Σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κυριακής» και στον Αθανάσιο Ελις ο νομπελίστας οικονομολόγος και καθηγητής του πανεπιστημίου Κολούμπια Τζόζεφ Στίγκλιτς αναφέρθηκε ορθώς στην αδυναμία των υφιστάμενων οργάνων και δομών της Ευρωπαϊκής Ενωσης να αντιμετωπίσουν την κρίση. Σύμφωνα με τον ίδιο, χρειάζεται είτε περισσότερη είτε λιγότερη Ευρώπη ώστε να ξεπεραστεί η κρίση.
Η ουσία βρίσκεται σε αυτό που ο Τζόζεφ Στίγκλιτς δεν λέει, αλλά ξεκάθαρα υπονοεί· η «περισσότερη Ευρώπη» δεν είναι δυνατό να πραγματωθεί. Πράγματι, η επιλογή της περισσότερης Ευρώπης είναι μη πραγματοποιήσιμη, κυρίως γιατί δεν προκύπτει από τις υφιστάμενες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που διαμορφώνουν σήμερα την ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Ας δούμε, για παράδειγμα, τη γλωσσική εξέλιξη της «περισσότερης Ευρώπης». Ποια θα είναι η νέα γλώσσα; Τα γαλλικά; Τα γερμανικά; Και τα υπόλοιπα εθνικά Κοινοβούλια; Πόσο εύκολο είναι για το ελληνικό Κοινοβούλιο να θεσμοθετήσει την υποβάθμιση της ελληνικής γλώσσας στην κατηγορία της τοπικής διαλέκτου; Το ισπανικό; Το ιταλικό; Η «περισσότερη Αμερική» οικοδομήθηκε πάνω στην αγγλική γλώσσα. Η «περισσότερη Ευρώπη» πού; Ποιοι θα συναινέσουν σε αυτό;
Σε ζητήματα θεσμικών τομών η προοπτική της «περισσότερης Ευρώπης» γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη. Θα επιτευχθούν η δημοσιονομική ταύτιση και η κοινή εξέλιξη όλων των μελών της Ενωσης ή θα συνεχίσει το σημερινό μοντέλο των διακριτών εξελικτικών κατευθύνσεων; Η προοπτική αυτή είναι μονόδρομος. Πόσο όμως κοστίζει μια τέτοια προοπτική; Ποιο κράτος μπορεί να χρηματοδοτήσει την εναρμόνιση και, το κυριότερο, γιατί να είναι διατεθειμένο να τη χρηματοδοτήσει, έστω και στην άκρως υποθετική περίπτωση όπου διαθέτει τα υπέρογκα αυτά κονδύλια τα οποία μια τέτοια εφαρμογή απαιτεί.
Η «περισσότερη Ευρώπη» ήδη συζητείται στα ευρωπαϊκά fora δίχως τη Βρετανία, αφού το Λονδίνο δεν δέχεται να απολέσει εθνική κυριαρχία. Αυτομάτως η «περισσότερη Ευρώπη» γίνεται «μικρότερη Ευρώπη» και «λιγότερο ισχυρή Ευρώπη». Και ως προς το αμυντικό σκέλος τι μέλλει γενέσθαι; Η «περισσότερη Ευρώπη» θα αναλάβει «περισσότερες πρωτοβουλίες» στρατιωτικής φύσεως στο διεθνές σύστημα; Δηλαδή η «περισσότερη Ευρώπη» θα ανταγωνισθεί τις ερχόμενες δεκαετίες τη Βορειοατλαντική Συμμαχία ή θα είναι πρόθυμη να αναλάβει μεγαλύτερο μερίδιο ευθυνών στο διεθνές σύστημα, από αυτό που ήταν έτοιμη να αναλάβει έως σήμερα; Και αυτό αναγκαστικά θα γίνει μόνο με τη Γαλλία ως πυρηνική δύναμη και τη Γερμανία ως οικονομική υπερδύναμη; Επομένως, αν η Γερμανία πληρώνει και η Γαλλία αποτελεί τη στρατιωτική ατμομηχανή της «περισσότερης Ευρώπης», τότε ποιος ο ρόλος όλων των υπολοίπων και κυρίως ποια η χρησιμότητά τους πέρα από αυτήν της επαρχιακής ενδοχώρας μιας «περισσότερης Ευρώπης» που χάνεται στη μετάφραση;
Απέναντι στον ιδεαλιστικό μαξιμαλισμό της «περισσότερης Ευρώπης» αναδύεται με έμφαση ο ρεαλιστικός στόχος της «ισχυρότερης Δύσης». Της καλύτερης και στενότερης συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ - ευρωπαϊκών κρατών και της μοναδικής δυτικής νησίδας στο τρικυμιώδες μεσανατολικό αρχιπέλαγος, το Ισραήλ. Στη νέα πολυπολική συστημική δομή, που παράγει ισχυρές αναταράξεις, οι προκλήσεις για τον δυτικό κόσμο είναι κοινές και όχι αφομοιωτικές και θέτουν απέναντι αυτού, με τις απαραίτητες ποιοτικές και ποσοτικές διαφοροποιήσεις, το φονταμενταλιστικό Ισλάμ, την Κίνα και ίσως τη Ρωσία.
Για την πραγμάτωση της «ισχυρότερης Δύσης» απαιτείται πολιτική οξυδέρκεια εκ μέρους των δυτικών ηγεσιών και οριστική εγκατάλειψη της λογικής της διαρκούς λιτότητας στον ευρωπαϊκό χώρο. Το δυτικό αναπτυξιακό και κοινωνικό μοντέλο δεν συμβαδίζει ούτε με ουρές συσσιτίων ούτε με στρατιές ανέργων.
Καιρός το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα να θυμηθεί ξανά ότι η δυτική πρωτοπορία οικοδομήθηκε πάνω στην ατομική ευτυχία και τη συλλογική ευδαιμονία και όχι στον κοινωνικό ευγονισμό του Τσαουσέσκου ή του Πολ Ποτ, και να πράξει ανάλογα. Οι συστημικές προκλήσεις ήδη πυκνώνουν στον ορίζοντα.
Πηγή: dimokratianews.gr |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου