μέλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου