Η σχέση του Internet με τη δημοκρατία

Το Διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο απελευθέρωσης ή καταπίεσης; Μέχρι που ήρθε ο Edward Snowden, φαίνεται να ζούσαμε στην ευχάριστη ψευδαίσθηση ότι το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα μας έδιναν μιαν απεριόριστη ικανότητα οργάνωσης και δράσης. Τα κοινωνικά δίκτυα, μας είπαν, όχι μόνο μας ενδυνάμωναν κοινωνικά, αλλά και μας παρείχαν ένα ισχυρό πολιτικό εργαλείο. Το Twitter και το Facebook, μαζί με την ικανότητα διάδοσης ενός απίστευτου όγκου πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο από τη Google, είχαν γίνει ένα νέο όπλο για την εποπτεία των πολιτών από την κυβέρνηση, καθώς και της αντίστασης στην τυραννία. Όπως ο Τύπος, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση πριν από αυτό, το Διαδίκτυο προσφέρει σήμερα στον πολίτη μια διέξοδο από τα αυταρχικά πληροφοριακά μονοπώλια. Αυτό είναι που θα μπορούσαμε να το αποκαλέσουμε την οριζόντια ή ελευθεριακή άποψη της τεχνολογίας. Αν και μερικές φορές υπερτιμημένο, όπως στις υποτιθέμενες επαναστάσεις της Τυνησίας και της Αιγύπτου (οι οποίες μόνο επαναστάσεις δεν ήταν), το όραμα αυτό έχει προωθήσει μια λογική ελπίδα πως η τεχνολογία και η δημοκρατία μπορεί να είναι ισχυροί σύμμαχοι.

Αλλά μετά τον Snowden έπρεπε να δώσουμε περισσότερο βάρος στο άλλο όραμα, αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε αυταρχικό ή κάθετο. Διότι, όσο κι αν το υποπτευόμασταν, θυμηθείτε τις αποκαλύψεις Echelon, τώρα ξέρουμε ότι, ενώ εκατομμύρια πολίτες χρησιμοποιούν ελαφρά τη καρδία το διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα, μια σειρά από κράτη έχουν τη δυνατότητα καθέτου ελέγχου του διαδικτύου και του περιεχομένου του.

Η δικαιολογία των αρχών των ΗΠΑ επικεντρώνεται, πρώτον, στον ισχυρισμό ότι η δυνατότητα παρακολούθησής τους περιορίζεται στα λεγόμενα metadata, δηλαδή, ότι δε γίνεται καμία εξέταση του περιεχομένου, αλλά μόνο των ροών, δεύτερον, ότι υπάρχει μόνο εξαιρετική πρόσβαση, η οποία γίνεται σύμφωνα με αυστηρό δικαστικό έλεγχο, σε όλο το περιεχόμενο, όπως γίνεται στις τηλεφωνικές παρακολουθήσεις και τρίτον, (δεν ισχύει για εμάς τους υπόλοιπους), ότι τα πρόσωπα των εν λόγω παρακολουθήσεων δεν υπήρξαν ποτέ πολίτες των ΗΠΑ εντός των ΗΠΑ.

Αλλά αυτή η επιχρυσωμένη εκδοχή φαίνεται να περιέχει μικρή μόνο αλήθεια. Οι αποκαλύψεις του Snowden έδειξαν πως η πρόσβαση των υπηρεσιών πληροφοριών στα υποθαλάσσια καλώδια μεταφοράς δεδομένων του διαδικτύου επιτρέπει την πλήρη πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενο που ταξιδεύει κατά μήκος τους, το μόνο πρόβλημα είναι η ικανότητα αποθήκευσης και επεξεργασίας τους, η οποία είναι τώρα περίπου 72 ώρες, μετά τις οποίες, διαγράφονται. Λαμβάνοντας υπόψη την ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται αυτά τα πράγματα, είναι λογικό πως το όριο των 72 ωρών σύντομα θα μεγαλώσει. Οπότε, αν κάποιος ξέρει τί ψάχνει, η πρόσβαση θα είναι πλήρης. Γεγονός που καλύπτει τα πάντα που αφορούν το εν λόγω πρόσωπο, όπως οι ιατρικές γνωματεύσεις και η απασχόληση.

Μπορούμε να δούμε αυτό το θέμα από δύο οπτικές γωνίες: των πολιτών (τεχνολογία και δημοκρατία) και του κράτους (τεχνολογία και έλεγχος). Από την πρώτη πλευρά, θα πρέπει να σκεφτούμε πιο σοβαρά το πώς να ελέγξουμε τις μεγάλες πολυεθνικές της κοινωνικής επικοινωνίας, οι οποίες, αν και μας ενδυναμώνουν κοινωνικά, είναι επίσης στην υπηρεσία εκείνων που επιθυμούν να μας ελέγχουν. Εάν οι πολίτες θέλουν να εξασφαλίσουν την ελευθερία τους, θα πρέπει να αναγκάσουν τις εταιρείες αυτές να αποφασίσουν ποιόν πρόκειται να εξυπηρετήσουν, το κράτος ή τους πελάτες τους και να μας δώσουν καλούς λόγους για να τις πιστέψουμε.

Όσον αφορά την οπτική γωνία του κράτους, θα πρέπει να αναρωτηθούμε σε ποιό βαθμό είναι αλήθεια το γεγονός ότι η άνοδος των αναδυόμενων χωρών συμπεριλαμβάνει μια εξίσωση της δύναμης των κρατών, καθώς και το τέλος της αμερικανικής ηγεμονίας. Κατευθυνόμαστε πραγματικά προς έναν κόσμο στον οποίο οι ΗΠΑ είναι μόνο μια δύναμη μεταξύ πολλών; Ή βλέπουμε μια ικανότητα των ΗΠΑ να διαιωνίσει την ηγεμονική της θέση με βάση μια τεχνολογική-στρατιωτική ικανότητα σαφώς ανώτερη από εκείνη οποιουδήποτε ανταγωνιστή; Η οριζοντιότητα των ΗΠΑ, όπως αυτή του πολίτη, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι άλλη μια οφθαλμαπάτη.

Από αμνημονεύτων ετών, η πολιτική εξουσία έχει δομηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε, στον τόπο τους, οι λίγοι έχουν κυβερνήσει τους πολλούς, ενώ, στο εξωτερικό, το διεθνές σύστημα έχει οργανωθεί ιεραρχικά, με ένα μικρό κέντρο της εξουσίας και μια εκτεταμένη περιφέρεια. Σε όλες τις περιπτώσεις, η κυριαρχία έχει βασιστεί στην ανώτερη τεχνολογική ικανότητα. Γιατί θα πρέπει να είναι, λοιπόν, διαφορετικά τα πράγματα τώρα;

Του Jose Ignacio Torreblanca

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην El Pais

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:http://ecfr.eu/blog/entry/madrid_view_the_internet_and_democracy

ΑΠΟΔΟΣΗ:www.capital.gr