Κυριακή 9 Ιουνίου 2013

Ο εκσυγχρονισμός των F-16 και η ελληνική περίπτωση -Μια οικονομοτεχνική ανάλυση

Γράφει ο Σταύρος Τσαντζαλής

F-16, η ραχοκοκαλιά της ΠΑ

Δεδομένου πως τα F-16 αποτελούν πάνω από τα 2/3 του στόλου της ΠΑ, ήτοι 158 αεροσκάφη (32 Block 30, 39 Block 50, 56 Block 52+ και 30 Block 52M συν ένα: Το "045" το οποίο επέστρεψε από τις ΗΠΑ, όπου χρησιμοποιήθηκε σαν "testbed" και σταδιακά από Block 50 η διαμόρφωση των ηλεκτρονικών του ανήλθε στο επίπεδο των Block 52Μ) ήταν επόμενο πως θα προκαλούσαν το επιχειρηματικό ενδιαφέρον της LM (καθώς και της BAE στη συνέχεια) για την εκπόνηση ποικίλων προγραμμάτων εκσυγχρονισμού τους.

To 2009 η Lockheed Martin ζήτησε σχεδόν 1.3 δις $ για να αναβαθµισθούν τα Β50/52+ σε 52Μ  (µε βάση τον MMC 7000 που χρησιµοποιούν σήµερα τα 52Μ και τα F-16 που αφήνουν τη γραµµή παραγωγής της LM) και τα Β30 σε CCIP Lite.

To 2013 η LM επανήλθε µε νέα οικονοµικότερη πρόταση για να αναβαθµιστούν τα Β50/52+ σε 52Μ, αφήνοντας έξω τα Β30 και αναβαθµίζοντας το λογισµικό του MMC 7000 των 52Μ στην τελευταία έκδοση του, µε ένα κόστος αυτή τη φορά περίπου 0.9 δις $, αφού στο ενδιάμεσο έκανε την εμφάνιση της ως εν δυνάμει ανάδοχος αναβαθμίσεων η ΒΑΕ. Και όλα αυτά χωρίς την εγκατάσταση radar AESA, που είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του προγράµµατος CAPES που θα εφαρµόσει η USAF στα δικά της, η Κορέα στην επικείµενη αναβάθµιση των KF-16 της και τέλος το Ισραήλ. Δηλαδή ένα βήµα πίσω από τις εξελίξεις που κυριαρχούν παγκοσµίως. Αλλά ας πάρουµε τα πράγµατα µε τη σειρά κι ας εστιάσουμε στην ελληνική περίπτωση.

Πιλοτήριο F-16 με κεντρικά τοποθετημένη οθόνη.
F-16C/D Block 52M (Peace Xenia IV)

Τα Β52Μ (παραλαβή 2009-2010) αποτελούν αυτή τη στιγµή τα νεώτερα και ικανότερα µαχητικά µας και απαιτούνται ελάχιστες παρεμβάσεις για να παραµείνουν από τα ικανότερα F-16 του ΝΑΤΟ. Αυτά είναι ένα radar AESA, µία κεντρική οθόνη (CDU) κάνοντας full glass το πιλοτήριο και αναβάθμιση του Κεντρικού Υπολογιστή Πυρός. Κόστος:

- για τα AESA 2,5 εκ $ έκαστο
- η CDU ~184.000 $. 
- για τον Κεντρικό Υπολογιστή Πυρός οι επιλογές µας είναι είτε η διατήρηση του MMC 7000 µε εγκατάσταση νεώτερου λογισµικού αξίας ~100.000 $ (η USAF αναµένει την 8η έκδοση και προγραµµατίζει έως και τη 10η), είτε επιλέγουµε τον δρόµο της Αεροπορίας της Κορέας και εγκαθιστούµε τον Advanced CFCC (ο CFCC τιµάται στις 70.000 $) της ΒΑΕ που είναι COTS και προσφέρει πολύ µεγάλη υπολογιστική ισχύ µε απόθεµα για το µέλλον και Ethernet συνδέσεις υψηλής ταχύτητας που δεν έχει κανένας άλλος διαθέσιµος Κεντρικός Υπολογιστής Πυρός. 

Τελικό κόστος ~3 εκ $ ανά αεροσκάφος. Δηλαδή µε λιγότερα από 100 εκ $, τα 52Μ αναβαθµίζονται σε σχεδόν αντίστοιχα πρότυπα µε τα KF-16 και πιθανόν και τα F-16 CAPES. Επίσης παραµένουν προς διάθεση τα radar APG-68(v)9 και συναρτήσει της επιλογής ή µη του Advanced CFCC θα υπάρχουν αντίστοιχα και MMC 7000 προς διάθεση (έστω και άµεσα µε λογισµικό που επιτρέπει τη χρήση GPS όπλων αλλά όχι για παράδειγµα νεώτερα όπως οι SDB) για τον εκσυγχρονισμό των υπολοίπων F-16 B30/50, όπως θα αναλυθεί παρακάτω.

Ο εκσυγχρονισμός των 86 Β52+/Μ σε B52M+ AESA θα στοιχίσει όσο
η αγορά 10 νέων Β52Μ δίχως AESA.
F-16C/D Block 52+ (Peace Xenia III)

Επόµενο στάδιο τα Β52+ (παραλαβή 2002-2004) των οποίων οι βασικές διαφοροποιήσεις από τα 52Μ είναι οι κεντρικοί Υπολογιστές (MMC 5000 στα Β52+ µε αντίστοιχο λογισµικό) και το τερµατικό LINK 16. Η LM είχε οριοθετήσει το κόστος αναβάθµισης των 52+ σε 52Μ στα 6.5 εκ $  ανά αεροσκάφος. Δεδομένου ότι οικονοµία κλίµακας σηµαίνει εκτός των άλλων και οµοιογένεια, η αναβάθµιση αυτή κρίνεται ΑΝΑΓΚΑΙΑ. Συνολικά λοιπόν για τον εκσυγχρονισμό 56 Β52+ σε B52Μ+ AESA το κόστος είναι ~532 εκ $, µε διαθέσιµα και σε αυτήν την  περίπτωση τα APG-68(v)9 και τους MMC 5000 µε το λογισµικό τους. Εδώ να κάνουµε µια παρένθεση και να αναφέρουµε ότι βέλτιστη λύση είναι η επιλογή των Advanced CFCC γιατί είναι µία επιλογή µε µέλλον (κάτι που η USAF δεν το αναζητά αφού τα δικά της F-16 θα αντικατασταθούν, έστω και µε καθυστέρηση, από τα  F-35).

Τελικά, µε περίπου 650 εκ $ (ανταλλακτικά + εργασίες στην ΕΑΒ) δημιουργείται ένας οµοιογενής στόλος 86 μαχητικών F-16 Β50Μ+ AESA που θα µπορούν να είναι αξιόµαχα έως και το έτος 2030. Και φυσικά θα υπάρχουν διαθέσιµα 86 radar APG-68(v)9 και 56 MMC 5000 (και αν έχουµε επιλέξει τον Advanced CFCC και 31 MMC 7000). 

Με τα αντίστοιχα χρήµατα αγοράζουµε αυτή τη στιγµή περίπου 10 F-16 52M (χωρίς AESA), ενώ με την ολοκλήρωση των παραπάνω αναβαθµίσεων και την ολοκλήρωση της απόσυρσης των Α-7 θα υπάρχει και χώρος για την µετεγκατάσταση των αναβαθµισµένων F-16 52M+ της 337 στον Άραξο.

Με λιγότερα από 150 εκ. $ τα ελληνικά Β50GR θα αναγεννηθούν.
F-16C/D Block 50 (Peace Xenia II)

Σειρά παίρνουν τα Β50 (παραλαβή 1997-1998) που στην ΠΑ έχουν ως βασικό ρόλο SEAD και Δίωξης/Βοµβαρδισµού και η LM ζητούσε για την αναβάθµιση τους σε πλήρες πρότυπο 50Μ περί τα ~540 εκ $! (και περίπου 440 εκ $ για το πρότυπο CCIP-GR). Δηλαδή 13,84 εκ $ ανά αεροσκάφος, ποσό το οποίο (µε βάση τα χρήµατα που ζητούν οι Γάλλοι για την αναβάθµιση των Ινδικών Mirage 2000) κρίνεται αρκετά λογικό. Δεδομένης όμως της τραγικής οικονομικής μας κατάστασης και από τη στιγμή που  θα υπάρχουν διαθέσιμα απάρτια για να τα αναβαθµίσουν σε ένα πρότυπο πολύ κοντά στο πρότυπο των σηµερινών 52M γιατί να µην το επιχειρήσουµε αξιοποιώντας επίσης και την εµπειρία της ΕΑΒ;

Προτείνεται λοιπόν:

- αναβάθµιση του APG-68(v)7 στην έκδοση APG-68(v)9 µε τα απάρτια των ήδη αναβαθµισµένων 52+/52Μ/50Μ, 
- αντικατάσταση του INS µε τη ξεχωριστή µονάδα GPS µε σύγχρονο EGI που ενσωµατώνει τη µονάδα GPS (κόστος ~ 200.000 $ είτε το LN260 είτε το Η764 που το χρησιμοποιούν τα 52+/52Μ και τα F-4AUP). 
-  προσθήκη δύο έγχρωμων οθονών MFD (κόστος ~ 120.000 $ από την Aeronautics) και
- µετατροπή του πιλοτηρίου και στα εξωτερικά φώτα ναυτιλίας για συµβατότητα µε NVG ~80.000$. 
- νέος κεντρικός υπολογιστής που θα είναι είτε ο MMC 5000 (µη επιλογή του Advanced CFCC), είτε ο MMC 7000 (επιλογή του Advanced CFCC) είτε ο CFCC (κόστος ~70.000$). 

Εδώ να αναφέρουµε και έξυπνους τρόπους όπως τη χρήση του EGI του αεροσκάφους σε συνδυασµό µε ένα εµπορικό tablet που συνδέονται µέσω Bluetooth και έτσι έχει ο ιπτάµενος σε ψηφιακό χάρτη το ακριβές σηµείο του και όλα αυτά µε ΕΛΑΧΙΣΤΟ κόστος σε σχέση µε το DTS το οποίο είναι της ίδια φιλοσοφίας. Το παραπάνω το έχουν πραγµατοποιήσει οι Γάλλοι στα 2000D. 

- Όσον αφορά την επικοινωνία µε βάση το Link 16 για τον πλήρη εξοπλισµό τους µε τερµατικά Link 16 είναι απαραίτητο ένα ποσό 6.4 εκ $ (συµπεριλαµβανοµένου και τερµατικού εδάφους) που µε τη σειρά του απαιτεί
- αντικατάσταση των συσκευών επικοινωνίας µε τις ARC-210 µε κόστος ~150.000 $. 
- Και φυσικά HDMS, είτε JHMCS είτε το Scorpion της Gentex. 
Με συνολικό κόστος μικρότερο από 150 εκ $ (συµπεριλαµβάνεται και το κόστος του λογισµικού και το κόστος δομικής αναβάθμισης) θα μιλάμε για αναγεννημένα B50+.

Τα Β30 αποτελούν τα πλέον ΕΥΕΛΙΚΤΑ των F-16. Με λιγότερα από
120 εκ. $ μπορούν να καταστούν άκρως επιχειρησιακά μέχρι και το 2025.
F-16C/D Block 30 (Peace Xenia I)

Τέλος τα Β30, τα οποία ξεκίνησαν να υπηρετούν την ΠΑ το έτος 1989. Από τους υπόλοιπους πέντε χρήστες της έκδοσης 30/32 (Αίγυπτος, Ν Κορέα, Ισραήλ, Τουρκία, ΗΠΑ) η Ελλάδα είναι µαζί µε τη Ν. Κορέα (που όµως αναβαθµίζει τα KF-52 και βρίσκεται σε παραγγελία νέου τύπου µαχητικού) οι χώρες που δεν έχουν κάνει καµία ουσιαστική αναβάθµιση (έχει γίνει αναβάθµιση στον Enhanced Fire Control Computer µε το Software Capability Upgrade 1 Plus). Η Αίγυπτος έχει αναβαθµίσει τον τύπο πολύ κοντά στο πρότυπο 40 που έχει παραλάβει µετέπειτα, η Τουρκία µε βάση τον Commercial Fire Control Computer της ΒΑΕ τα αναβαθµίζει σε πρότυπο κοντά στο σηµερινό πρότυπο F-16+ της USAF, ενώ ο µοναχικός δρόµος του Ισραήλ έχει δώσει στα Β30 του να έχουν µέχρι και δυνατότητα χρήσης spice, Delilah και λοιπών «εξωτικών» πολλάπλασιαστών ισχύος. 

Οι παραπάνω χώρες έχουν κοινοποιήσει την επιθυµία τους να αποσύρουν τα Β30/32 γύρω στο 2020 αντικαθιστώντας τα µε νεωτέρα και πιο σύγχρονα (F-35 κατά κύριο λόγο). Αντίστοιχα και στην Ελλάδα υπάρχουν φωνές που είτε ζητούν να αποσυρθούν τα Β30 στη δεκαετία του 2020, είτε να πωληθούν σε γειτονικές χώρες που αναζητούν µαχητικά για να αντικατασταστήσουν τα παλαίµαχα δικά τους, υποστηρίζοντας ότι η συντήρηση τους δεν θα δικαιολογείται πλέον από την απόδοση τους. Είναι όμως έτσι; Και αν ναι, έχει την πολυτέλεια η ΠΑ -η οποία, σημειωτέον, δεν αναµένει αντικαταστάτη τους- να τα απωλέσει; Να απωλέσει δηλαδή τα πλέον ΕΥΕΛΙΚΤΑ F-16 της; Επίσης στην ΠΑ εκεί πρωτοτοποθετούνται οι νέοι Ανθυποσµηναγοί για να ακολουθήσουν µετά στα νεότερα F-16 χρησιµοποιώντας τα ως µία µορφή (ακριβού στη χρήση) advanced LIFT ειδικά µετά την απόσυρση των Α-7 περί το τέλος της επόµενης χρονιάς. Τι έχουν κάνει οι υπόλοιποι χρήστες του τύπου οι οποίοι λόγω των καθυστερήσεων παράδοσης των νέων µαχητικών θα τα διατηρήσουν και πέρα από το 2020 που εν δυνάµει θα µπορούσαµε να κάνουµε και εµείς (χωρίς βέβαια να δώσουµε 400 εκ $ που ζητούσε αρχικά η LM για να τα αναβαθµίσει χωρίς HDMS); 

Το πρώτο και σηµαντικότερο είναι η αντικατάσταση απαρτίων που είτε παρουσιάζουν µειωµένη απόδοση λόγω χρόνου είτε έχει σταµατήσει η παραγωγή τους και η υποστήριξη τους από τον αρχικό κατασκευαστή τους, κάτι που οδηγεί σε αύξηση του κόστους συντήρησης και προσθέτοντας απάρτια που δεν είναι δυνατό να λείπουν από ένα σύγχρονο μαχητικό αεροσκάφος. Από τις σηµαντικότερες ελλείψεις του Β30 είναι το σύστηµα Identification Friend or Foe (IFF). Το κοινό µε τα υπόλοιπα F-16 και τα F-4 AUP και πολύ διαδεδοµένο APX-113-60 κοστίζει ~379.000 $. Επίσης αντικατάσταση χρήζει το σύστηµα ναυτιλίας µε ένα νέο µε ενσωµατωµένο δέκτη GPS. Εδώ οι επιλογές είναι οι εξής δύο:
- το σύστηµα LN 260 της Northrop Grumman (που το πρότεινε και η LM) ή, 
-το H764G της Honeywell που το χρησιµοποιούν τα F-4 AUP και τα F-16 52+/52M και κοστίζουν έκαστο ~200.000 $ µε λίγο µικρότερη τιµή του LN260. 

Επόµενο στάδιο είναι η αναβάθµιση του APG 68(v)2 από το APG 68(v)9 που στοιχίζει περίπου 700.000 $. Όµως µε την ενδεχόμενη «δωρεά» από τα εκσυγχρονισθέντα 52+/52Μ δεν θα στοιχίσει παρά την εργασία στην ΕΑΒ. Με την αναβάθµιση του SCU στην έκδοση 4 στον EFCC τα Β30 αποκτούν µεταξύ των άλλων ικανότητα αποκάλυψης 33% µεγαλύτερη από την έκδοση v7 των Β50. Οπότε µε την προµήθεια iris-T τα Β30 θα γίνονταν αγνώριστα στον Α/Α αεροµαχίας καθώς και σε BVR αγώνα ακόμα και χωρίς HDMS. 

Αναβάθµιση χρειάζονται και οι συσκευές επικοινωνίας µε τις ARC-210 µε κόστος ~150.000 $. Κόστος συνολικά 0,1 – περίπου 0,72 εκ $ ανά αεροσκάφος. Αυτό το εύρος του κόστους προέρχεται από την απόφαση ή µη της ΠΑ για απόσυρση των F-4 AUP και µε την ταυτόχρονη επιλογή να κάνει χρήση των απαρτίων τους και σε ποια αεροσκάφη. Επιπλέον επιλογές στα Β30 θα ήταν η χρήση συστήµατος HDMS της Gentex (κόστος 120.000$ + 60.000$ τα ειδικά κράνη τους) που είναι πολύ πιο οικονοµικά από τα JHMCS και είναι πιστοποιηµένα µε NVIS αλλά απαιτούν την αντικατάσταση του EFCC από τον CFCC µε κόστος 70.000 $ (µε το λογισµικό SCU 8). Αν αντίστοιχα η ΠΑ επιλέξει την λύση της αναβάθµισης στα 52+/52Μ µε τους Advanced CFCC τότε θα υπάρχουν διαθέσιµοι MMC5000 από τα 52+ που µε βάση το Tape 3 λογισµικό που φοράνε τώρα είναι ικανά να φέρουν HDMS και Iris-T, HARM, Maverick (AGM-65G) -απλά τα JHMCS κοστίζουν 240.000$ και 70.000$ τα ειδικά κράνη τους και επίσης 240.000$ το NVG kit τους. Από την άλλη η USAF δεν έχει πιστοποιήσει τον JHMCS µε τον CFCC οπότε η φθηνότερη επιλογή του CFCC θα καταστήσει τους MMC 5000 διαθέσιµους προς πώληση σε άλλες αεροπορίες. Τα Β50 επίσης θα μπορούσαν να δώσουν τις μονόχρωμες MFD, είτε να παραχωρηθούν από τα F-4 AUP, ή να αγοραστούν δύο  έγχρωμων οθονών MFD (κόστος ~ 120.000 $ από την Aeronautics). Εδώ να αναφέρουμε ότι η τυχόν επιλογή του CFCC και στα Β30/Β50 με αντίστοιχο λογισμικό θα είχε ευνοϊκά αποτελέσματα όσο αφορά την υποστήριξη καθώς και τη δυνατότητα πώλησης των MMC 7000 και MMC 5000. Με τα παραπάνω τα Β30 παραµένουν κάτι παραπάνω από αξιόµαχα μειώνοντας ταυτόχρονα κατά πολύ το κόστος συντήρησης αφού τα απάρτια είναι σε παραγωγή ενώ έχουν πολύ µεγαλύτερο Mean Time Between Failure που µε τη σειρά του σηµαίνει µικρότερο κόστος συντήρησης σε σχέση µε τα υπάρχοντα. Με βάση τις νέές συσκευές επικοινωνίας µπορούν να κάνουν χρήση των IDM των 52+ που θα παραλάβουν τερµατικά Link 16. Ταυτόχρονα θα μπορούσαμε να αγοράσουμε 4 ατρακτίδιαRecce Lite (70% κοινά μέρη με το Litening) που θα έλυναν το πρόβλημα της τακτικής αναγνώρισης πολύ οικονομικά (κόστος 4 ατρακτιδίων με σταθμό εδάφους και υποστήριξη ~ 8 εκ $) και επίσης την χρήση των τριών ατρακτιδιώνASTAC από τα αποσυρόμενα RF-4. Μέγιστο τελικό συνολικό κόστος (με δομική αναβάθμιση) < 120 εκ $.

Καταλήγοντας είναι φανερό ότι η διατήρηση των Β30 και μετά το 2020 και των Β50 μετά το 2025 είναι εφικτή, απαιτώντας ελάχιστους πόρους για το εύρος και την επιχειρησιακή αξία του εκσυγχρονισμού. ΠΡΟΠΑΝΤΩΝ, όμως απαιτεί ΘΕΛΗΣΗ πραγματοποίησης από μέρους της Πολιτικής Ηγεσίας και ΟΡΑΜΑ -η αναποφασιστικότητα, τα φοβικά σύνδρομα και οι αγκυλώσεις που επιδεικνύουν τα τελευταία χρόνια οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες αποτελούν τροχοπέδη σε οποιαδήποτε εξέλιξη στο χώρο των ΕΔ. Διαθέτοντας ένα ποσό της τάξης των < 220 εκ $ οι δύο πρώτες γενιές F-16 της ΠΑ παραμένουν πολύ κοντά στα επίπεδα των σύγχρονων εκδόσεων των F-16. Από την άλλη διαθέτοντας ένα ποσό που μόλις φθάνει για 10 καινούρια F-16 (~650 εκ $) θα διαθέτουμε τα πιο σύγχρονα F-16 στην περιοχή, ικανά να αποδώσουν εξαιρετικά αποτελέσματα στους ρόλους που θα τους ανατεθούν, διασφαλίζοντας έτσι την ποιοτική υπεροχή της ΠΑ πάνω από το Αιγαίο και αγοράζοντας χρόνο να παρθεί η όποια απόφαση για αγορά ΝΜΑ στο μέλλον.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου